Mensen die laat gaan slapen lopen risico vroeg te sterven
Mensen die laat gaan slapen en 's ochtends moeilijk uit bed geraken, hebben tot 10 procent meer kans om vroeg te sterven. Dat blijkt uit een Brits-Amerikaans onderzoek uitgevoerd bij meer dan 400.000 mensen.
De onderzoekers, van de Northwestern Universiteit (Chicago, USA) en de Universiteit van Surrey (UK), hebben meer dan 400.000 mensen tussen 37 en 73 jaar gevraagd of ze "ochtendtypes" of "avondtypes" zijn en in welke mate. "Ochtendtypes" zijn mensen die 's avonds op tijd gaan slapen en 's ochtends uitgerust uit bed komen. "Avondtypes" blijven laat op en hebben 's ochtends moeite om op te staan, en als ze kunnen blijven ze liever tot tegen de middag in bed.
Zes en een half jaar na de bevraging bleken er in de groep van de "avondtypes" 2 procent meer mensen gestorven te zijn dan in de groep van de "ochtendtypes". In de groep die zichzelf een "uitgesproken avondtype" noemde, bleken er zelfs 10 procent meer mensen gestorven te zijn. Wat de onderzoekers doet besluiten dat "avondtypes" hun gezondheid op het spel zetten.
Mensen die laat opblijven hebben misschien een biologische klok die niet is aangepast aan hun omgeving
De redenen waarom mensen laat opblijven, zijn uiteenlopend. "Het zou kunnen dat ze een biologische klok hebben die niet is aangepast aan hun omgeving", zegt Kristen Knutson die aan het onderzoek heeft meegewerkt. "Het zou ook kunnen dat ze psychologische problemen hebben, onvoldoende bewegen, laat eten, of drugs of te veel alcohol gebruiken."
Eerder onderzoek had al aangetoond dat "avondtypes" een verhoogd risico lopen op hart- en vaataandoeningen en ziekten van het metabolisme. De wetenschappers uit Chicago en Surrey zijn de eerste die aantonen dat ze ook een verhoogd risico lopen van vroeg te sterven.
Het zou verkeerd zijn om je als avondtype nu meteen te gaan gedragen als ochtendtype, want het zit ook voor een stuk in de genen
Voor professor Johan Verbraecken, expert slaapstoornissen van het UZ Antwerpen, bewijst de studie dat een goede nachtrust belangrijk is voor de gezondheid. "Wie 's nachts weinig slaapt, dreigt sneller te sterven aan hartkwalen en andere ziekten. Al mag dat risico nu ook weer niet overroepen worden. Het verschil tussen het aantal sterfgevallen bij "avondtypes" en het aantal sterfgevallen bij "ochtendtypes" is in de studie uiteindelijk niet zo groot. Toch niet bij de relatieve types. Bij de "uitgesproken avondtypes" en de "uitgesproken ochtendtypes" is er wel een beduidend verschil."
"Het zou trouwens verkeerd zijn om je als "avondtype" nu meteen te gaan gedragen als "ochtendtype", want het zit ook voor een stuk in de genen," zegt professor Verbraecken nog. "Wel is het belangrijk dat je waakritme in evenwicht is met je slaapritme. Wie 's nachts lang wakker blijft omdat het nu eenmaal in de genen zit, slaapt beter wat langer overdag."
(Lees meer over genen en "avondtypes" in het artikel hiernaast)
De studie van Kristen Knutson en collega's - "Associations between chronotype, morbidity and mortality in the UK Biobank cohort" - is verschenen in het tijdschrift Chronobiology International.