20 jaar "Titanic": 20 cijfers en weetjes

Wie "Titanic" zegt, zingt "My heart will go on". De herkenbare fluitintro en de dramatische uithaal van diva Dion in de finale: het zijn enkele karakteristieken die van het lied een klassieker hebben gemaakt. Wereldwijd stond het wekenlang op nummer 1, naar schatting 15 miljoen singles zijn ervan verkocht.

En toch: aanvankelijk was Céline Dion alles behalve overtuigd. Het was componist James Horner die aan de Canadese zangeres had gedacht om het lied te vertolken. Horner wou per se zijn instrumentale composities voor "Titanic" afsluiten met een gezongen lied. Maar toen hij "My heart will go on" aan de piano voorzong voor Dion en haar man René Angélil, gesticuleerde Céline hevig naar René: "No way, dit zing ik niet".

De geslepen zakenman Angélil zag wel brood in het lied. Hij maande Horner aan om te stoppen met spelen - het gebrekkige zangtalent van de componist hielp namelijk niet echt - en stelde voor dat Céline een demo zou inzingen. Enkele dagen later was het zo ver: Dion trok de opnamestudio in. Ze was echter nog steeds niet overtuigd en dronk zelfs voor de opname een koffie. Dat doet Céline Dion anders nooit, aangezien het een invloed heeft op haar vibrato.

Toen Céline de eerste noten inzette, begon naar verluidt de magie. Toehoorders kregen de tranen in de ogen: een wereldhit was geboren. En ondanks het door de koffie aangetaste vibrato, werd niets meer aan de demo veranderd. Enkele maanden later won "My heart will go on" een Oscar. Het zou de grootste hit worden in de carrière van Dion.

Kate Winslet - hoofdpersonage Rose DeWitt Bukater - wordt nu al 20 jaar tegen wil en dank geconfronteerd met "My heart will go on". Ze is namelijk niet echt een fan van de titelsong. Ooit liet ze het volgende optekenen: "Ik wou dat ik gewoon kon zeggen "Oh, luister mensen! Het is dat lied van Céline Dion." Maar ik kan dat niet. Ik moet gewoon stilzitten met een gestreken gezicht. Binnenin draai ik dan enorm met mijn ogen... Het achtervolgt me."

De film "Titanic" duurt in totaal 3 uur en 14 minuten. Het grootste deel van het verhaal speelt zich uiteraard af in 1912, op de Titanic. Die scènes nemen precies 2 uur en 40 minuten in beslag. En laat dat nu net - niet toevallig - de tijdspanne zijn waarbinnen de Titanic op die fatale nacht van 14 op 15 april 1912 gezonken is.

Nu we toch over tijdstippen bezig zijn. In de slotscène van de film keert Rose in haar gedachten terug naar het schip, waar ze in de trappenhal Jack opnieuw ontmoet omringd door alle personages die overleden zijn bij de scheepsramp. De klok in de trappenhal wijst precies 2.20 uur aan. Ook dat is niet toevallig: op dat tijdstip verdween de Titanic namelijk onder het wateroppervlak van de Atlantische Oceaan.

De film "Titanic" sloeg in als een bom. In de Verenigde Staten alleen al werden zo'n 135 miljoen cinematickets verkocht, 15 weken lang stond de film op nummer 1 in de Amerikaanse zalen. Het succes op de Oscar-uitreiking was dan ook navenant: "Titanic" ging met liefst 11 beeldjes lopen. Tot op vandaag is dat een record, dat de blockbuster evenwel deelt met "Ben-Hur" (1959) en "The lord of the rings: The return of the king" (2003). 

Regisseur James Cameron was ambitieus: zijn film moest ons werkelijk terug katapulteren naar april 1912 en ons doen meereizen op het grootste en meest luxueuze lijnschip ooit. De luxehutten, de prestigieuze trappenhal, het eetsalon van de eerste klas, het promenadedek: een groot deel van de Titanic werd nagebouwd. Tot in de kleinste details (tapijten, borden, lampen, het schilderij boven de haard in het rooksalon) moest alles eruitzien zoals op het echte schip.

