Burgerparticipatie: meerwaarde of maat voor niets?

Het einde van het werk van het Gentse burgerkabinet is in zicht. In de loop van volgende week ontvangt het stadsbestuur de laatste 42 adviezen die de leden eind maart nog formuleerden om het circulatieplan, dat de stad exact een jaar geleden invoerde, te verbeteren. Na de slotvergadering op 31 mei met burgemeester Daniël Termont (sp.a) en schepen van Mobiliteit Filip Watteeuw (Groen) worden de 150 leden van het burgerkabinet van hun taken ontlast.

Al besloot een groot deel van hen om hun engagement eerder al op een laag pitje te zetten. Bij de opstart van het burgerkabinet stelden 800 Gentenaars zich kandidaat om hun licht te laten schijnen over het circulatieplan. Honderdvijftig van hen werden uitgeloot om ook effectief te zetelen. Maar op de vergadering enkele weken geleden daagden nog slechts vijftig van hen op.

Ei al gelegd

Een jammere zaak, geeft voorzitter van het burgerkabinet Bram Verschuere toe. "Een aantal deelnemers wilden het circulatieplan au fond ter discussie stellen, terwijl dat nooit de bedoeling is geweest. Anderen vonden het een te groot engagement, vier vergaderingen op anderhalf jaar. En dan zijn er nog mensen die hun ei al gelegd hadden na één bijeenkomst." Daar komt nog bij dat de grote heisa rond het circulatieplan ondertussen is gaan liggen.

Wie wel deelnam, gaf daarentegen keer op keer aan erg tevreden te zijn van de sessie, blijkt uit de kwalitatieve enquêtes die de Gentse universiteit afnam. Bovendien blijven degenen die onderweg zijn afgehaakt op de fysieke sessies, hun bijdrage leveren op het speciale onlineplatform. 

Van de 144 voorstellen die het bestuur al ontving om het circulatieplan te verbeteren, worden er 63 ook daadwerkelijk doorgevoerd en zijn er nog 47 in overweging. Al beweren criticasters dat al die adviezen zo voor de hand liggend zijn dat de stad zich de 216.000 euro voor de organisatie van het burgerkabinet beter had bespaard.

Antwerpen

Olivier Van Doorne (41) houdt een dubbel gevoel over aan zijn deelname. "Het panel was erg representatief en het blijft een mooi initiatief van de stad", vindt hij. 

Toch heeft Van Doorne niet het gevoel dat het kabinet een groot verschil heeft gemaakt. "Slechts enkele voorstellen waren echt innovatief. Dat kan ook moeilijk anders: het onderwerp is zo technisch dat het moeilijk is daar iets zinnigs over te zeggen. En een halve dag per vergadering is lang, maar om echt ten gronde iets te bediscussiëren is het dan weer erg kort."

Dat het nochtans kan, burgerparticipatie waar veel volk op afkomt en die iets concreets bereikt, bewijst het district Antwerpen. Daar geven inwoners nu al voor de vijfde keer een burgerbegroting vorm: jaarlijks hebben ze 1,1 miljoen euro ter beschikking om uit te geven aan projecten die zij belangrijk vinden. Iedere vergadering, drie per jaar, telt enkele honderden deelnemers. 

Het grote verschil met Gent: geen loting hier, iedereen die wil deelnemen kan dat. Nog een groot verschil: in Antwerpen geen vrijblijvende adviezen. Wat de burgers beslissen, wordt ook echt uitgevoerd. En soms zijn dat dingen waar het bestuur nog niet aan gedacht had, zegt Willem-Frederik Schiltz (Open Vld), bezieler van de burgerbegroting. Zo zetten de burgers al projecten op poten voor huiswerkbegeleiding en om ouderen langeren in hun huis te kunnen laten wonen. Zaken die het district anders niet gedaan zou hebben, weet Schiltz.

Maar dat wil niet zeggen dat Gent het daarom per definitie verkeerd heeft aangepakt, benadrukt de liberaal. Op vraag van Vlaamse Vereniging voor Steden en Gemeenten werkt hij momenteel aan een handvest voor lokale overheden die geïnteresseerd zijn in burgerparticipatie. Zijn ervaring: "Iedere stad, ieder project vraagt zijn eigen aanpak. Een ideaal recept voor burgerparticipatie bestaat niet, het blijft altijd een leerproject."