Ik heb een droom

Afgelopen week herdacht de wereld de moord op Martin Luther King, inmiddels vijftig jaar geleden. De man kwam op tegen racisme en voor burgerrechten voor iedereen. Zijn bekendste pleidooi verbond zijn naam sindsdien met legendarische woorden: “I have a dream”. De toon van die redevoering blijft actueel en krachtig klinken: mag het nu eindelijk eens stoppen met al dat verdoken en expliciete racisme en letterlijk zwart-witdenken over mensen, en mogen allen eindelijk allemaal dezelfde rechten hebben, maar dan echt, zelfs als dat officieel – zwart op wit – wel al zo is?!

Wie ben ik om me de woorden eigen te maken, en toch: ik heb een droom! Ik doe dat op grond van de mensvisie die dominee Martin Luther King zelf voorstond en die ik met hem deel: de christelijke. Het historisch belang van die mensvisie is niet te onderschatten. De waarden van de christelijke mensvisie kregen bijvoorbeeld een vertolking in de verlichtingswaarden. Hoezeer die waarden ook een eigen leven gingen leiden naast hun christelijke inspiratiebron, in het pleidooi van ‘I have a dream’ bleven en blijven ze wezenlijk met elkaar verbonden: vrijheid, gelijkheid en broederlijkheid. Meer zelfs, wanneer men ernstig nadenkt over de betekenis van elk van de drie, dan wordt die betekenis als het ware ontsloten en bepaald door de andere twee! En dat is meer dan een doordenkertje wanneer we de redevoering van Martin Luther King lezen, maar ook wanneer we onze maatschappij van vandaag bekijken. Velen schermen met de waarden van de verlichting, maar beginnen duistere denkpaden te bewandelen van zodra de medemens verschijnt in een gelaat dat me niet aanstaat of mij van nut kan zijn.

Op grond van het christelijk mensbeeld droom ik van een maatschappij waar elke mens zich ten volle erkend, gewaardeerd en geliefd mag weten. Een maatschappij die op geen enkele grond een onderscheid maakt tussen eersterangs- en tweederangsburgers en dus ook niemand uitrangeert. Ik droom van een maatschappij waar geaardheid, kleur, geslacht en religie geen criterium is voor de mate van waardering en gastvrijheid. Ik droom van een maatschappij waar talenten en kwetsbaarheid erkend worden, een maatschappij die niet alleen draait rond competenties en die niemand reduceert tot wat die persoon heeft of niet heeft. Ik droom van een maatschappij die een samenleving is, waar mensen zich laten ontmoeten en er spontaan aandacht, steun en hulp is voor mekaar. Ik droom van een maatschappij waar het goed om leven is voor eenieder, een maatschappij die geen camera’s nodig heeft om op mensen toe te zien dat ze correct zijn voor elkaar.

Ik droom van een maatschappij waar zingeving niet overheerst wordt door nutsdenken, een maatschappij die het geloof in elkaar versterkt zonder dat dat gebaseerd is op wat iemand oplevert. Ik droom van een maatschappij waar onze kinderen en kleinkinderen voorbeelden zien van zorg van mensen voor elkaar en voor de aarde, een maatschappij die gedomineerd is door verbondenheid en algemeen belang. Ik droom van een maatschappij waar sociale media sociaal zijn en gsm’s verbinding creëren in plaats van individueel speelgoed zijn, een maatschappij waar we ook nog echt spreken met elkaar. Ik droom van een maatschappij waar autoriteit niet ligt in macht of positie, maar in authenticiteit. Ik droom van een maatschappij waarin het meetbare ondergeschikt is aan de liefde, een maatschappij waar geen enkele mens herleid wordt tot zijn economische waarde. Ik droom van een maatschappij waar mensen luisteren naar elkaar, omwille van elkaar, een maatschappij zonder selectieve oogkleppen en oordopjes.

Ik droom van een maatschappij waarin het beste van elkeen naar boven mag komen, een maatschappij waar mensen zich ontplooien in plaats van plooien naar wat geldt als “vind ik leuk”. Ik droom van een maatschappij waar mensen delen wat ze hebben en zijn, een maatschappij zonder angst en met veel empathie. Ik droom van een maatschappij zonder armen en verdrukten, een maatschappij waar iedereen heeft wat nodig is. Ik droom van een maatschappij die mildheid en vergeving toelaat en koestert, een maatschappij die kansen geeft, een tweede, een derde. Ik droom van een maatschappij waar bij terminaal lijden niet onmiddellijk de reflex geldt van zelfbepaald overlijden, een maatschappij die leven toelaat en ondersteunt in elke fase. Ik droom van een maatschappij met gelukkige mensen, beseffend dat geluk geen resultaat is van prestaties maar afhangt van relaties.

Naïef allemaal? Waar de droom ontbreekt verwildert het volk, zo staat in de bijbel reeds geschreven. Positieve dromen moeten we toch blijven beklemtonen, niet?