Aan de hand van officiële Vlaamse gegevens over de luchtkwaliteit heeft stRaten-Generaal het volledige landschap aan gevoelige bestemmingen voor kinderen geanalyseerd: scholen, crèches, buitenschoolse opvangplekken en sportvelden. Al die plaatsen werden opgedeeld volgens blootstelling aan stikstofdioxide (NO2).

Bekijk de volledige lijst

We vroegen de volledige lijst op van alle scholen in de provincie Antwerpen. Zoek in onderstaande tabel jouw school op. Je kan zoeken op postcode, gemeente en naam van de school.

In deze Antwerpse scholen is de luchtkwaliteit onwettig

Uit de gegevens blijkt dat in acht Antwerpse scholen de luchtkwaliteit onwettig is, dat zijn plaatsen waar de Europese NO2-norm van 40 microgram overschreden wordt. Bekijk op onderstaande kaart om welke scholen het gaat:

Een aantal Antwerpse scholen liggen in een zone waar het erg slecht gesteld is met de luchtkwaliteit. De vrije basisschool Axi-Joma, in de Sint-Fredegandusstraat in Deurne, is daar een van. “We zijn ons bewust van die problematiek”, zegt directeur Werner de Vogelaere. “We liggen niet ver van de industriezone aan het Albertkanaal én we zitten nu eenmaal met een stedelijke context. Anderzijds liggen we ook dichtbij het Rivierenhof, toch nog altijd een beetje de groene long van Antwerpen, dus in die zin is het wel opvallend dat de lucht hier dan toch zo slecht is.”

Veel kan de school naar eigen zeggen niet doen aan de situatie. “We kunnen moeilijk alle vijfhonderd kinderen een mondmasker geven”, aldus De Vogelaere. “Bovendien zijn wij het niet die voor de luchtverontreiniging zorgen. De oplossing wordt bij de scholen gelegd, maar de oorzaak ligt niet bij ons.”

Wel plaatst de school filters in nieuwe gebouwen. “Twee jaar geleden hebben we nieuwe klassen gebouwd en die zijn voorzien van een filter-unit op het dak. Maar om ook onze oudere gebouwen van zulke filters te voorzien, dat is onbetaalbaar. Daar hebben we de budgetten niet voor.

Sint-Lievenscollege

Ook het Sint-Lievenscollege, in de Kasteelpleinstraat in de binnenstad, heeft de kampen met lucht die zo sterk verontreinigd is dat het in feite onwettelijk is. “Wij hebben ingetekend op het Curieuzeneuzen-project, waarbij we drie meetstations gaan plaatsen”, zegt directeur Johan Wagemans. “De resultaten daarvan zullen we gebruiken in de lessen. Hopelijk helpt dat om de bewustwording te vergroten. Dat is ook wat wij als school doen: bewustwording creëren. Proberen ervoor te zorgen dat zo veel mogelijk mensen met de fiets komen. De luchtverontreiniging zelf is een probleem dat boven ons hoofd aangepakt moet worden.”

De school hoopt dat de nakende heraanleg van de Kasteelpleinstraat, in 2019, een positieve invloed zal hebben op de luchtkwaliteit in de omgeving.

Ook andere scholen nemen maatregelen om de luchtkwaliteit te verbeteren. Zo zal de lagere school De Kolibrie aan de ouders vragen om hun motor stil te leggen wanneer zij hun kinderen komen halen. “Dat soort initiatieven zien we in veel van onze scholen”, zegt woordvoerster Veerle Heyvaert van het Stedelijk Onderwijs. “Wij zijn uiteraard vragende partij voor een betere lucht. Maar scholen die naast een snelweg liggen, kunnen helaas zelf weinig doen.”

Onderzoek

Antwerps schepen voor Onderwijs Claude Marinower kondigde onlangs nog aan dat er een opdracht is uitgeschreven voor een gedetailleerde meting van de binnenluchtkwaliteit in de Antwerpse scholen. “Daarbij zal niet alleen gekeken worden naar stikstofdioxide - hoofdzakelijk het gevolg van verkeer en dieselmotoren - maar ook naar de concentraties fijn stof, vluchtige organische stoffen, ozon, kooldioxide en -monoxide”, zei hij. “De metingen zullen gedurende een heel schooljaar uitgevoerd worden, omdat ook de seizoenen een invloed hebben op de luchtkwaliteit.”

De waarden die in de analyse van stRaten-generaal worden gebruikt, zijn volgens Thomas Goorden van stRaten-generaal een combinatie van een “interpolatie-kaart” en computermodellen die de luchtkwaliteit berekenen. “Die werd ontworpen om zo goed mogelijk overeen te komen met reeële metingen“, aldus Goorden. “Kort samengevat geven zij de best mogelijke inschatting van de luchtkwaliteit op basis van de bestaande gegevens. Er is een foutenmarge van 6 microgram. Het valt op te merken dat de kans op een systematische onderschatting groter is dan die op een systematische overschatting.” Het gaat voor alle duidelijkheid om cijfers die betrekking hebben op de buitenlucht aan de straatkant van de school, dus niet in de klaslokalen of op de speelplaats.

Hier kan je meer informatie vinden over de gegevens en de kaart.

Leerlingen op straat

Aan drie scholen in Antwerpen hebben de leerlingen vanmorgen de straat een tijdje afgesloten. Ze deden dat als protest tegen de slechte luchtkwaliteit in de schoolomgeving. De kinderen droegen stofmaskers. De actievoerende scholen waren De Kleine Wereldschool aan de Brederodestraat (video), Het Speelscholeke in Deurne en De Evenaar in de Constitutiestraat .