Op 16 februari werd Facebook door de Brusselse rechtbank van eerste aanleg veroordeeld wegens schending van de privacywetgeving. Het volgt het surfgedrag van Belgische internet­gebruikers via zijn sociale plug-ins (zoals de ‘delen’-knop), via cookies en via de ­onzichtbare Facebook-pixel. Volgens de rechtbank informeert het sociale netwerk de internetgebruikers daar onvoldoende over en is daarvoor geen geldige toestemming verkregen.

Veel Vlaamse overheidsinstellingen gebruiken die Facebook-pixel op hun site. Dat betekent dat het bedrijf van Mark Zuckerberg Vlamingen kan volgen wanneer ze die websites bezoeken. Dat blijkt uit het antwoord van Vlaams minister van Bestuurszaken Liesbeth Homans (N-VA) op een parlementaire vraag van Katia Segers (SP.A).

Volgens Homans gebruiken zeven websites de Facebook-pixel: Sport Vlaanderen, Toerisme Vlaanderen, Toegankelijk Vlaanderen, het Vlaams Centrum voor Agro- en Visserijmarketing, De Lijn, de Vlaamse Milieumaatschappij en Kind en Gezin. Veertien websites gebruiken de sociale plug-ins van de netwerksite. Als u even een bus opzoekt op de website van De Lijn, of naar kinderopvang speurt via de site van Kind en Gezin, dan helpt dat Facebook dus om uw surfgedrag in de kaart te brengen. Ook als u zelf geen Facebook-account hebt.

Toerisme Vlaanderen ontkent het gebruik van de pixel en De Standaard trof er ook geen spoor van aan. Bij Kind en Gezin vonden we op de homepage niet ­alleen de Facebook-pixel, maar ook vier andere ‘trackers’ van de netwerksite. Nochtans staat daarover niets in de ­privacyverklaring op de website, terwijl dat wel zou moeten. ‘Wij hebben die pixel er ooit geplaatst voor onze magazines, maar eigenlijk nooit gebruikt’, zegt woordvoerder Leen Du Bois, die belooft de pixel te zullen weghalen.

Ook bij De Lijn maakt de informatiepagina over cookies geen gewag van de Facebook-pixel of andere trackers. ‘Dat wordt heel binnenkort in orde gebracht’, zegt woordvoerder Tom Van de Vreken. De Facebook-cookies worden volgens hem onder meer gebruikt om te maken dat een bezoeker op de website niet steeds dezelfde advertentie voor een actie van De Lijn ziet.

‘Onaanvaardbaar’

‘Onaanvaardbaar’, noemt Katia Segers het gebruik van de Facebook-pixel. ‘De Vlaamse overheid faciliteert een praktijk die door de rechtbank is bestempeld als een inbreuk op de privacywetgeving. Het is hallucinant dat websites van Vlaamse overheidsdiensten nog steeds gebruikmaken van deze technologie en een privébedrijf in staat stellen om niet alleen ­informatie te verzamelen over elke surfer, maar die ook nog eens zonder ons ­medeweten door te verkopen’. Segers vraagt dat Homans het gebruik van de Facebook-pixel op Vlaamse overheidswebsites onmiddellijk verbiedt

Via haar woordvoerder reageert Homans dat de uitspraak van de rechtbank ‘gericht is tegen Facebook. Het heeft geen pas de gebruikers van de plug-ins te criminaliseren voor een situatie waarvoor Facebook verantwoordelijk is’.

Daarmee is de Amerikaanse reus de zwartepiet toegespeeld. ‘Technisch gesproken begaan deze overheidsinstellingen een misdrijf’, zegt Willem Debeuckelaere, de voorzitter van de Privacy­commissie. ‘Zij maken zich, strikt genomen, medeplichtig aan het ondergraven van de privacywetgeving.’

‘De minister heeft opdracht gegeven om bindende richtlijnen uit te werken over het al dan niet gebruiken van pixels of plug-ins’, zegt Homans’ woordvoerder nog. Zodra die richtlijn er is, geven wij er gevolg aan, klinkt het bij De Lijn.