Vlaamse vaklui over hun favoriete Spielberg: “Door 'Jaws' heb ik jarenlang watervrees gehad"

Senne Dehandschutter: “Jurassic Park had enorme impact op piepklein scherm”Senne Dehandschutter is regisseur en scenarist (onder meer van de docu ‘Climbing Spielberg’) en koos voor ‘Jurassic Park’

De eerste keer? “Ik ben opgegroeid op het platteland. Dus naar de cinema gaan was niet zo evident. Maar op een dag - ik moet zo’n 11 jaar geweest zijn - kwam in de zomer een buurjongetje aanzetten met een videocassette van ‘Jurassic Park’. We hebben mijn kamer verduisterd en de film op een klein scherm bekeken. Maar zelfs toen was de impact enorm. Ik was zo onder de indruk dat ik hem diezelfde dag nog een keer heb gezien. Ik ben ook direct posters van de film gaan zoeken om ze in mijn kamer te hangen.”

De impact? “De keuze voor ‘Jurassic Park’ is pure nostalgie: die film symboliseert mijn jeugd in de jaren 90. Wanneer ik terugblik op dat moment, denk ik nog altijd: ‘Wauw!’ Het ging me niet zozeer om de dino’s, maar puur om de spanning die de prent opwekte. Intussen moet ik hem zo’n 20 keer herbekeken hebben. Zonder die nostalgie zou ik zeggen dat ‘Schindler’s List’ en ‘Saving Private Ryan’ zijn beste films zijn.”

Beste scène?“Een klassieker: op een bepaald moment komen de helden met hun jeeps vast te zitten. Het water begint te trillen en dan komt die T-Rex aanhollen. En daarna heb je nog dat moment met die kinderen en hun zaklampen. Typisch Spielberg. Hij kan angst scheppen voor dat wat je niet ziet.”

De beste ooit? “Spielberg is de koning van de scènes. Hij kan heel mooie, pakkende momentopnames op een fantastische manier in mekaar steken. Ik ben dus fan, maar geen onvoorwaardelijke. Ik zou Christopher Nolan iets hoger plaatsen.”

“Spielberg is wel onovertroffen in het sturen van een filmscore. Bij al zijn scores weet je meteen welke film het is. Denk aan de opzwepende ritme in ‘Jaws’ of dat melodieuze thema van ‘Schindler’s List’. Typisch Hollywood, maar ik heb er wel een zwak voor.”

Sven De Ridder: “Raiders of the Lost Ark heb ik zo’n vijftig keer gezien”Acteur Sven De Ridder koos voor het avontuur van ‘Raiders Of The Lost Ark’

De eerste keer? “Ik moet een jaar of acht geweest zijn. Sindsdien heb ik hem zo’n 50 keer gezien. Het was een ervaring waar ik zwaar van onder de indruk was. Zo erg zelfs dat ik de film in die periode meermaals in de cinema - in de Ciné Rubens - ben gaan kijken, met mijn moeder, mijn zus en vrienden.”

De impact? “‘Raiders’ is voor mij alles wat cinema moet zijn: de film heeft humor, actie, avontuur, romantiek. Het is een rollercoaster van emoties en geweldige muziek. Met Kerstmis heb ik mijn achtjarige dochter kennis laten maken met zowel ‘E.T.’ als met ‘Raiders’. Die twee films hebben niets van hun impact verloren. Hier was echt een genie aan het werk die films maakte die niet generatiegebonden zijn.”

Beste scène? “De eerste keer dat Indiana Jones Marion gaat opzoeken. Zij baat een bar uit, ergens in Nepal. Hij gaat binnen en aan de hand van zijn schaduw weet zij onmiddellijk wie hij is. Dat vond ik fantastisch. Daarna komt de Gestapo binnen en ontstaat er een ongelofelijke knokpartij waarin Marion laat zien dat ze niet hoeft onder te doen voor Indiana.”

De beste ooit? “Spielberg is de beste ter wereld vanaf de jaren 80. Want er zijn heel straffe kerels die voor hem kwamen. Ik moet er wel bij zeggen dat de jaren 70 en 80 mijn favoriete Spielberg-periode is: zelfs ‘Empire Of The Sun’, door velen als een van zijn mindere films beschouwd, reken ik tot mijn favorieten. Over zijn recent werk ben ik minder enthousiast: ‘Bridge of Spies’ vond ik nog oké, maar in ‘The BFG’ was ik toch zwaar teleurgesteld. Slechte CGI. Dat gold ook voor ‘Jurassic Park’. Geef mij dan maar ‘E.T.’. Ik hou dus mijn hart vast voor ‘Ready Player One’.”

Jonas Govaerts: “Door Jaws heb ik lang watervrees gehad”Jonas Govaerts is regisseur (‘Welp’, ‘Tabula Rasa’) en koos voor ‘Jaws’

De eerste keer? “Toen ik nog heel klein was, zag ik een stuk van ‘Jaws’ op televisie, of dat dacht ik toch. Het was de scène waarin de haai een bananenboot aanviel. Later bleek dat een fragment uit ‘Jaws II’, en niet de echte film. Maar dat fragment en de marketing waren al genoeg om mij met een enorm trauma op te zadelen. (lacht) Ik heb door ‘Jaws’ lange tijd watervrees gehad. Als het niet in een zwembad was, durfde ik me niet in het water te begeven.”

