Vlaamser dan schieten bij een trouwfeest wordt het niet

De Turkse trouwstoet in Genk, waarbij geschoten werd, veroorzaakte alweer heel wat verontwaardiging. “Een demonstratie van dominantie door een bepaalde groep die zich onaantastbaar voelt”, schreef staatssecretaris voor Gelijke Kansen Zuhal Demir (N-VA) op haar Facebook-profiel.

Toch is schieten bij een trouwfeest niet uitsluitend een Turks gebruik. Het is ook een oeroude Vlaamse traditie om aan de vooravond van een trouw schoten te lossen. Meestal met een kanon, soms ook met een jachtgeweer. “Het is een traditie die in Vlaanderen nog altijd erg levendig is, vooral in landelijke gebieden”, meent Laure Messiaen van het Landelijk Expertisecentrum Alledaags Erfgoed (LECA). 

Vooral in Antwerpen en West-Vlaanderen gebeurt het nog geregeld. In Limburg komt het veel minder voor. Messiaen: “Zo’n schieting diende vroeger om het huwelijksgeluk te beschermen: met de harde knallen werden boze geesten en duistere machten weggejaagd. Vroeger gebeurde dat door carbidgassen in oude melkbussen tot ontploffing te brengen. Zo’n knal was tot zeker 3 kilometer ver te horen.”

Middeleeuws orgel

De melkbussen zijn al vele decennia ingeruild voor zwavelkanonnen. “Het had iets weg van een middeleeuws orgel”, lacht Charlotte, als ze aan haar eigen schieting terugdenkt. Ze trouwde vijf jaar geleden in Erpe-Mere met Christof. “Het is niet iets waar je als trouwers al of niet voor kiest, zo'n schieting. Het waren in ons geval de vrienden die beslisten dat zoiets nodig was. Ze hadden zo’n kanon gehuurd en na een hele receptie, waarbij de alcohol rijkelijk vloeide, goten ze met een klein lepeltje geel kruit in de stalen buizen van het orgelkanon. Nadien sloegen ze er keihard op met een voorhamer, tot het kanon ontplofte.”

Het gevolg waren gigantische knallen, die tot heel ver te horen waren. Klachten van inwoners waren er zeker, herinnert Charlotte zich nog levendig. “Sommigen hebben zelfs de politie gebeld. Die kwam langs, maar toen de agenten zagen dat onze vrienden een vergunning hadden van het gemeentebestuur, kregen we vooral felicitaties voor onze trouw. Ze bleven zelfs een pintje drinken.”

Om de schieting af te sluiten, werden nog de bh van Charlotte en de broek van Christof verbrand. Daarna werden de initialen van het koppel met zwavel in het wegdek gebrand. Kwestie van de volledige traditie in ere te houden.

GAS-boete

Erpe-Mere is niet de enige gemeente die de inwoners vraagt om voor een schieting een vergunning aan te vragen. Sinds de invoering van de gemeentelijke administratieve sancties, waarbij gemeenten zelf mogen kiezen wat ze bestraffen en ook zelf GAS-boetes uitschrijven, legden heel wat gemeenten de schietingen enkele beperkingen op. Zoals niet meer schieten na 22 uur.

Al geven de meeste besturen wel toe dat eventuele ‘overtredingen’ al eens met de mantel der liefde worden bedekt. “Je trouwt maar één keer hé”, klinkt het mild bij een politiecommissaris van een West-Vlaamse politiezone. “Het is een leuke oer-Vlaamse traditie en in onze zone gaat het misschien om twee schietingen per maand. De traditie wil dat hoe geliefder het koppel is, hoe langer er geschoten wordt. Als het echt een hele nacht duurt, gaan we wel eropaf. Er zijn grenzen.”

De politiecommissaris wijst ook op het gevaar bij een combinatie van schieten en alcohol, maar relativeert. “Als mensen een vergunning krijgen, dan drukken we hen altijd op het hart om voorzichtig te zijn. En geven hen tips mee. Zoals: zorg ervoor dat enkele van de vrienden nuchter blijven bij het schieten. Ik heb nog nooit meegemaakt dat het fout loopt.”

Is dit dan een verhaal van twee maten en twee gewichten? De Turkse feestvierders vinden we lastposten en lawaaimakers, maar bij Vlaamse huwelijken hebben we er geen probleem mee? De politiecommissaris ziet het anders. "Het is eerder iets tussen stad en platteland, lijkt me. In steden wordt minder overlast getolereerd, wie die ook veroorzaakt. In landelijke gebieden mag soms al eens ietsje meer."