Ingekleurde portretten geven slachtoffers Auschwitz nieuw leven. Hun verhalen zijn schrijnend

Naar schatting 1,1 miljoen mensen, voornamelijk joden, lieten het leven in het concentratiekamp van Auschwitz. Veel verhalen verdwenen samen met de slachtoffers in de vergetelheid, maar dankzij artieste Marina Amaral worden enkele slachtoffers weer tot leven gewekt. Amaral kleurde verschillende portretten van gevangenen in. Haar project 'Faces of Auschwitz' ontroert de hele wereld.

De portretten werden gemaakt tussen 1941 en 1943. Nieuwe gevangenen werden gefotografeerd bij hun aankomst, maar na de oorlog werden veel foto’s vernietigd. De foto’s van Czeslawa, Salomon, Janina en Deliana bleven wel bewaard, maar hun verhalen zijn stuk voor stuk schrijnend.

Czeslawa Kwoka, een 14-jarig Pools meisje, is doodsbang wanneer ze wordt gefotografeerd bij haar aankomst. De fotograaf Wilhelm Brasse was ook een gevangene maar overleefde Auschwitz. Hij herinnerde zich Czeslawa nog goed: “Ze was zo jong en bang”, vertelde hij in 2005. “Het meisje verstond niet wat ze tegen haar zeiden, dus nam een vrouwelijke cipier een stok en sloeg haar ermee in het gezicht. Ze was zo onschuldig.”

“Ze huilde, maar ze kon niets doen. Het was alsof ik zelf werd geslagen, maar ik kon niet tussenkomen. Dat zou mijn doodsvonnis betekend hebben”, vertelde Brasse nog. Brasse nam in totaal 50.000 foto’s van gevangenen en maakte zo de gruwel van het concentratiekamp vanop de eerste rij mee. “Terwijl gevangenen in de rij stonden, sloegen cipiers hen bij de minste fout”, aldus Brass, die in 2012 stierf.

Lees verder onder de foto.

Czeslawa werd in 1943 geëxecuteerd met een dodelijke injectie in het hart, een courante executiemethode in het kamp. Czeslawa was een van de naar schatting 230.000 minderjarige gedeporteerden in Auschwitz-Birkenau.

“De uitdrukking op Czeslawa’s gezicht laat me niet meer los”, vertelt artieste Marina Amaral. “Haar ogen vertellen een verhaal van angst en horror, een verhaal waar weinigen onder ons zich mee kunnen vereenzelvigen.”

Salomon Honig kwam samen met 26 andere Poolse joden aan in het kamp, net voor de nazi’s begonnen met de massa-uitroeiing in de gaskamers. Amper 13 dagen na hun aankomst werden Salomon en de 26 andere Poolse joden vergast.

Lees verder onder de foto.

“We weten niet veel over zijn verhaal”, vertelt Amaral. “Tussen juni 1940 en maart 1942 werden tussen 2.000 en 2.100 joden naar Auschwitz gedeporteerd. 90 procent werd vermoord.”

Janina was de eerste vrouw die kon ontsnappen uit Auschwitz, maar dat had zware gevolgen voor de andere vrouwen in het kamp.

In de zomer van 1942 was Janina samen met 200 andere Poolse vrouwen aan het werk aan de Solarivier. Ze kon ontsnappen en de bewakers konden haar niet meer terugvinden. Haar medegevangenen hielden de lippen stijf op elkaar toen de bewakers hen ondervraagden, en dat werd zwaar bestraft. De vrouwen werden overgebracht naar een ander kamp nabij Auschwitz waar ze in extreem slechte omstandigheden moesten werken.

Lees verder onder de foto.

Janina bereikte uiteindelijk de Poolse stad Lodz op zo’n 200 kilometer van Auschwitz. Daar werd ze in maart 1943 opnieuw gearresteerd, waarna ze gedeporteerd werd naar het concentratiekamp van Ravensbruc, een kamp exclusief voor vrouwen. Daar werd ze in april 1945 eindelijk bevrijd.

Deliana werd in 1942 gearresteerd toen ze als Getuige van Jehova huis aan huis ging om haar geloof te verkondigen. Na een korte periode in verschillende Nederlandse gevangenissen werd ze overgebracht naar Auschwitz. Amper drie weken na haar aankomst stierf ze, maar ze schreef eerst nog een brief naar haar familie.

“Gaat moedig voorwaarts zonder vrees. Jehova is met ons”, schreef Deliana neer kort voor ze stierf.

Getuigen van Jehova kregen het hard te verduren in concentratiekampen, omdat ze weigerden deel te nemen aan militaire trainingen. Ze weigerden ook te werken of deel te nemen aan alles wat met oorlog te maken had.