Zelf heeft Jacobs aan de zijkant van zijn huis een speciaal zwaluwhoekje met grote nestkasten ingericht. Elke zomer kan hij daar genieten van het aan- en afvliegen van de huiszwaluw. “Ik ben hier in 1973 komen wonen en had toen al zwaluwnesten. Regelmatig ging ik kijken hoe het de dieren verging, maar toen was al duidelijk dat de populatie aan het dalen was. Alleen waren er geen cijfers voorhanden. Vijftien jaar later schoot ik in actie. In Lozen, Veldhoven en Kreyel waren er nog amper huiszwaluwen te bespeuren. En de boerenzwaluw deed het niet veel beter.”

Jacobs bezocht ruim 80 adressen in zijn gemeente waar de huis- en boerenzwaluw nestelden of genesteld hadden. “De bewoners vroeg ik hoe de situatie midden jaren 1970 was en ik telde de nesten in 1988. De populatie was gedecimeerd. We zijn nu net geen 30 jaar later en de cijfers zijn dramatisch. Veel moet er niet meer gebeuren of de huiszwaluw is voor altijd weg uit Bocholt”, waarschuwt Jacobs.

Vernield

De intensieve landbouw en het gebruik van pesticiden spelen uiteraard een belangrijke rol. “Maar het is zeker niet de enige verklaring. Boerderijen zijn gerenoveerd, huizen hebben geen dakoversteek meer, de zwaluwen vinden nog nauwelijks geschikt materiaal om een nest te bouwen, enzovoort. Voor deze vogels is het heel moeilijk om anno 2018 nog te overleven. Intussen weten we dat eens ze zijn vertrokken en zich bij een andere populatie hebben aangesloten, ze meestal wegblijven. En precies daarom is het doodjammer dat er van de weinige nesten die er nog zijn, elk jaar weer een aantal wordt vernield omdat de eigenaars de vuiligheid op hun erf of langs het huis niet willen.”

Vijf voor twaalf

Jacobs stapte met zijn cijfers naar het gemeentebestuur. “Met hun hulp hoop ik de kleine populaties die er in Bocholt nog zijn, te houden en uit te breiden. En hopelijk volgen dan ook de buurgemeenten, want daar is de situatie allicht even slecht. De zwaluwen helpen kan al met simpele ingrepen: een kleine zandbak met wat water, leem en zand kan al veel helpen. En een aanmoedigingspremie voor mensen die zwaluwnesten aan hun huis of in hun stal hebben (zie kader). Want toegegeven, zo’n zwaluwnest brengt wel wat overlast met zich mee. Al heb ik daarvoor thuis een oplossing gevonden: aan mijn muur hangt een soort vergaarplaat enkele meters onder de nesten. Zo heb ik weinig vuiligheid tegen de muur en op de grond en kan ik samen met mijn vrouw in de zomer op een bankje tegenover de nesten naar de vogels kijken. Soms met z’n twee, soms met de buren. Want zelfs na zoveel jaren blijft het een fantastisch schouwspel.”