Heeft Cambridge Analytica de Britten naar de brexit geduwd?
Het schandaal rond het Britse databedrijf Cambridge Analytica breidt uit. Na een ophefmakende Channel 4-reportage waarin de bazen vertellen hoe ze verschillende verkiezingen hebben gemanipuleerd, houdt het Britse Lagerhuis vandaag de Vote Leave-campagne tegen het licht én de rol van Cambridge Analytica.
"Er zijn zaken die niet noodzakelijk waar moeten zijn. Zolang ze maar worden geloofd." Dat zei Alexander Nix (foto onder), de omstreden directeur van Cambridge Analytica aan een undercovermedewerker van de Britse zender Channel 4. Daarin kwamen duistere praktijken aan het licht.
De leiders van het digitale bedrijf gingen er prat op dat ze niet alleen de Amerikaanse, maar ook de Keniaanse en de Nigeriaanse verkiezingscampagnes hadden beïnvloed door manipulatie, spookbedrijfjes, nepvideo's en dergelijke meer. Miljoenen kiezers kregen valse en subjectieve informatie die de tegenkandidaat in diskrediet bracht.
Verband met brexit?
De naam Cambridge Analytica duikt nu ook op in een dossier tegen Vote Leave, de officiële campagne die het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie wilde loodsen. Het Londense advocatenkantoor Bindmans beweert dat Vote Leave de kieswet heeft overtreden door overfinanciering en samenspanning. De advocaten hebben een dossier overgemaakt aan de Britse kiescommissie, en straks komt het ook ter sprake in een spoeddebat in het Lagerhuis.
De advocaten baseren zich op mailverkeer en op getuigenissen van de twee klokkenluiders in de zaak van Cambridge Analytica, voormalig medewerker Christopher Wylie en Shahmir Sanni, die werkte voor Vote Leave én BeLeave.
Daaruit zou blijken dat Vote Leave zijn maximale campagnebudget van 7 miljoen pond heeft overschreden. 625.000 pond zou zijn doorgesluisd naar een andere pro-brexitgroep, BeLeave. De twee praktijken zijn verboden door de Britse wet.
Digitale beïnvloeding
Bovendien, en daar wordt het verhaal helemaal actueel, zou BeLeave dat campagnegeld voornamelijk hebben uitgegeven aan AggregateIQ (AIQ), een Canadees databedrijf dat software ontwierp voor Cambridge Analytica en de campagne hielp steunen van de Amerikaanse president Trump. Nu het net zich sluit rond Cambridge Analytica en AIQ, zou deze beschuldiging een ander licht kunnen werpen op de hele brexitcampagne. De uitslag was een dubbeltje op zijn kant. Wat als blijkt dat de Leave-kiezers op een ongeoorloofde manier zijn beïnvloed?
Als dit land op weg is naar een onomkeerbare beslissing, dan moeten we er zeker van zijn dat die gebaseerd is op een vrije en eerlijke stemming. Dit bewijsmateriaal stelt in vraag of het wel vrij en eerlijk is verlopen.
Nonsens
Donderdag is een sleuteldag op het pad naar de brexit. Nog precies één jaar te gaan. De topfiguren van de Vote Leave-campagne ontkennen de beschuldigingen fors. Campagneleider Dominic Cummings noemt de beweringen "verkeerd, hopeloos verward of nonsens". Ook huidig minister van Buitenlandse Zaken Boris Johnson, destijds een voorvechter van Vote Leave, heeft het over absurde beschuldigingen.
Premier May blijft haar politieke adviseur Stephen Parkinson verdedigen. Hij was een belangrijke spilfiguur in de Vote Leave-campagne én de ex-vriend van Shahmir Sanni, de man die het hele verhaal rond Vote Leave naar buiten heeft gebracht. Na de onthullingen reageerde Parkinson door Sanni in de pers te outen als homoseksueel.
Veel aantijgingen aan beide kanten dus. De media zouden ervan kunnen smullen, maar de conservatieve pers die de brexit nog steeds verdedigt, houdt zich gedeisd. Het dossier ligt nu op het bureau van de Kiescommissie en op de banken van het Lagerhuis. "Er is geen andere duisternis dan onwetendheid", zei Shakespeare ooit.