Twee jaar na de aanslagen: "Wij Brusselaars zoeken voor alles een oplossing"

Mireille heeft zeven pralinewinkels in Brussel. De aanslagen waren een klap, maar toch wilden ze niet toegeven aan de angst en het terreur.   “Niemand van het personeel moest werken, maar iedereen stond erop in de winkel te staan. Heel surreëel, want er waren amper toeristen en de Grote Markt stond vol legertanks. We hebben keihard doorgewerkt, maar een jaar later werd iedereen ziek. Alsof de klap met vertraging is gekomen.”

Twee jaar na de aanslagen is er best wat veranderd voor de Brusselse zakenvrouw. “We willen niet meer zo afhankelijk zijn van het toerisme. Daarom hebben we nog een zaak geopend op de Louizalaan, meer gericht op de locals, alsook een onlineshop voor toeristen die niet meer durven komen. Zo zijn wij Brusselaars, een oplossing zoeken voor alles.”

Al 27 jaar is de Vismarkt het terrein van politie-agent Norbert. “Ik was in shock toen het alert binnenkwam van de aanslagen. Mijn collega’s en ik keken elkaar aan en dachten dat het een grap was. Maar helaas, we moesten meteen onze kogelvrije vesten halen. Andere collega’s moesten meteen richting metrostation Maalbeek om slachtoffers te helpen.

Meteen na de aanslagen verandert er heel wat voor de wijkagent. “We mochten niet meer alleen op pad, maar moesten altijd met drie collega’s zijn. Dat is intussen gelukkig weer voorbij.” Al is twee jaar later niet alles weer hetzelfde. “Het is waar dat het leven weer zijn gangetje lijkt te gaan. Mensen zijn aan het werk, doen terrasjes... Maar je voelt dat er iets veranderd is, er is een soort van spanning gekomen die misschien nooit meer zal verdwijnen. Daardoor zijn we ook waakzamer geworden. ”  

Luana is journaliste bij de Vlaams-Brusselse Media Bruzz en juf bij Toekomstatelier, een weekendschool in Molenbeek die kinderen laat proeven van verschillende beroepen.  De kinderen leren er als het ware dat ze alles kunnen worden wat ze willen. “Ik ben een echte Brusselse, geboren en getogen", zegt Luana. "Heel mijn leven ben ik bezig met de stad te promoten, mensen warm te maken en te tonen hoe fantastisch het hier is. En dat gebeurt dit. Ik was dan ook verschrikkelijk boos. Ik wilde de straat opstormen om te laten zien dat niemand ons klein krijgt.” 

De kinderen van Toekomstatelier zijn minder strijdvaardig. “Ik woon heel graag in Molenbeek, mensen zijn lief en je kan hier ontzettend veel talen spreken. Maar toch ben ik bang dat het ooit opnieuw gebeurt. Ik vergeet ook nooit meer hoe bang we waren op school, sommige kinderen moesten zelfs overgeven.”

“Brussel is een zilverpapiertje dat verkreukt is. Intussen zijn die plooien gladgestreken maar je ziet nog steeds de rimpels. En die zullen waarschijnlijk nooit verdwijnen. Maar ik geloof nog steeds in Brussel. Het is mijn stad. Voor altijd."

Voor directeur van de concertzaal Ancienne Belgique Dirk De Clippeleir heeft 22 maart alles veranderd. “De aanslagen in Brussel zijn een van de belangrijkste momenten van 40 jaar AB geweest.” Toch is de muziektempel na de aanslagen maar één dag dicht geweest. “Na Parijs zijn we een tijdje dicht geweest, maar dat wilden we niet meer. Je merkt op zo'n moment dat het publiek net méér nood heeft aan even ontsnappen, even weg zijn en samen met zijn vrienden naar een concert gaan."  

Al was niet iedereen er zo gerust in. Sommige artiesten schrapten hun optreden, of vroegen extra maatregelen. “Een van de groepen vroeg een militair in de kleedkamer. Daar konden we helaas niet op ingaan. Ik heb gezegd dat er een militair voor het gebouw stond. Toen waren ze gelukkig ook gerustgesteld (lacht).” Hoe Dirk de toekomst ziet van Brussel? Hoopgevend. ”Brussel is een gekwetste stad, en het zal nog een tijdje duren vooraleer ze helemaal is geheeld. Maar ze heeft haar weerbaarheid laten zien, en dat is mooi.”

Khadija is trots op haar Molenbeek. Hoe de gemeente en de mensen die er wonen, zich net verenigd hebben na de aanslagen. “De hele wereld keek vol angst en afschuw naar ons. Het was belangrijk om iets te doen.” Dat is gebeurd in de vorm van Brass’Art, een ontmoetingsplek voor alle Molenbekenaren. “We zitten hier op het Gemeenteplein en werkelijk iedereen komt hier over de vloer. Belgen, Marokkanen, Turken, Russen, Italianen, het is echt een mengeling.” 

Toch wil ze de problemen in de gemeente niet minimaliseren. “Het is waar dat een aantal jonge mannen op het slechte pad zijn gekomen. Maar er is veel armoede in Molenbeek. Niet dat armoede tot radicalisering moet leiden. Maar het is niet makkelijk om met vier gezinnen in een huis te wonen.” Toch ziet de Molenbeekse de toekomst hoopvol in: “In Molenbeek hebben we de bladzijde omgeslagen, nu de rest van de wereld nog.”