Het hoeft dan ook niet te verbazen dat Cameron ruim boven het oorspronkelijk begrote budget ging. Uiteindelijk kostte de productie liefst 200 miljoen dollar.  "Titanic" was daarmee de duurste film van de 20e eeuw. En dan te weten dat het bouwen van het echte schip bijna 100 jaar eerder 7,5 miljoen dollar had gekost.

Omgerekend naar het jaar 1997, zou dat bedrag neerkomen op 150 miljoen dollar. In theorie zou je dus kunnen stellen dat de film duurder was dan het schip zelf. Al hou je dan wel enkel rekening met het verschil in geldwaarde tussen 1912 en 1997, wat het allemaal (iets te) simpel maakt. 

Voor het prijskaartje van 200 miljoen dollar, krijgen we natuurlijke prachtig nagebouwde sets. Een van de paradepaardjes van het echte schip - en ook van de filmset zelf - was de Grand Staircase, de centrale trappenhal. Langs die trap flaneerden de eersteklaspassagiers elegant naar het eetsalon en spraken Rose en Jack af aan de klok.

Klein probleempje voor de setbouwers: mensen waren in 1912 gemiddeld iets kleiner dan de mensen in de jaren 90. Het zou voor de acteurs en figuranten behoorlijk krap geweest zijn om naast elkaar de trap te nemen mochten de ware afmetingen zijn gerespecteerd. En dus maakten de setbouwers de trap zo'n 30 centimeter breder.

Het lot van de Titanic was ook het lot van de decors voor de film: alles zou onder water worden gezet en worden vernietigd. De crew maakte van de unieke gelegenheid gebruik om - wanneer de cast een pauze nam - beelden te schieten van de set voor die werd neergelaten in de watertanks. Het resultaat mag er wezen: u kunt zich eventjes aan boord wanen van het "onzinkbare schip".  

"Titanic" kreeg het epitheton kaskraker. De film deed dan ook de kassa's destijds flink rinkelen: de oorspronkelijke release bracht 1,8 miljard dollar op. Een record dat tot 2009 standhield en werd verbroken door Avatar, ook al van de hand van James Cameron. De uiteindelijke opbrenst van "Titanic" staat op liefst 2,1 miljard dollar.

Om de Titanic na te bouwen, had James Cameron plaats nodig. Veel plaats, met veel water in de buurt.  Het productieteam zocht en vond die plaats in Mexico, nabij het kustdorpje Playas de Rosarito. Prompt werd daar een nieuwe filmstudio neergepoot, compleet met twee grote watertanks.

In de grootste watertank, met zicht op de Stille Oceaan, werd de Titanic-replica gezet. Liefst 64 miljoen liter water werd uit de Oceaan gehaald om de tank te vullen en de Titanic te doen zinken. Een tweede tank diende om onder meer het trappenhuis in te doen zinken: 19 miljoen liter water. En op de glazen koepel boven de Grand Staircase werd nog eens 340.000 liter water gegooid. 

Het water op de filmset was dan wel een stuk warmer dan het water waar de Titanic-passagiers destijds in terechtkwamen, echt comfortabel warm was het voor de acteurs en figuranten in de film toch ook niet. Tientallen van hen werden ziek. Ook hoofdactrice Kate Winslet moest de koude ondergaan. Zij kon onder haar jurken geen wetsuit aantrekken ter bescherming. Winslet kreeg dan wel geen longontsteking - zoals lang werd verhaald -, maar raakte naar eigen zeggen wel onderkoeld op de set.

Verschillende personages in de film zijn gebaseerd op echte mensen. Maar de hoofdpersonages Rose DeWitt Bukater en Jack Dawson zijn bedacht door regisseur James Cameron. Fictief dus. Maar kort na het voltooien van het script ontdekte Cameron dat er wel degelijk een J. Dawson op de passagierslijst stond van de Titanic.

Het ging niet om Jack, maar om Joseph Dawson, die diep in de buik van het schip kolen opschepte. Hij overleefde de ramp niet. Het lichaam van Dawson werd na de ramp teruggevonden en begraven op het Fairview Lawn cemetery in Nova Scotia, waar veel andere Titanic-slachtoffers liggen. Het effect van de film bleef niet uit: zijn grafsteen wordt sinds "Titanic" meer dan welk ander graf op de begraafplaats ook bezocht en gefotografeerd. 

