"Kan het wat stiller, aub?" Hoe een overvloed aan geluid onze gezondheid kan schaden

Complete stilte mag dan een utopie zijn, in een steeds drukker wordende wereld hebben we af en toe nood aan wat minder geluidsimpulsen. Volgens Women's Health is de zoekterm 'silent retreat' het afgelopen jaar met 500 procent toegenomen. Luchthavens in Londen, Barcelona, Warschauw en Helsinki zijn al overgeschakeld op 'stille aankondigingen' via schermen, in plaats van alles om te roepen. In Amerika bestaan bijvoorbeeld restaurants waarbij praten optioneel is en je een menukaart krijgt waar je vakjes moet aanvinken voor je keuze.

Stilte kan niet alleen een verademing zijn in een drukke wereld, we hebben het ook nodig voor onze gezondheid, zegt professor Bart Kosko van de universiteit van Zuid-Californië, die onderzoek doet naar de invloed van geluid op het lichaam en de omgeving. Een constante stroom van auditieve impulsen brengt ons in een zekere staat van alertheid, vergelijkbaar met de 'fight or flight'-respons die we krijgen in een bedreigende situatie, aldus de professor. Die kan schade aan onze hersenen, hart en het weefsel van ons binnenoor veroorzaken, doordat de adrenaline de bloedcirculatie in die zone vermindert. Onderzoek heeft aangetoond dat geluidsvervuiling de tweede grootste bedreiging voor onze gezondheid vormt, na luchtvervuiling. Het wordt in verband gebracht met onder meer kanker, hartaandoeningen en depressie. 

Volgens Kosko is het cruciaal voor onze gezondheid om de voortdurende stroom aan 'digitale smog' uit te schakelen. De overvloed aan informatie die we binnenkrijgen via mails, sociale media enzovoort op onze laptops, tablets en smartphones, zorgt voor te veel prikkels en een gebrek aan focus. Hij tipt om die luidruchtige stroom bewust wat te temperen. Las af en toe een dag in zonder televisie of internet, zet overbodige meldingen zoveel mogelijk uit en schakel het geluid van je apparaten uit. Ook regelmatig mediteren of een boek lezen helpt om het stressniveau naar omlaag te halen. Bovendien zorgt het ervoor dat je je geest aanleert om afleiding te negeren, aldus Kosko, waardoor je bij een volgend biepje minder geneigd zal zijn om meteen naar die smartphone te grijpen. 

Van concerten tot luid getoeter in het verkeer: we worden dagelijks blootgesteld aan te veel lawaai dat ons gehoor en gemoed kan beschadigen. Agressieve geluiden zoals een brandalarm zijn het ergst, aldus de professor, omdat ze invloed hebben op het niveau van cortisol en adrenaline in ons lichaam. Die opstoot van hormonen is schadelijk voor onze gezondheid, maar ook het geluid op zich kan je gehoor schade berokkenen. Zo bescherm je jezelf tegen geluidsvervuiling, zonder op een zolderkamertje met een hoofdtelefoon op te moeten leven. 

- Draag oordoppen

Een verwoed festival- of concertganger? Investeer in op maat gemaakte oordoppen, die je heel wat gehoorschade kunnen besparen. Organisatoren van muziekactiviteiten in België zijn verplicht om oordoppen aan te bieden aan bezoekers als het geluid de decibelnorm van 95 dbA overschrijdt. Vraag er dus naar aan de inkom van een concert of festival. 

- Zet je muziek zachter

Luister je zelf muziek via oortjes of een hoofdtelefoon, zet die dan niet te luid. De meeste muziekapps en - programma's hebben een ingebouwde waarschuwing wanneer de muziek te luid staat voor jouw tere oortjes. Respecteer die limiet, als dat stel oren nog enkele decennia optimaal moet functioneren. 

- Kies bewust voor stilte

De radio in de auto staat misschien wel standaard aan of je kookt wel eens met de televisie die brabbelt op de achtergrond. Ga af en toe eens bewust voor de stilte door zoveel mogelijk geluid uit te schakelen. Minder impulsen zorgen voor meer gemoedsrust en ook je oren zijn dankbaar als ze af en toe een rustmomentje krijgen.