Gifgas of niet, het verzet in Douma is na vele jaren verbroken
Terwijl de Amerikaanse president Trump en zijn Franse collega Macron deze ochtend gezamenlijk de gifgasaanval op het Syrische Douma veroordeelden, viert het Syrische leger feest: de rebellen in Douma zijn bereid om te vertrekken.
Syrische staatsmedia melden dat bussen klaarstaan om de rebellen van Jaish al Islam – de grootste militie in Douma, met een religieus extremistisch karakter – te vervoeren naar Jarabulus, een stad in Noord-Syrië die onder Turks bewind staat. Ook tienduizenden burgers gaan mee. Alawitische burgers die al jaren geleden door de rebellen zijn gegijzeld, werden onder luid gejuich overgedragen aan het Syrische leger.
Hiermee heeft de Syrische president Assad de slag om de regio Oost-Ghouta zo goed als zeker gewonnen. Douma, de belangrijkste stad in de Oost-Ghouta, was als enige nog in handen van de rebellen. Evacuaties per bus van strijders en sympathiserende families naar een ander deel van het land zijn in Syrië steevast tekenen dat het eindspel is begonnen.
Evacuaties per bus van strijders en sympathiserende families naar een ander deel van het land zijn in Syrië steevast tekenen dat het eindspel is begonnen
Mogelijke chloorgasaanval
Terwijl de autoriteiten in Damascus zich voorbereiden op de overwinning, windt de internationale gemeenschap zich op over een mogelijke chloorgasaanval op Douma, die zondagochtend plaatsvond. Daarbij zouden mogelijk tientallen mensen om het leven zijn gekomen. De aanval kan niet onafhankelijk bevestigd worden: al het bewijs – onder meer in de vorm van dramatische foto's van stikkende kinderen – is afkomstig uit het rebellenkamp.
Het Syrische Observatorium voor de Mensenrechten, dat vanuit Londen via informanten ter plaatse de situatie in Syrië monitort, houdt een slag om de arm: in Douma zouden zondag tientallen burgers zijn gedood, maar als gevolg van een conventioneel bombardement, niet als gevolg van een aanval met chemische wapens. De Syrische staatsmedia ontkennen alles.
Geen enkel spoor
Volgens de Russische minister van Buitenlandse Zaken Sergej Lavrov hebben Russische specialisten "geen enkel spoor" van chemische substanties gevonden. "Onze specialisten hebben zich al ter plaatse begeven. Ze hebben er geen enkel spoor gevonden van chloor of van enige andere chemische substantie die tegen burgers gebruikt is", zei hij tijdens een persconferentie.
In Den Haag maakte de Organisatie voor het Verbod op Chemische Wapens (OPCW) bekend dat het de aanval op Douma zal onderzoeken. Er zal in de eerste plaats worden nagegaan of er überhaupt chemische wapens werden ingezet.
'Onze specialisten hebben zich al ter plaatse begeven. Ze hebben er geen enkel spoor gevonden van chloor of van enige andere chemische substantie die tegen burgers gebruikt is'
Hoe zat dat ook alweer met chemische wapens in Syrië? Assad moest zijn voorraad chemische wapens inleveren na een internationale inspectie onder leiding van Sigrid Kaag, de Nederlandse minister van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking. Maar zijn chloorgas mocht hij houden: dat is officieel geen verboden substantie, omdat het ook voor huishoudelijke doeleinden wordt gebruikt.
Opvallend moment
Hoewel het bewijs voor de veronderstelde chloorgasaanval niet eenduidig is, komen de beschuldigingen op een opvallend moment: enkele uren eerder waren onderhandelingen geklapt tussen Rusland, de internationale militaire steunpilaar van Assad, en de rebellen van Jaish al Islam.
Na hevige gevechten in de nacht van zaterdag op zondag, met als hoogtepunt de veronderstelde chloorgasaanval, zijn de rebellen alsnog met vertegenwoordigers van Assad om de tafel gaan zitten. Vanuit het perspectief van de Syrische autoriteiten was dat eindoffensief zeer succesvol: inmiddels zijn de rebellen bezig om Douma te verlaten.