Het is een van de meest iconische scènes in "Titanic": Jack tekent een naakte Rose op de sofa. "Het meest erotische moment van mijn leven", getuigt de oudere Rose in de film. Het is de vraag of het ook voor Kate Winslet zelf zo erotisch is geweest. Naar verluidt was het regisseur James Cameron - een talentvol tekenaar - die de tekening maakte. De hand die we in close-up over het tekenpapier zien gaan, is dan ook niet die van Leonardo Di Caprio, maar van Cameron. Omdat Cameron linkshandig is en Di Caprio rechtshandig, moest het beeld gespiegeld worden.

Het is maandagochtend 15 april 1912 rond de klok van 4. De Titanic ligt op de bodem van de Atlantische Oceaan. Rose ligt op een stuk drijfhout naar de sterren te kijken, wachtend op redding. En daar liep het mis voor de perfectionistische James Cameron. De sterrenhemel was namelijk niet accuraat.

Een fout die vele mensen niet eens opmerkten en lieten passeren. Niet zo de bekende Amerikaanse astrofysicus Neil deGrasse Tyson, die Cameron maar bleek bestoken met de opmerking. Uiteindelijk gaf de regisseur toe: met de input van deGrasse Tyson corrigeerde Cameron de nachtelijke hemel in de 3D-uitgave van "Titanic" in 2012.

30 miljoen: zoveel stuks zijn er verkocht van het album “Titanic: Music from the Motion Picture”, de soundtrack van de film. Het is zo het meest succesvolle album van een orkestrale soundtrack in de muziek- en filmgeschiedenis.

De wisselwerking tussen de film en de muziek is dan ook uniek: componist James Horner wist perfect de sfeer van de Titanic te vertolken via de muziek. Het succes van de film wordt voor een niet onbelangrijk deel toegeschreven aan de filmmuziek, en omgekeerd. Horner zelf overleed in 2015 bij een vliegtuigcrash.

"Titanic" uit 1997 mag dan wel de bekendste film over de scheepsramp zijn, de enige is het zeker niet. En volgens sommige kenners is het ook niet de beste film, die eer zou volgens hen te beurt vallen aan "A night to remember" uit 1958. Het moet gezegd: James Cameron heeft voor sommige scènes duidelijk inspiratie gehaald uit de film die 40 jaar voor zijn kaskraker in de zalen was te zien.

Het moet een van de meest nagespeelde scènes ooit zijn: Jack die op de boeg van de Titanic roept "I'm the king of the world". Hoe die scène werd gefilmd, ziet u in onderstaand YouTube-filmpje.

Ook James Cameron is destijds niet ontsnapt aan het lot van regisseurs: scènes moeten knippen, schrappen, deleten.  Bijna 30 opgenomen fragmenten van "Titanic" werden ingekort of genadeloos naar de prullenmand verwezen. Een van de meest opmerkelijke scènes die het publiek niet te zien kreeg, was het gevecht tussen Jack en Lovejoy (de bodyguard van de aanstaande van Rose). Drama ten top in een eersteklas eetsalon dat langzaam maar zeker volloopt met water.

Gevloekt. Er werd veel gevloekt door het publiek toen ze de oude Rose op het einde van de film haar "Heart of the ocean" zomaar in de oceaan zagen kieperen zonder dat ook iemand maar wist dat ze het kostbare juweel al die jaren bij zich had gehouden. Regisseur James Cameron had een enigszins alternatief einde voorzien voor zijn film. Maar hoe dan ook zou "the heart of the ocean" zinken naar de bodem van de Atlantische Oceaan. 

Eindigen doen we - zoals het hoort - met Jack en Rose. Het zijn de protagonisten in de film en dus is het enigszins evident dat hun naam veelvuldig voorkomt. Enkele "Titanic"-fans namen de proef op de som. Het verdict: Rose wordt in de film 75 keer bij haar voornaam aangesproken, Jacks naam wordt 84 keer genoemd. Neem vooral zelf de proef op de som. Geef toe: u zal nu nooit meer op dezelfde manier naar "Titanic" kijken.