Donderdag lekten in de Amerikaanse pers enkele passages uit van het langverwachte boek, dat pas op 17 april officieel verschijnt. De ex-politiebaas zegt daarin dat Trump geobsedeerd is door pikante bijzonderheden over zichzelf. Volgens Comey vroeg de president hem zo om onderzoek te voeren naar de beweringen dat hij in 2013 in een hotelkamer in Moskou contact had met Russische prostituees.

Deze ‘zaak’, waarin sprake was van een seksvideo met Trump, was het werk van een ex-lid van de Britse inlichtingendienst, die ingehuurd was door een politieke concurrent voor de Republikeinse presidentskandidatuur. De Amerikaanse inlichtingenwereld had de informatie eerst als geloofwaardig beschouwd, maar later werd ze volledig in twijfel getrokken.

Tijdens dat gesprek in de Trump Tower in januari 2017 vroeg Trump aan de toenmalige FBI-baas om de beweringen de kop in te drukken. Ze konden hem zeer slecht uitkomen ‘als er één kans op honderd zou bestaan dat zijn vrouw, Melania, ze serieus zou nemen’, zegt Comey.

Maffiavergelijking

Het gesprek met de president ‘deed me terugdenken aan het begin van mijn carrière, toen ik als procureur optrad tegen de onderwereld’. De ex-politiebaas trekt vervolgens een vergelijking met de maffia. ‘De stille cirkel die ja knikt. De baas die beslist over alles. De eed van trouw. De visie op de wereld dat iedereen tegen ons is. De algemeen verbreide leugen, groot of klein, ten dienste van een soort loyaliteitscode, die de organisatie plaatst boven moraliteit en waarheid.’

De memoires van Comey, die de titel ‘A higher loyalty: truth, lies, and leadership’ kreeg, gaan over zijn twintig jaar als procureur in New York, zijn termijn als viceminister van Justitie tijdens het presidentschap van George W. Bush, en zijn jaren als FBI-baas van 2013 tot 2017.

Tijdens een buitengewone zitting van de Senaat onthulde James Comey al hoe het Witte Huis hem onder druk zette, hoe de president ‘loyaliteit’ eiste, en hoe hem gevraagd werd om een onderzoek naar generaal Michael Flynn stop te zetten, de voormalige Nationaal Veiligheidsadviseur.