"Jeugdgevangenis Tongeren niet geschikt om jongeren op te vangen. Zo behandel je mensen van de toekomst niet"

De laatste tijd hebben verschillende parketten in ons land zwaar criminele jongeren moeten laten gaan. De reden? Een acuut plaatsgebrek in de jeugdinstelling van Everberg. Vlaams minister van Welzijn Jo Vandeurzen (CD&V) ziet een oplossing in de jeugdgevangenis van Tongeren: daar komen extra plaatsen vrij om de zwaarste jongeren onder te brengen. In die gevangenis - die binnenkort zal sluiten - zitten momenteel al jongeren die uit handen gegeven zijn en dus berecht zullen worden als volwassen criminelen. 

Maar er komt heel wat kritiek op die beslissing: de plaats is allesbehalve geschikt om er jongeren op te vangen. Dat zegt ook Jaak Nijs, die in de commissie zit die toezicht houdt op de gevangenis in Tongeren. "Zo behandel je de mensen van de toekomst niet, zelfs niet als ze criminele feiten op hun teller hebben staan."

"Het is een gedateerde, oude plek. Het is een van de oudste instellingen van ons land en is destijds gesloten als gevangenis van volwassenen omdat ze niet voldeed aan de infrastructuur. En nu is ze een jeugdgevangenis en voldoet nog steeds niet aan de noden. De cellen zijn klein en weinig verlucht met weinig licht." Nijs vergelijkt de cellen met die uit de films van 50 jaar geleden. "Wij dachten dat de jeugdgevangenis ging sluiten nét door die problematiek. Vandeurzen, die overigens ook met zijn rug tegen de muur staat, zoekt een instant oplossing, maar dit is geen structurele oplossing. Jongeren hebben méér nodig dan alleen een straf, ze moeten ook werken aan hun inzicht en aan het herstel naar de slachtoffers toe."

Bovendien moet er volgens Nijs een pedagogisch programma aangeboden worden, waar er op de sociale vaardigheden wordt ingespeeld. In Tongeren is dat er te weinig. Een voorbeeld? "Ze hebben in Tongeren een heel mooie keuken. Toch komt er elke dag een traiteur. Waarom laten ze die jongeren het eten niet voorzien? Jongeren die uit de bocht gegaan zijn, daar moeten we aan werken. Alleen straffen werkt niet."

Hij praat ook zelf elke maand met de jongeren daar. Eén constante klinkt er: ze willen zo snel mogelijk weg. "Veel meer dan Mol of Everberg, lijkt Tongeren op een gevangenis. Jongeren zonder perspectief, dat is het allermoeilijkste. En je hebt een pedagogische setting nodig om hen op te vangen en hen perspectief te bieden. Ik hoop dat het een heel tijdelijke maatregel is."