Waarom de raketlancering van SpaceX van vandaag alweer het neusje van de zalm is

SpaceX zet volop in op het recupereren van raketten. U herinnert zich ongetwijfeld nog de bijna betoverende landing van twee van de drie boosters bij de lancering van de Falcon Heavy, de krachtigste raket ter wereld. Daarbij werd uiteindelijk een Rode Tesla Roadster met een ‘Starman’ achter het stuur in de ruimte gestuurd.

Het ruimtebedrijf van Tesla-baas Elon Musk wil nog een stap verder gaan en ook andere dure onderdelen recycleren. Vandaag staat een nieuwe lancering gepland vanop de Vandenberg Air Force Base in Californië. SpaceX schiet daarbij een van zijn Falcon 9-raketten de ruimte in, om een groep satellieten voor communicatiefirma Iridium te leveren. Maar geen lancering zonder nieuwe experimentele stunt. SpaceX wil een poging doen om de neuskegel of 'fairing' van de raket te heroveren. 

Die neuskegel rust op het puntje van de raket en werkt als schild voor de lading tijdens een lancering. Het geeft de raket ook een aerodynamisch karakter als het door de atmosfeer gaat. Eens de raket door de ruimte zoeft, splijt het onderdeel in twee delen en valt het weer naar beneden. Normaal gezien donderen de stukken aan razende vaart richting de aarde, waar de oceaan hun kerkhof wordt.

Daar wil SpaceX iets aan doen, vooral omdat de fairing op de Falcon 9 een kostenplaatje van maar liefst 6 miljoen dollar heeft. Zoals Elon Musk het ooit verwoordde: “Als je 6 miljoen cash door de lucht ziet vliegen en het gaat in de oceaan knallen, zou je het dan proberen te redden? Ja. Jazeker.”

De eerste stappen om de neuskegelhelften (van zo’n 13 meter lang) te heroveren, zijn al gezet. Sinds maart vorig jaar is SpaceX erin geslaagd de twee helften zacht te doen landen in de oceaan. Maar er is een belangrijk probleem. “Als ze in het water belanden, is dat erg schadelijk voor de elektronica en de componenten in de neuskegel”, legt Glenn Lightsey, professor lucht- en ruimtevaarttechniek uit. “Als het in het water terechtkomt, is het eigenlijk niet meer bruikbaar.”

En daarom komt 'Mr. Steven' het verhaal binnen. Voor de lancering vandaag vaart een schip met die klinkende naam richting een berekende plaats om een helft van de kegel te vangen met een gigantisch net. Een erg spannende operatie.

Mr. Steven maakte vorige maand op 22 februari zijn debuut. Elon Musk liet beide helften van een Falcon 9-neuskegel uitrusten met geleidingssystemen en kleine stuwmotoren, die de dingen hielpen bij hun terugreis door de dikke atmosfeer van de aarde. Vervolgens was het aan de 'parafoils', een soort parachute, om de helften te vertragen terwijl ze naar de grond zoefden. De recycleerpoging was geen volledig succes want een helft die Mr. Steven had moeten vangen, stuikte een paar honderd meter verder in de zee.

SpaceX heeft niet officieel bevestigd dat het vandaag gaat voor poging 2, maar op de volgsite Marine Traffic is te zien hoe het schip heel toevallig mooi klaarligt links van de haven van Los Angeles en naar een locatie vaart, aangeduid als ‘Iridium 5’, een knipoog naar de naam van de missie van vandaag. Al is die bestemming klaarblijkelijk inmiddels aangepast naar 'Your Mom's House', ontdekte een Twitteraar. Een grapje van Musk omdat fans nu het schip volgen?

Hoe groot is de kans dat Mr. Steven met succes een deel van de neuskegel te pakken krijgt? De parachutes die gebruikt worden kunnen volgens professor Lightsey objecten alvast redelijk precies doen landen – skydivers gebruiken ze ook om te landen op doelgebieden ter grootte van ongeveer een voetbalveld. Maar het net van Mr. Steven is niet zo groot. En het object zal moeten vechten tegen de wind en andere atmosferische krachten die tegenwerken.

“Het is in ieder geval zeker even uitdagend of zelfs uitdagender dan de boosters weer te doen landen”, aldus de professor. Maar aangezien SpaceX daar intussen al is in geslaagd, kan het nagelbijten beginnen. SpaceX is zelfs meester geworden in het belachelijk complexe manoeuvre van de eerste trap van de raket heelhuids te laten landen. (Dat gebeurt trouwens vandaag niet. De booster die wordt gebruikt, is al een tweedehands exemplaar van een missie van oktober 2017 en mag hierna op pensioen, red.) Dankzij de inspanningen om hardware te hergebruiken is de Falcon 9-raket véél goedkoper dan alle concurrerende raketten. De lange rij klanten wordt dan ook steeds groter. Het ruimtevaartbedrijf is goed op weg om zijn drukste lanceerjaar ooit te hebben.

Op de livestream van de lancering zal vermoedelijk niets te zien zijn van de experimentele en risicovolle vangst van de neuskegel. Maar één ding is duidelijk: risico’s nemen die anderen vermijden, zit SpaceX in het bloed. En eens zo vaak heeft het al zijn vruchten afgeworpen. Benieuwd of Elon Musk en zijn team ook in dit huzarenstukje zullen slagen.