Ondanks vleesschandalen blijft de Belg verslingerd aan zijn biefstuk

De invloed van vleesschandalen in slachthuizen en in kwekerijen van runderen, kippen en varkens doen de Belg dus niet zo massaal afhaken, als men zou kunnen verwachten. Wel kiest de Belgische consument voor vlees van de beste kwaliteit en wisselt hij zijn portie vlees wat vaker af met gevogelte, vis en vegetarisch. "Doorslaggevend in de keuze voor vlees zijn de smaak, de eetgewoonten en de voedzaamheid", concludeert VLAM. 

Vers vlees neemt meer dan de helft van het volume voor thuisverbruik (54 procent) in binnen de korf vlees-gevogelte-vis-vleesvervangers. Gevogelte en wild zijn goed voor een derde van het thuisverbruik (30 procent), vis kwam in 2017 uit op een aandeel van 15 procent en vleesvervangers net 1 procent. Dit thuisverbruik dekt driekwart van het totale verbruik van vers vlees.

Binnen vers vlees is er vooral een dalend thuisverbruik voor rund- en kalfsvlees en dat ten voordele van varkensvlees en vleesmengelingen, zoals bijvoorbeeld gehakt. In waarde blijft rundvlees nog wel het belangrijkste segment met een aandeel van 32 procent van de bestedingen, gevolgd door vleesmengelingen (30 procent), varkensvlees (27 procent) en kalfsvlees (5 procent).

Het belang van herkomst in de keuze voor vlees blijft ook verder stijgen: in 2017 gaf meer dan de helft van de Belgen (54 procent) aan dat herkomst een zekere invloed heeft op hun aankoop van vlees. In 2007 was dit maar 46 procent. Van wie belang hecht aan het land van herkomst, heeft 57 procent een sterke en 39 procent een lichte voorkeur voor vlees van bij ons. 

De Belg heeft een voorkeur voor inlands vlees, omdat dit in zijn ogen vaak goedkoper is, de lokale economie ondersteunt, er strenge controles en hoge normen zijn, het milieuvriendelijker (wat het transport betreft) is, of omdat het verser is. Er is daarnaast ook het vermoeden dat buitenlands vlees een andere smaak heeft en sommigen willen dit graag eens uitproberen (bijvoorbeeld op restaurant), maar men is tevreden over de smaak van inlands vlees en daarom heeft men geen behoefte om regelmatig buitenlands vlees te kopen. Slechts 4 procent geeft aan een voorkeur te hebben voor buitenlands vlees.

Een duurdere versnijding zoals de tournedos/chateaubriand daalt de laatste jaren niet in volume. Dit geeft aan dat de Belg kiest voor minder, maar wel steeds kwalitatiever vlees. Dat moet er volgens VLAM op wijzen dat de Belg "bewuster omgaat met vlees".

De daling in het thuisverbruik van vers vlees komt  niet zozeer door een stijging van het aantal vegetariërs, want 96 procent van de Belgen eet vlees, en ook niet door een daling bij de (bijna) dagelijkse vleeseters, want dit blijft een groep van 25 procent van de Belgen. Het zijn vooral mensen uit de tussencategorie - de consumenten die eerder al vlees afwisselden met vleesvervangers - die nog iets regelmatiger vlees afwisselen met vis of vegetarisch.

De belangrijkste redenen die de bevraagde Belgen daarvoor aanhalen, zijn het streven naar een gezonde voeding ("omdat consumenten via allerlei kanalen horen dat veel (rood) vlees eten, niet zo gezond is"), de nood aan afwisseling in de smaak, de nood aan variatie in het dieet, de zorg voor het milieu, de prijs die te duur wordt bevonden en - actueel - de zorg om dierenwelzijn.

Net als bij de totale voedingsmarkt, zijn ook specifiek voor het productsegment vlees de harddiscounters (Aldi en Lidl) en de buurtsupermarkten (Delhaize AD en Proxy, Okay, Spar, enz.) de winnaars in 2017 ten koste van de speciaalzaken. Dit resulteerde in 2017 in een volumeaandeel van 20 procent voor de buurtsupermarkten en van 13 procent voor harddiscounters, terwijl de zelfstandige slagers hun volumeaandeel zagen dalen van 32 procent in 2008 tot 20 procent in 2017. In bestedingen haalden de zelfstandige slagers nog een marktaandeel van 23 procent in 2017. 

De hypermarkten en grotere supermarkten (Albert Heijn, Carrefour Hypermarkten, Carrefour Market, Colruyt, Delhaize Supermarkten, Makro, enz.) blijven de belangrijkste speler met een volumeaandeel van 40 procent.