De Block (Open Vld) wil van leraars zorgverstrekkers maken: "Moeten we nu ook nog eens verpleger spelen?"

"Heb je ooit al eens een evaluatieformulier voor onderwijzers gezien?", vraagt Elien Raskin, een lerares middelbaar onderwijs uit Sint-Truiden. "Tegenwoordig zijn wij niet enkel leerkrachten, maar ook nog 'opvoeders', 'begeleiders van leerontwikkelingsprocessen', 'administratieve experts', en 'partners voor externe organisaties zoals het CLB'." 

Kortom: leraars hebben het vandaag enorm druk, en dan vooral met zaken die niets met lesgeven te maken hebben. Al zetten scholen onderwijspersoneel wel al in om erop toe te zien dat ADHD- of diabetespatiënten hun medicatie innemen, zelf zorgverstrekker worden, is voor Raskin een stap te ver. "Ik weet gewoon niet hoe je zo'n spuit moet toedienen", zegt ze. "En tijd voor een opleiding is er toch niet. Trouwens, op dit moment mogen we niet eens een pijnstiller geven, dus de regering maakt wel een behoorlijke bocht." 

Pleister

Raskin vertolkt zo de bedenkingen die de vakbond zich ook maakt bij het plan van De Block. In principe wil de minister het huidige wettelijke kader vernieuwen zodat artsen en verpleegkundigen bepaalde handelingen kunnen overlaten aan schoolpersoneel. Vooraleer ze dat doen, zullen de artsen controleren of de leerkrachten de juiste competenties hebben. Ook is er volgens het kabinet van de minister nergens sprake van een verplichting, maar moet het nieuwe wettelijke kader vooral een einde maken aan de grijze zone die er vandaag bestaat. 

Vlaamse minister van Onderwijs Hilde Crevits (CD&V) staat om die reden ook achter de hervorming. Want als een leerkracht nu iets meer doet dan een pleister op een wonde plakken, is die strafbaar. "Als de arts meent dat de leraar de handeling moet aangeleerd krijgen, kan die een opleiding vooropstellen", zegt minister Crevits. "De leraar blijft wel in de mogelijkheid om te weigeren. Ze zijn geen zorgprofessionals en hoeven dat ook niet te worden."

Toch ziet de vakbond ACOD dit helemaal niet als een operatie om het leven van de patiënt makkelijker te maken, maar als een besparingsmaatregel, waardoor er nog meer druk op de leerkracht terechtkomt. Door het M-decreet (decreet van 21 maart 2014 betreffende maatregelen voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften) zitten er in veel klassen ook al leerlingen met speciale noden. "Vandaag is de wetgeving zeer duidelijk", zegt Yves Vannijlen van ACOD Limburg. "Met uitzondering van noodsituaties of EHBO moet je een diploma hebben om zorgen toe te dienen. Bij de hervorming blijft nog onduidelijk wie de eindverantwoordelijkheid heeft. Jij hebt de insulinespuit in handen gehad, terwijl je er niet voor bent opgeleid." 

Insulinespuit

Ouders verwelkomen de nieuwe maatregel dan weer, omdat die een goede oplossing biedt voor bestaande noden. Een van hen is Griet Van de Walle, wiens zevenjarige dochter aan diabetes type 1 lijdt, en dagelijks vier keer een insulinespuit nodig heeft. "Omdat ze zelf alle bloedwaarden nog niet correct kan interpreteren, komt er elke middag een zelfstandige verpleegkundige op school langs om de spuit bij haar te zetten", zegt Van de Walle.

Wanneer haar dochter op school is, zijn er geen problemen, maar er zijn veel situaties waarin het moeilijker is, bijvoorbeeld als haar dochter op schoolreis gaat. "Er zijn nu veel ouders die met hun kinderen meereizen om hen te verzorgen", vertelt ze. "Gelukkig wil een leraar dat voor mij op zich nemen, maar eigenlijk mag dat dus niet."

Ook al zijn er zeker risico's verbonden aan het zetten van een spuit – als de insulinedosering te hoog is, kan haar dochter in coma gaan – toch is Van de Walle een voorstander van de wettelijke hervorming. "Dat er een kader komt is een goede zaak, al mag het niet de bedoeling zijn dat de druk voor het onderwijzend personeel verhoogt. Maar als een leraar mijn dochter een spuit zou toedienen, voel ik me absoluut veilig. Ik hoop dat ze het in noodsituaties ook zullen doen."