DNA kakkerlakken verklaart waarom ze zich zo graag nestelen op vieze plaatsen

De Amerikaanse kakkerlak verspreidde zich begin 16de eeuw over heel de wereld, nadat de beestjes vanuit Afrika naar de VS overgekomen waren. Tot in de donkerste en vuilste uithoeken van huizen, restaurants en kantoren kropen ze om zich in sneltempo te vermenigvuldigen. Hun voorkeur om ergens op te duiken ging naar keukens en toiletten.

Chinese wetenschappers ontcijferden het DNA van Amerikaanse kakkerlakken - die tot 5 cm lang kunnen worden - om te begrijpen hoe ze in extreem vieze omstandigheden toch kunnen overleven. De kevertjes blijken meer dan 20.000 genen te hebben, wat hun genetische code zo complex maakt als die van mensen.

Onderzoeker Shuai Zhan uit Shanghai merkte ongewoon grote groepen genen op die de Amerikaanse kakkerlak helpen te overleven in de gekende omstandigheden. Kakkerlakken hebben een uitgebreide set genen die helpt om voedsel te ruiken, voornamelijk het gefermenteerde voedsel waarnaar hun voorkeur uitgaat. Een andere reeks genen bevat het ontgiftingssysteem van het insect, dat bescherming biedt als de kakkerlak iets giftigs naar binnen speelt. Nog een genengroep versterkt het immuunsysteem van de kakkerlak, dat infecties door alle mogelijke ziektekiemen succesvol bestrijdt. De drie genencombinaties samen maken de kakkerlak zo weerbaar tegen de vuiligheid waarin ze leven.

En het is nog niet gedaan. Er zijn ook genen die ervoor zorgen dat kakkerlakken zich razendsnel kunnen voortplanten, en andere die de afgebeten of afgebroken ledematen van larven weer kunnen doen aangroeien.

Het preciseren van welke genen verantwoordelijk zijn voor het overleven van kakkerlakken vinden wetenschappers nuttig in de strijd om ze beter onder controle te houden.

Nog dit: voor de volkswijsheid dat kakkerlakken zelfs bestand zouden zijn tegen nucleaire straling, vonden de onderzoekers geen bewijzen. "Dat lijkt mij overdreven en is niet bewezen", zegt Zhan daarover in The Guardian.