Jongeren moeten makkelijker therapie kunnen volgen
Minderjarigen moeten psychologische begeleiding kunnen volgen zonder de toestemming van hun ouders. Dat vraagt kinderrechtencommissaris Bruno Vanobbergen. Therapeuten vragen nu nog vaak de uitdrukkelijke schriftelijke toestemming van hun beide ouders als jongeren zelf hulp willen zoeken in de geestelijke gezondheidszorg. Maar dat is niet altijd in het belang van de jongeren zelf.
Kinderrechtencommissaris Bruno Vanobbergen wil dat therapeuten de wetgeving over toestemming voor therapie voor minderjarigen minder strikt interpreteren. "Laat de ontbrekende toestemming van één ouder geen eindpunt zijn. Bekwame minderjarigen kunnen zelf toestemmen", zegt Vanobbergen.
Nog te veel therapeuten in de geestelijke gezondheidszorg vragen uitdrukkelijk schriftelijke toestemming van beide ouders, vooraleer ze voor een kind therapie of psychologische ondersteuning opstarten. Maar zo wordt niet elk kind de toegang tot therapie verzekerd. Volgens de wet op de patiëntenrechten mogen kinderen vanaf 12 jaar medisch geholpen worden zonder toestemming van de ouders.
"Ik denk aan het verhaal van een vijftienjarige jongen die therapie volgt, en die op een bepaald moment aan ons vertelt dat zijn ouders in een vechtscheiding verwikkeld zijn. Zijn vader wil eigenlijk dat zijn zoon niet langer therapie volgt. Op zo'n moment zie je dat die jongen eigenlijk niets meer om handen heeft", legt de kinderrechtencommissaris uit.
Ook de therapeut zit in een moeilijke situatie. "Voor ons is het ontzettend belangrijk dat jongeren op dat moment dat recht op therapie blijven krijgen. Op het moment dat er een zwaar conflict is, is het vaak de jongere die de dupe is. Je moet het belang van die jongere veel meer voorop durven te stellen."
Brochure
Therapeuten zitten in dergelijke situaties vaak met de handen in het haar. De kinderrechtencommissaris wil hen nu met een brochure de tools geven om om te gaan met toestemming van ouders en het recht op gezondheidszorg van kinderen.
Zo wordt uitgelegd dat kinderen in België hun patiëntenrechten zelfstandig uitoefenen als ze in staat zijn om zelf hun belangen in een situatie te beoordelen. Ook in de integrale jeugdhulp volstaat de instemming van de bekwame minderjarige als de hulp zich alleen tot hem of haar richt.
Als kinderen niet zelf kunnen beslissen om therapie te volgen, beslissen de personen die ouderlijk gezag over hen hebben. Maar de instemming hoeft niet expliciet te zijn. Als er geen tekenen zijn van verzet van een ouder, kan de therapeut uitgaan van het vermoeden van instemming.
Vanobbergen hoopt dat de brochure er mee voor kan zorgen dat jongeren op tijd hulp krijgen. "We moeten absoluut voorkomen dat situaties blijven achteruitgaan tot een crisis, zoals een poging tot zelfdoding, die ze uiteindelijk toch bij de hulpverlening brengt."
Herbeluister het gesprek met Bruno Vanobbergen in "De ochtend":