Vliegen wordt gratis, het klimaat is de dupe

"Ik denk dat de luchtvaart een taks zal moeten aanvaarden op CO2-uitstoot. Ze zal daar niet van sterven, ze zal zich daaraan aanpassen. En de nieuwe luchtvaarttechnieken, vooral dan in de bouw van de nieuwe vliegtuigen, zal maken dat men daar ook mee rekening zal houden, dus zowel geluidsoverlast als brandstofverbruik is echt een aandachtspunt en ik denk dat we versteld zullen staan wat de technologie gaat doen in de luchtvaartsector in de volgende 20 à 30 jaar." 

Een vlucht Parijs - Milaan kostte in 1992 nog 400 euro, vandaag betaal je daar gemiddeld 25 euro voor. Vliegen is betaalbaar geworden voor het grootste deel van de bevolking en dat merk je aan het aantal mensen dat ook gebruikmaakt van het vliegtuig. Vorig jaar namen voor het eerst meer dan 1 miljard passagiers een vliegtuig in Europa.

Maar al dat vliegen heeft ook een impact op het milieu. De luchtvaartsector zit niet mee in het klimaatakkoord van Parijs en ontsnapt zo aan bindende en dwingende maatregelen. "En dat is een gemiste kans", vertelt econoom Geert Noels.

Een vliegtaks is niet voor morgen. Luchtvaartmaatschappijen zijn niet noodzakelijk tegen een taks, zeggen ze. Maar dan moet de opbrengst daarvan wel gebruikt worden voor investeringen in de sector en niet om de begroting van de overheid op te smukken. Intussen blijven we massaal groeien en komen er nieuwe hyperambitieuze luchtvaartmaatschappijen naar Brussel die de lat nog hoger leggen. "Over tien jaar is jouw ticket gratis!"  Het zijn de woorden van Skuli Mogensen, de CEO van de IJslandse lagekostenmaatschappij WOW air. De ambitie van de IJslanders? Je zo ver mogelijk, zo goedkoop mogelijk vliegen.

WOW air wil een brug vormen tussen Europa en de VS, en doet dat aan bodemprijzen. Maar de bodem is volgens de topman nog niet bereikt, het kan zelfs gratis.

"Wij zullen u uiteindelijk nog betalen om te vliegen. Mensen zullen nu wel zeggen: "There's no such thing as a free lunch" -niets is gratis. Dus we moeten ergens inkomsten halen, we strijken dus een commissie op uit andere activiteiten tijdens uw vakantie. En zo kunnen we die inkomstenstroom gebruiken om de ticketprijs verder te verlagen."

Kortom, het is de ambitie van het IJslandse WOW air om geld te verdienen met alles wat u doet tijdens uw vakantie. En dat gaat van bagage, maaltijden aan boord - zoals bij zowat elke luchtvaartmaatschappij - maar ook de wagen die u huurt, het hotel dat u boekt of het restaurant waar u gaat eten. Hoe meer luchtvaartmaatschappijen geld kunnen verdienen met die nevenactiviteiten, hoe meer ze de prijs van het vliegticket zullen verlagen.

De druk door al dat vliegen wordt intussen groter en groter, en dat niet alleen op het milieu. Steden zoals Barcelona en Venetië kreunen onder het massatoerisme. Veel inwoners zien de instroom niet meer zitten en organiseren zich tegen het toerisme. 

Maar ook wie op de luchthaven werkt, voelt de druk toenemen. De luchtverkeersleiders zien eindelijk dat er opnieuw geïnvesteerd wordt in hen, na jarenlange efficiëntieoefeningen.