Nieuwe NASA-telescoop vanaf volgende week op zoek naar buitenaards leven

De TESS is NASA’s krachtigste telescoop totnogtoe die zal worden ingeschakeld voor de zoektocht naar leefbare planeten buiten ons zonnestelsel. Maandag omstreeks 16.32 uur lokale tijd zal een Falcon 9-raket de satelliet in een baan om de aarde brengen.

NASA ontdekte al duizenden exoplaneten met de Kepler-telescoop, maar die onderzocht slecht een smalle, diepe regio. TESS zal een gebied afspeuren dat honderden keren groter is, en veel dichter bij de Aarde, op zoek naar mogelijk leefbare planeten.

“We leerden van Kepler dat er aan de hemel meer planeten dan sterren zijn en nu zal TESS ons de ogen openen voor een brede waaier aan planeten rondom de meest nabijgelegen sterren”, zegt Paul Hertz, directeur van de afdeling astrofysica bij NASA in een persbericht.

De Kepler-telescoop onderzocht 150.000 sterren op zoek naar exoplaneten die eromheen cirkelen. De telescoop speurde daarbij een gebied ter grootte van 0,25 procent van de nachtelijke hemel af dat 3000 lichtjaren diep is. Daarbij ontdekte hij een vijftigtal rotsachtige, aardeachtige planeten, waarvan er tien mogelijk bewoonbaar zijn, en 4000 mogelijke andere planeten sinds de lancering in 2009. Met een artificiële intelligentie-algoritme van Google werden in die data nog meer kandidaat-planeten aangetroffen.

TESS zal gedurende twee jaar 200.000 sterren aan ongeveer 85 procent van de nachtelijke hemel onderzoeken die allemaal amper minder dan 300 lichtjaren van ons verwijderd zijn en zo’n 30 tot 100 keer krachtiger de sterren die Kepler bestudeerde. 

De telescoop hanteert de transitiemethode en detecteert exoplaneten door op zoek te gaan naar dipjes in het zichtbare licht van de sterren. Als die dipjes repetitief zijn en een vast tijdsinterval hebben, kan dat wijzen op een planeet of planeten die rond een ster cirkelen.

“TESS zal duizenden planeten ontdekken en is bovendien specifiek ontworpen om een groep kleine planeten te vinden die rond kleine sterren draaien”, zo valt te lezen op een website van het project. Onderzoekers verwachten een 300-tal planeten te vinden die zo groot zijn als de Aarde of als een superaarde: maximaal twee keer zo groot als de Aarde.

De James Webb-ruimtetelescoop die vanaf 2020 de Hubble-ruimtetelescoop moet vervangen en het grootste ruimteobservatorium zal zijn dat ooit gelanceerd werd, zal de data van TESS vervolgens verder onderzoeken en de meest interessante nabijgelegen rotsachtige planeten bestuderen.

Met wat geluk zal de James Webb-telescoop zelfs licht opvangen van de atmosfeer van een exoplaneet en zo indirect bewijs vinden voor buitenaards leven.