Verschillende Europese lidstaten, de VS en Canada gaan Russische diplomaten uitzetten 

De landen verklaarden stuk voor stuk dat ze de Russische diplomaten uitzetten uit solidariteit met Groot-Brittannië, dat vorige week al 23 Russische diplomaten terug naar Moskou stuurde. Deze beslissing werd genomen naar aanleiding van de vergiftigingszaak begin maart in Salisbury, waarbij de Russische dubbelspion Skripal en zijn dochter Julia werden vergiftigd met het zenuwgas Novitsjok.

Op de Europese top van afgelopen vrijdag betuigden de leiders van de EU-lidstaten nog hun steun aan de Britse maatregelen tegen Moskou. Er werd ook beslist de hypothese van Groot-Brittannië te volgen, dat Rusland verantwoordelijk zou zijn voor de vergiftiging. Een woordvoerder van de Britse premier Theresa May toonde zich tevreden over die betoonde steun, maar zei dat de EU-lidstaten natuurlijk zelf beslissen of ze verdere actie ondernemen tegen Rusland. Dat blijkt nu het geval te zijn.

• De Verenigde Staten zullen 60 diplomaten uitzetten en het Russische consulaat sluiten in Seattle. Het gaat om 48 "bekenden bij de inlichtingendiensten" en twaalf anderen van een Russische missie bij de VN. De diplomaten hebben zeven dagen tijd om het land te verlaten.
• Oekraïne gaat dertien diplomaten uitzetten.
• Canada gaat vier diplomaten uitzetten. Het zou gaan om vier mensen die geïdentificeerd zijn als spionnen of mensen die hun status als diplomaat hebben misbruikt om de Candese veiligheid te ondermijnen.
  
• Duitsland liet weten dat ze vier diplomaten zullen uitzetten.
• Polen gaat vier diplomaten uitzetten. De diplomaten moeten het land verlaten voor drie april.
• Frankrijk gaat vier diplomaten uitzetten.
• Litouwen gaat drie diplomaten uitzetten en 44 mensen de toegang ontzeggen tot het land.
• Tsjechië gaat drie diplomaten uitzetten. Eerste minister Babis liet nog weten dat Rusland alle grenzen overschreden heeft door te beweren dat het zenuwgas Novitsjok van Tsjechische bodem zou kunnen komen. De diplomaten moeten het land verlaten tegen een april.
• Denemarken gaat twee diplomaten uitzetten
• Nederland gaat twee diplomaten uitzetten
• Italië gaat twee diplomaten uitzetten
• Spanje gaat twee diplomaten uitzetten
• Albanië gaat twee diplomaten uitzetten 
• Roemenië gaat een diplomaat uitzetten
• Finland gaat een diplomaat uitzetten
• Kroatië gaat een diplomaat uitzetten 
• Zweden gaat een diplomaat uitzetten
• Letland gaat een diplomaat uitzetten
• Estland gaat een diplomaat uitzetten

Voorlopig staat de teller dus op 111 Russische diplomaten die terug zullen moeten keren naar Rusland: 32 in Europa, dertien in Oekraïne, 60 in de VS, vier in Canada en twee in Albanië. Mexico heeft ondertussen laten weten dat het de resultaten van het onderzoek afwacht vooraleer het land maatregelen treft. 

België gaat voorlopig geen Russische diplomaten uitzetten. "We willen de communicatiekanalen openhouden," klonk het bij het ministerie van Buitenlandse Zaken. Uitwijzingen worden niet uitgesloten. Morgen wordt  het voorgelegd aan het kernkabinet, liet premier Charles Michel weten. 

België verkeert in een bijzondere situatie omdat de hoofdkwartieren van de EU en de NAVO hier gevestigd zijn . Premier Michel kantte zich op de Europese top van afgelopen vrijdag tegen het voorstel om Russische diplomaten bij de EU het land uit te zetten. Ze zijn immers geaccrediteerd bij België en ons land zou bijgevolg de verantwoordelijkheid van de beslissing moeten dragen.

Rusland zei dat het de beslissing betreurde, en noemde het een "provocatie". Woordvoerder Dmitri Peskov liet weten dat er een symmetrische reactie zal volgen: "Het wederkerigheidsprincipe zal worden toegepast." Hij benadrukte ook nog een keer dat Rusland niet schuldig is aan de vergiftiging van Skripal en zijn dochter, ondanks de beschuldigingen van Groot-Brittannië en diens bondgenoten.

Vanuit Groot-Brittannië kwamen vooral lovende woorden voor de Britse bondgenoten. Minister van Buitenlandse Zaken Boris Johnson drukte zijn dankbaarheid uit op Twitter en noemde het "de grootste uitzetting van Russische spionnen ooit."

De Britse premier Theresa May liet op haar beurt weten dat ze de actie van de Europese bondgenoten met open armen verwelkomt. "Het toont aan dat we allen schouder aan schouder staan, door Rusland een zeer sterk signaal te sturen dat het niet kan doorgaan met het bespotten van de internationale wetgeving."

In De wereld vandaag op Radio 1 gaf Ria Laenen, professor Russische politiek aan de KU Leuven, meer uitleg bij de genomen maatregelen. Laenen zegt dat het om een opvallende gebeurtenis gaat. Nog nooit eerder vond een uitzetting van diplomaten plaats op zo'n grote schaal, in de vorm van een gecoördineerde actie. Dat westerse landen uitgerekend nu beslissen om maatregelen te treffen, is volgens haar te wijten aan het feit dat de maat vol is: het westen is Ruslands dwingende aanwezigheid meer dan beu. Rusland zal volgens Laenen op een gelijkaardige wijze reageren als het westen: voornamelijk met het uitzetten van diplomaten. 

Toch gaat het volgens Laenen verder dan een diplomatisch steekspel. De gewone Russische burger zal de gevolgen van de maatregelen voelen: reizen naar westerse landen zal een stuk moeilijker worden als de Russische ambassades daar gesloten zijn. Zij beschouwen de maatregelen van de westerse landen dan ook als een zoveelste poging om hen het leven moeilijker te maken.