Nieuwe controversiële theorie over "Guernica": "Geen oorlogstafereel, maar familieportret Picasso"
"Guernica" van Pablo Picasso heeft niets te maken met het bombardement op de gelijknamige stad in Baskenland in 1937, het is een familieportret van de schilder. Dat beweert alvast professor José María Juarranz de la Fuente in een nieuw boek over het wereldberoemde meesterwerk. Hij krijgt meteen veel tegenwind.
"Guernica", het monumentale schilderij (3,5 op 7,7 meter) van Picasso uit 1937, werd tot nu altijd gezien als een werk over het bombardement op Guernica door het Duitse Condorlegioen en Italiaanse bommenwerpers op 26 april 1937 dat als doel had de Basken, die aan de zijde van de Republikeinen streden tijdens de Spaanse burgeroorlog, op de knieën te dwingen. Het was het eerste bombardement op burgers in Europa. Het werk van Picasso was te zien op de Wereldtentoonstelling van 1937 in Parijs.
Er zijn wereldwijd al tientallen studies over het werk gemaakt waarin het geprezen werd als een krachtig anti-oorlogswerk. De Spaanse professor José María Juarranz de la Fuente is zeker niet de eerste die biografische elementen ontwaart in het werk van Picasso, maar hij gaat nu heel ver. Volgens hem heeft "Guernica" helemaal niets met het bombardement te maken en is het gewoon een weergave van het leven van de schilder. Dat schrijft hij in een nieuw boek "Guernica. La obra maestra desconocida" ("Het onbekende meesterwerk"), het resultaat van 14 jaar werk.
Juarranz de la Fuente ziet in de stier op het werk Picasso zelf. Ook in de andere personages ziet hij mensen uit de directe omgeving van de kunstenaar. Het paard zou zijn echtgenote de Russische balletdanseres Olga Khoklova zijn, de vrouw met de lamp zijn moeder, de vrouw met het dode kind in haar armen zou zijn maîtresse Marie-Thérèse Walter zijn en de vogel in tranen Dora Maar, zijn eerste vrouw. Hij plaatst "Guernica" in de lijn van werken van Velázquez en Goya.
Journalisten hechten weinig geloof aan theorie
De interpretatie van de professor is gewaagd, want nog nooit eerder heeft iemand het werk durven loskoppelen van het bombardement. Volgens Juarranz de la Fuente, die zich hiervoor baseert op uitspraken van Kahnweiler, de kunsthandelaar van Picasso, was Picasso "de meest a-politieke mens die je je kan inbeelden". Het werk zou volgens hem zijn naam te danken hebben aan een groep vrienden die zijn atelier binnenviel. Eén van hen zou het doek gezien hebben en "Guernica" uitgeroepen hebben.
Journalisten van de twee grote Spaanse kranten ABC en El País hechten weinig geloof aan de nieuwe theorie. "Denkt hij dat hij slimmer is dan alle andere experten?", schrijft ABC.
El País reduceert zijn uitleg tot een persoonlijke interpretatie. "Ik zie geen enkel wetenschappelijk argument dat zou kunnen ontkrachten dat het werk aan het bombardement gelinkt is", vertelt El País-journalist Angeles García aan de Franse krant Le Figaro. "Ik begrijp niet dat men kan zeggen dat Picasso a-politiek was. Hij was een militant van de communistische partij en heeft zich van bij het begin uitgesproken voor burgerlijke vrijheden in zijn geboorteland Spanje." Daarnaast maakte hij openlijk politieke werken als "De droom en leugen van Franco" en "Slachting in Korea".
In het Musée Picasso in Parijs loopt op dit moment ook een tentoonstelling over de oorsprong van "Guernica". Het werk zelf is daar echter niet te zien. Dat hangt in het Museo Nacional Centro de Arte Reina Sofía in Madrid.