“Ik zag de film uiteindelijk voor de eerste keer rond mijn twaalfde, in 1992. In 1998 ben ik dan naar de filmschool gegaan en heb ik hem jaarlijks minstens één keer gezien, om hem als technisch wonder te bestuderen.”

De impact? “Om de suspensefilms van Spielberg, ‘Duel’, ‘Jurassic Park’ en vooral ‘Jaws’, kan je niet heen. Spielberg is een geweldige vakman. Ironisch genoeg is ‘Jaws’ eigenlijk een mislukte film: hij werd briljant door noodoplossingen, omdat de machinale haai het steeds begaf. Daardoor moest Spielberg hem minder tonen. Maar de kracht van de suggestie maakt de film zo geweldig: ‘Jaws’ draait om de angst als oerkracht.”

De beste scène? “Geen opvallende scène, maar op een bepaald moment zit de sheriff op een veerboot met de burgemeester, en ontstaat er een discussie over het al dan niet sluiten van het strand. Eender welke regisseur had die scène in een kantoor laten afspelen, maar Spielberg nam die op terwijl ze midden in het gevaar zitten, op het water. Op zo’n veerboot kan je niet alle kanten uit, maar Spielberg laat de acteurs constant van positie veranderen. Dat is het briljante aan hem: het is een droge dialoogscène die in zijn handen levendig en dynamisch wordt. Blijkbaar komt hij op de set toe met een idee, en vindt hij het allemaal ter plaatse uit. En wij moeten na zoveel jaren filmschool nog alles op voorhand bestuderen en ineensteken.” (lacht)

De beste ooit?“Het heeft met je wereldbeeld te maken. Voor mij is Spielberg voor sentimentele alles-komt-goed-cinema komen te staan. Met het ouder worden, heb ik me daar steeds meer tegen afgezet. Terry Gilliam heeft ooit Kubrick vergeleken met Spielberg en zei: ‘De grote fout die hij heeft gemaakt - met ‘Schindler’s List’ - is een Holcocaustfilm maken die een overwinning uitdrukt. Maar de Holocaust handelt in feite over menselijk falen.’ Ik vrees dat dit dichter bij de waarheid is dan het wereldbeeld van Spielberg.”

Jan Verheyen: “Niemand kan zo’n lijst van klassiekers voorleggen”Regisseur Jan Verheyen koos voor ‘Jaws’, de film die hem voor de stiel begeesterde

De eerste keer? “Dat was bij zijn eerste release, toen ik 12 was. Ik weet zelfs nog waar dat was: in de ondertussen al lang gesloten cinema Calypso in Antwerpen, op de derde rij in het midden. Het is misschien overdreven om het een levensveranderende ervaring te noemen, want de filmmicrobe had me al beet. Maar ‘Jaws’ is wel de film die mij, al dan niet bewust, in de richting van films maken heeft gestuurd. Ik denk dat Erik van Looy, als je het hem vraagt, hetzelfde zal zeggen.”

De impact? “Ik heb sinds 1975 ‘Jaws’ om de paar jaar opnieuw gezien en hij is nog altijd even straf als toen. Die soundtrack van John Williams alleen al: je herkent het meteen, en de haartjes op de rug van je hand gaan er onmiddellijk overeind van staan. ‘Jaws’ is qua decoupage, spanningsopbouw en muziek de top. Ik snap niet dat ze op filmscholen studenten nog altijd laten kauwen op saaie, dooie Russen. Terwijl je gewoon ‘Jaws’ kan laten zien.”

Beste scène? “Die film bestaat eigenlijk alleen maar uit hoogtepunten, maar ik kies een atypische scène. Het is een scène die op vraag van Spielberg door John Millius werd herschreven om het personage van Robert Shaw wat achtergrond te geven. Shaw vertelt dan over het zinken van de USS Indianapolis, een schip dat tijdens WO II tot zinken werd gebracht. De vele honderden drenkelingen kwamen in zee terecht, te midden van uitgehongerde haaien. Een scène die bijna vijf minuten duurt en waarin enkel Robert Shaw iets vertelt. Maar je kan spreken van onwaarschijnlijk grote cinema.”

De beste ooit? “Er zijn heel veel regisseurs die hun stempel hebben gedrukt op het medium. Maar je kan niet ontkennen dat Spielberg de meest succesrijke en wellicht meest invloedrijke, moderne regisseur van die wonderlijke generatie van de jaren 70 is geweest. Hij is, samen met Scorsese, de enige die er nu nog staat. Ik kan weinig regisseurs opnoemen die zoveel iconische, tijdloze klassiekers hebben gemaakt als Spielberg. De lijst is heel erg lang.”