Onderzoekers ontdekken hoe twee genen samen leukemie aanwakkeren
Een team onderzoekers aan het VIB-KU Leuven Centrum voor Kankerbiologie is een stap dichter gekomen bij het begrijpen van acute lymfatische leukemie – een agressieve vorm van bloedkanker. De genen die aan de basis van verschillende kankers liggen, zijn al langer gekend, maar voor het eerst heeft het internationale team nu aangetoond hoe het samenspel van twee gemuteerde genen de ziekte nog versnelt.
Acute lymfatische leukemie (ALL) is een van de vaakst voorkomende kankers bij kinderen: elk jaar komen er zo’n 100 patiënten bij. Hoewel de ziekte doeltreffend bestreden kan worden door chemotherapie, zijn de bijwerkingen ervan op lange en korte termijn niet te overzien.
Om betere therapieën te kunnen ontwikkelen, onderzocht het team aan het VIB-KU Leuven Centrum voor Kamerbiologie onder leiding van professor Jan Cools de precieze interactie tussen de genen die de ziekte veroorzaken.
Gen-specifieke mutaties
Leukemie ontstaat wanneer een opeenstapeling van genetische mutaties maken dat immuuncellen zich ontwikkelen tot agressieve kankercellen. Recent onderzoek slaagde erin de locatie van die mutaties vast te pinnen op specifiek stukjes DNA, genen, zoals JAK3/STAT5.
“De JAK3/STAT5 mutaties spelen een cruciale rol in de ontwikkeling van de ziekte, doordat ze de groei van de leukemiecellen stimuleren. Ons onderzoek toont aan dat patiënten met precies deze mutaties, vaak ook veranderingen vertonen in een ander gen, namelijk HOXA9”, zo zei professor Cools in een persmededeling.
Een plus een is drie
Het team wetenschappers creëerde een model met mutaties in beide genen – JAK3/STAT5 en HOXA9 – om de interactie tussen de twee verder te onderzoeken.
“Wat bleek: HOXA9 versterkt het effect van JAK3/STAT5 mutaties op de kankerontwikkeling. Dat betekent dat de combinatie van de mutaties ervoor zorgt dat de ziekte zich sneller ontwikkelt en een agressiever karakter krijgt. Onze bevindingen zijn een belangrijke stap vooruit in de zoektocht naar gerichte therapieën voor leukemie”, zo zei teamlid dokter Charles de Bock.
Vragen
Een doorbraak in onderzoek betekent niet hetzelfde als een doorbraak in de geneeskunde. De verwezenlijkingen van VIB-onderzoekers kunnen de basis vormen voor nieuwe therapieën, maar het ontwikkelingstraject neemt nog jaren in beslag. Dit kan veel vragen oproepen en daarom heeft VIB een e-mailadres ter beschikking waar iedereen met vragen over dit en ander medisch gericht onderzoek terecht kan: patienteninfo@vib.be.