Macron bij Merkel: het droomhuwelijk in koelkastsfeer
Zondag 4 maart, 9.38 uur: het moet een van de mooiste momenten voor Macron geweest zijn in zijn prille presidentschap. Niet om wat zich op dat moment ergens te Frankrijk afspeelde, wel om de “ja zu GroKo”, het ja voor de grote coalitie in Duitsland door de leden van de SPD. Want prominent vooraan in het regeerakkoord staat wat Macron als muziek in de oren klinkt: een nieuwe start voor Europa. Alleen staat het daar vooral in het regeerakkoord te staan, zo blijkt een maand later.
Het is de geest van Martin Schulz’ Europaspeech die doorleeft in het regeerakkoord van onze oosterburen. Tijdens een van “zijn overlevingscongressen” had Schulz namelijk Europa gebruikt als hefboom om de SPD-leden te overtuigen om onderhandelingen met de CDU en CSU op te starten. “Europa wacht op ons, voor een frisse start. Daar kunnen we maar beter bij zijn”, klonk het zo ongeveer bij Schulz. Een zekere keuze van de – toen nog – sterke man van de SPD: als oud-voorzitter van het Europees parlement kon hij namelijk zeer geloofwaardig overkomen op dat thema.
En zo geschiedde: in het regeerakkoord kreeg Europa een prominente plaats. De belangrijkste zelfs: helemaal vooraan. De Duitse regeringspartijen zouden de komende vier jaar zo veel als mogelijk hun ICE aan de TGV van Macron hangen. De pro-Europese koers van het regeerakkoord was ook de persoonlijke uitdrukking van de twee Duitse toponderhandelaars: zowel Merkel en Schulz (beiden op foto hieronder) sprongen graag in het Europese gat.
Het resultaat is dus “een nieuwe start voor Europa” met een versterkte Eurozone die meer geld sneller kan uitgeven wanneer het nodig is. Berlijn zwemt in het geld, er kan wat extra water overlopen naar Europa.
(lees verder onder de foto)
Exit Schulz, weg ambitie
Intussen is er van die ene toponderhandelaar geen sprake meer. Martin Schulz ging roemloos en pijnlijk ten onder, maakt geen deel uit van de regering en leeft in ‘politiek ballingschap’. Nochtans was Schulz van de beide de grootste pleitbezorger van de Europese zaak. De peetvader is vertrokken en dus zakte ook het thema wat verder weg. De voorbije weken ging het in Duitsland over allerlei pagina’s uit het regeerakkoord, maar over Europa was amper een woord te horen. Of het was een remmend woord.
De nieuwe sterke SPD-man in de regering heet Olaf Scholz (links op foto hieronder, samen met Merkel). De man heeft met de post ‘financiën’ een sleutelministerie in handen om de Europese doorstart mee te realiseren. Hoe? Door simpelweg de strenge orthodoxie van zijn voorganger, de legendarische Schaüble, los te laten.
Maar laat Scholz nu net de meest “Schaüble-achtige SPD’er” zijn, die begrotingsdiscipline zeer weet te waarderen en niet van plan is schulden te maken. “Met deze sociaaldemocraat zijn de Duitse centen veilig”, was de ondertoon.
Het gevolg is dat Scholz al van in het begin niets wil weten van Macrons “Europese minister van financiën” en graag zelf mee de touwen in handen wil houden.
(lees verder onder de foto)
De CDU/CSU wil ook niet
Waar het vooral moeilijk loopt voor Merkel om op Macrons vragen het gewenste antwoord te geven, is in haar eigen fractie. Merkel is Europees enthousiaster dan een deel van de parlementsleden van de “Union”, de CDU en CSU. Niet dat dit zo nieuws is: bij de stemming over het laatste hulppakket voor Griekenland, bijvoorbeeld, drie jaar geleden, stemden zo’n zestig Union-parlementsleden tegen. Toen had de coalitie wel een voldoende grote meerderheid om de dissidentie te overleven. Nu zou dat een probleem geven en het einde van de regering betekenen.
Een Europees Monetair Fonds, in plaats van het huidige Noodfonds of een algemene garantie voor Europese spaarders: de Duitse christendemocraten worden er niet warm van. Zelfs de nieuwe secretaris-generaal van de CDU, Annegret Kramp-Karrenbauer, sprak zich al openlijk uit tegen een begroting voor de Eurozone.
Daarnaast moet de zusterpartij, de CSU uit Beieren, in oktober zichzelf verkopen aan de kiezer. Er staan op de dag van onze gemeenteraadsverkiezingen Beierse deelstaatverkiezingen op het programma. Dat de partij meer Europese solidariteit zomaar verkocht krijgt aan haar conservatieve publiek in een van de rijkste regio’s van Europa: ook dat is niet vanzelfsprekend.
En dus gaat Merkel met de rem op naar de gesprekken met Macron en wordt het niet wat hij er een maand geleden van verwacht had. Het lijkt erop dat “een sterk Europa” in de eerste plaats de lijm is die het Duitse coalitieverdrag samen moest binden, maar dat het daar dan bij blijft. Dat de “GroKo” gewoon gaat doen wat ze de voorbije vier jaar ook al gedaan heeft: treuzelen en op de Duitse centen letten.
Maar Berlijn in de lente, is ook gewoon mooi, monsieur Macron.