De SP.A kon opnieuw een vertrouwelijk document bemachtigen dat de positie van minister van Defensie Steven Vandeput (N-VA) onder druk kan zetten: een interne nota van diens kabinet zou wijzen op vooringenomenheid in het dossier rond de vervanging van de F-16’s. Het gaat om een uitvoerig voorstel voor een onderhandelingsnota, opgesteld door het kabinet-Vandeput. Die nota was volgens SP.A de basis van de zogenoemde Strategische Visie van Vandeput, een lange­termijnplan waarin de vervanging van de F-16’s staat vermeld.

Maar volgens minister Vandeput op Radio ziet Kamerlid Van der Maelen spoken. “Dat zogezegd ‘superbelangrijke’ document dat nu is bovengekomen, is er één zoals er destijds bij de opmaak van mijn strategische visie (de leidraad voor het defensiebeleid tot 2030, met de bijbehorende investeringen en aankopen, nvdr.) voor de regering tientallen zijn gepasseerd op mijn kabinet. Het enige wat telt, is wat neergeschreven staat in het document dat ik heb voorgesteld aan de regering, dat daar is goedgekeurd en in een militaire programmeringswet is gegoten en uitgevoerd. Al de rest is totaal onbelangrijk en onbestaande. Ik ga me hier echt niet tegen verdedigen tegen spoken.”

Vooringenomenheid?

Volgens de socialisten wijzen twee elementen in de nota op vooringenomenheid. Ten eerste spreekt ze haar voorkeur uit over stealth-capaciteit: de opvolger van de F-16 moet onzichtbaar kunnen blijven voor geavanceerde radars. Maar die capaciteit is enkel voorbehouden voor toestellen van de vijfde generatie. En het enige beschikbare gevechtstoestel dat daaraan voldoet, is … de F-35. Ten tweede is er de optie om het vliegtuig te bewapenen met nu­cleaire wapens. Vandeput heeft altijd ontkend dat dit element doorslaggevend is bij de keuze voor een opvolger. Maar volgens de nota “wenst de Belgische overheid als betrouwbare partner en NAVO-gastland deel te nemen aan de nucleaire NAVO-capaciteit”.

Maar volgens de minister is wat beschreven staat in het document waar SP.A nu mee zwaait niet van tel. “Het enige wat telt, is wat ik doe met het advies dat mij gegeven wordt. Men kan mij allerlei dingen voorstellen. Als ik mij niet vergis heeft meneer Van der Maelen ook op een kabinet gewerkt: het kabinet-Claes ten tijde van Agusta. Hij weet dus hoe kabinetten werken: daar worden voorstellen gedaan. Sommige voorstellen halen het, andere voorstellen niet. En het is mijn discretie als minister om op bepaalde voorstellen verder te gaan.”

“Van der Maelen moet ooit toch met bewijzen komen”

Vandeput heeft het ook moeilijk met de aanhoudende verdachtmakingen vanuit SP.A. “Het klopt dat het natuurlijk moeilijk is dat men vorige week zei: ‘Vandeput heeft het niet onder controle, Vandeput heeft geen idee, Vandeput wordt gerold door zijn militairen.’ Maar als je dit document leest, zie je dat het een voorbereidende nota was die nog aan mij voorgesteld moest worden. En als je dan leest wat de uiteindelijke versie van mijn strategische visie is geworden, en je ziet op welke manier mijn marktbevraging door experts als onbevooroordeeld wordt beschouwd, dan wordt duidelijk dat niet alles wat mij ooit voorgesteld is, ook de eindmeet heeft gehaald.”

“Ik zal zelfs meer zeggen: als meneer Van der Maelen zijn verdachtmakingen blijft uiten, dan zal hij toch ooit met bewijzen moeten komen. Als hij zegt: ‘Vandeput heeft een voorkeur’, dat hij het aantoont. Als hij zegt: ‘De marktbevraging voor de vervanging van de F-16’s is gericht op één kandidaat’, dan vraag ik me af hoe het mogelijk is dat we nu in de eindronde nog altijd twee kandidaten hebben die volgens mij heel fel gemotiveerd zijn en die geloven in hun kansen. Van der Maelen ziet spoken, hij heeft geen enkel bewijs.”

De auteurs van de nota zijn niet van de minsten. Eén van hen, Renaud Flamant, is directeur Strategie binnen de beleidscel Defensie. Dat bevestigt Vandeput ook, maar volgens de minister heeft dat weinig belang. “Dat er meerdere voorstellen gedaan worden aan de minister: ik mag maar hopen dat mijn medewerkers mij af en toe iets voorstellen.”

Audit

Van der Maelen vraagt ook om de audit van het leger door de Federale Interne Auditdienst die opgestart werd na de beschuldigingen omtrent een achtergehouden nota over de verlenging van de levensduur van de F-16’s uit te breiden naar het kabinet Defensie. “De geloofwaardigheid van minister Vandeput ligt volledig aan diggelen”, aldus Van der Maelen.

Maar de minister reageert ook op dat voorstel van Van der Maelen schamper. “Hij hoeft dat niet te vragen: die interne audit is volledig onafhankelijk in haar werking. Ik heb tegen de FIA gezegd: ‘U bepaalt welke onderzoeken er nodig zijn, het kabinet staat volledig ter uwer beschikking.’ De mensen op het kabinet die deel uitmaken van de vervangingsdossiers staan ter beschikking, we zullen de FIA met veel plezier ontvangen.”

Procedure opschorten

Ook de vraag om de procedure gewoon op te schorten, vindt geen gehoor bij de minister. “Van der Maelen probeert van mij altijd het beeld op te hangen dat alles aan mij voorbij gaat. En het is zijn goed recht om te proberen om de aankoopprocedure te laten stopzetten: hij is een politicus. Maar geloof me: ik weet hoe belangrijk deze procedure is. En ik weet dat men het vroeger in de tijd van de socialisten anders deed. Maar ik heb van in het begin gezegd: ik wil een zuivere procedure. We zullen de FIA de hele procedure laten doorlichten, wat de eventuele contaminaties waren. En op dat moment zullen we een beslissing nemen.”