Eén glas alcohol per dag kan je gezondheid bedreigen
Wie meer dan 10 glazen bier of wijn per week drinkt, ziet zijn levensverwachting met 6 maanden en meer dalen. Wie minder drinkt, ziet geen verandering in levensduur. Maar voor bepaalde cardiovasculaire aandoeningen is er geen "veilige" grens. Elk glas dat je drinkt, verhoogt het risico op hoge bloeddruk, hartfalen, beroerte en een aneurysma. Dat is de conclusie van een grote overzichtsstudie bij 600.000 mensen in het gerenommeerde wetenschappelijke tijdschrift The Lancet.
Hoeveel alcohol wordt beschouwd als een aanvaardbare, "veilige" hoeveelheid? De adviezen daarover verschillen sterk van land tot land. Recent wetenschappelijk onderzoek stuurt aan op een bovengrens van 100g alcohol per week. Dat stemt in Vlaanderen overeen met 10 standaardglazen bier of wijn voor mannen en vrouwen, gespreid over meerdere dagen per week, met minstens 2 alcoholvrije dagen (volgens de definitie van de Vlaamse Vereniging voor Alcohol en Drugs bevat 1 standaardglas 12,7 ml pure alcohol, wat volgens de VAD overeenkomt met een glas bier van 25 cl of een glas wijn van 10 cl, nvr). In andere landen zijn de richtlijnen minder strikt.
Om te bepalen wat nu exact de drempels zijn die geassocieerd worden met het laagste risico op sterfte in het algemeen en op cardiovasculaire aandoeningen, brachten wetenschappers de gegevens van 599.912 mensen samen. Die gegevens kwamen uit 83 studies in 19 landen en zijn verzameld tussen 1964 en 2010. Het waren allemaal 40-plussers die alcohol dronken en geen cardiovasculaire voorgeschiedenis hadden.
De overzichtsstudie die dat opleverde, is nu gepubliceerd in The Lancet. Wat kunnen we hieruit leren?
Meer dan 10 glazen per week verkort de levensduur
De bovengrens voor "veilig" alcoholgebruik als het gaat over algemene sterfte, zo concludeerden de wetenschappers, is 100 gram alcohol per week. Dat komt overeen met de eerder vermelde VAD-richtlijn van 10 standaardglazen bier of wijn per week. Wie onder deze bovengrens blijft, loopt geen extra risico. Een hoger alcoholgebruik kan wél leiden tot een verkorting van de levensduur van 6 maanden tot enkele jaren.
Cardiovasculaire aandoeningen: geen grens
Voor cardiovasculaire aandoeningen ligt het anders, zeggen de wetenschappers, alleszins toch voor welbepaalde aandoeningen: hoge bloeddruk, fataal aorta-aneurysma (scheurende aorta, nvr), beroerte en hartfalen. Daarvoor konden de wetenschappers "geen duidelijke risicodrempel vaststellen beneden dewelke er minder kans is op die aandoeningen". Met andere woorden: elk glas alcohol vormt een risico.
Meer dan 10 glazen bier of wijn drinken per week verhoogt het risico:
- Op hoge bloeddruk: met 24 procent
- Op fataal aorta-aneurysma: met 15 procent
- Op beroerte: met 14 procent
- Op hartfalen: met 9 procent
Toch blijkt er ook een gezondheidsvoordeel te zijn dat eerdere studies al aantoonden en wat ook hier bevestigd wordt: een glas alcohol per dag verlaagt het risico op een niet-dodelijk myocardiaal infarct (hartaanval).
Maar dit voordeel verzinkt in het niets in vergelijking met wat je wél riskeert, zeggen de auteurs van de studie in The Lancet. "Je moet het afwegen tegen de grote risico's op andere ernstige én dodelijke cardiovasculaire aandoeningen", zegt hoofdauteur Angela Wood.
Eerdere onderzoeken hebben overigens ook al een duidelijk verband aangetoond tussen alcohol en minstens zeven types van kanker, waaronder borstkanker, leukemie, mond- en nekkanker en darmkanker. Het International Agency for Cancer Research van de Wereldgezondheidsorganisatie WHO deelt alcohol in bij de kankerverwekkende stoffen uit groep 1.
"Verlaag de richtlijnen voor alcoholgebruik"
De helft van de bijna 600.000 betrokken personen gaven aan dat ze meer dan de "veilige" 100 gram alcohol per week dronken, 8,4 procent dronk meer dan 350 gram, wat de levensduur met 4 tot 5 jaar verlaagt.
De wetenschappers pleiten ervoor om de richtlijnen voor alcoholgebruik nog verder naar beneden te brengen. Jason Connor en Wayne Hall, twee wetenschappers van de University of Queensland Centre for Youth Substance Abuse Research in Australië, verwachten dat dat veel weerstand zal opleveren.
Er zijn geen gezondheidsvoordelen aan alcohol
"De hoeveelheden die wij suggereren, zullen door de alcoholindustrie en andere tegenstanders van waarschuwingen over de gevaren van alcohol ongetwijfeld beschreven worden als onaannemelijk en onpraktisch", schrijven ze in een commentaar in The Lancet. "Hoe dan ook moeten deze resultaten wijd verspreid worden en moeten ze leiden tot een geïnformeerd publiek en professioneel debat."
"Dit is een serieuze wake-upcall voor heel wat landen," zegt professor Jeremy Pearson van de British Heart Foundation in The Guardian. Tom Chico, professor in cardiovasculaire geneeskunde aan de University of Sheffield, formuleert het als volgt: "Deze studie maakt duidelijk dat er geen gezondheidsvoordelen zijn aan alcohol drinken, wat meestal het geval is als iets te goed klinkt om waar te zijn."