De meest succesvolle piloot van de Eerste Wereldoorlog komt om

Manfred von Richthofen wordt geboren als zoon van een Pruisische majoor. Reeds op 11-jarige leeftijd volgt hij een militaire kadettenopleiding. Net als zijn vader en zijn twee broers draagt Manfred de titel Freiherr – een titel die meestal vertaald wordt als baron.

In het eerste oorlogsjaar vecht Manfred als cavalerie-officier bij verkenningseenheden. Wanneer de strijd in een loopgravenoorlog vastloopt, vraagt hij zijn overplaatsing naar de Fliegertruppen des deutschen Kaiserreiches, de latere Deutsche Luftstreitkräfte.

De zomer van 1915 brengt hij door als waarnemer-boordschutter bij verkenningsvluchten aan het Oostelijke front en boven Frankrijk. Tijdens een vlucht met luitenant Osteroth als piloot schiet von Richthofen met een mitrailleur zijn eerste vijandelijke vliegtuig – een Franse Farman –neer. Omdat het toestel achter de Franse linies neerkomt, wordt zijn overwinning niet officiëel erkend.

Na een ontmoeting met Oswald Boelcke – op dat moment de meest gevierde en gerespecteerde Duitse gevechtspiloot – besluit von Richthofen om zelf ook piloot te worden.

Zijn eerste vlieglesssen zijn geen succes : de eerste landing die hij solo uitvoert, eindigt met een crash. Hoewel zijn instructeurs niet overtuigd zijn van zijn kwaliteiten, behaalt von Richthofen rond Kerstmis 1915 tenslotte toch zijn vliegbevret : piloten zijn immers schaars en ook de mindere goden zijn van nut.

In april 1916 schiet von Richthofen aan het stuur van zijn Albatros nabij Verdun een Franse Nieuport neer. Jammer genoeg komt ook dit toestel achter de Franse linies neer, zodat ook deze overwinning niet officieel wordt erkend.

In augustus 1916 neemt  Boelcke von Richthofen op in zijn nieuw opgerichte Jagdstaffel 2 – of kortweg Jasta 2, één van de eerste jachtescadrilles van de Duitse Luftstreitkräfte.

Wanneer het nieuwe escadrille op 17 september voor het eerst uitvliegt, haalt von Richthofen met zijn Albatros D.II bij de Somme een Britse Farman Experimental 2 neer en boekt hij eindelijk  zijn eerste officiële overwinning.

Een lang leven is de samenwerking met Boelcke niet beschoren, want eind oktober komt deze tijdens een luchtgevecht met Britse toestellen om wanneer een ander Duits toestel één van zijn vleugels raakt.

Na de dood van hun Hauptmann wordt het escadrille omgedoopt tot Jasta Boelcke. Vooral von Richthofen ontpopt zich tot een bijzonder succesvolle jachtpiloot. Nog voor het einde van het jaar staan er 15 officiële overwinningen op zijn palmares.

Eén van zijn meest opmerkelijke overwinningen behaalt von Richthofen op 23 november wanneer hij majoor Hawker – op dat moment de meest bekende  Britse piloot met 7 overwinningen op zijn naam en onderscheiden met het Victoria Cross – na een lang duel eerhaalt. 

Na zijn 16^de overwinning – in januari 1917, waarbij von Richthofen de Canadese piloot Allan Todd neerschiet – wordt von Richthofen onderscheiden met de Pour le Mérite – de hoogste Duitse militaire onderscheiding. De voormalige brokkenpiloot krijgt hiermee de status van alom gerespecteerde oorlogsheld.

Kort daarop krijgt von Richthofen het bevel over zijn eigen escadrille, Jasta 11. Zijn persoonlijke Albatros D.III laat von Richthofen in het rood schilderen, wat hem de bijnaam ‘de Rode Baron’ oplevert. Aan het hoofd van zijn escadrille – waarvan ondertussen de meeste piloten hun toestellen rood hebben laten schilderen – wint von Richthofen de volgende maanden liefst 22 luchtgevechten. Op 13 april 1917 haalt hij zelfs vier Britse vliegtuigen op één enkele dag neer !

In juni komt von Richthofen aan het hoofd te staan van Jagdgeschwader 1 – het eerste grootschalige luchteskader, samengesteld uit vier vroegere Jasta’s.

Het eskader beschikt over eigen vrachtwagens, tenten en mobiele barakken zodat het zich snel van de éne plek langs het front naar de andere kan verplaatsen. Samen met hun rode vliegtuigen levert dit de eenheid bij de Britten al snel de bijnaam ‘Flying Circus’ op.

Op 6 juli 1917 loopt von Richthofen tijdens een luchtgevecht een ernstige wonde aan het hoofd op. Tegen het advies van de dokters stijgt hij midden augustus alweer op. Hij behaalt enkele overwinningen, maar is wegens voortdurende hoofdpijn dan toch een aantal weken buiten strijd. Hij maakt van de gelegenheid gebruik om een autobiografie te schrijven : Der rote Kampfflieger.

Na zijn ziekteverlof neemt von Richthofen alweer een nieuw toestel in dienst : de Fokker Dr.I – een driedekker, die hij hij uiteraard onmiddellijk rood laat schilderen. Hoewel hij slechts 19 van zijn in totaal 80 geregistreerde overwinningen met deze Fokker-driedekker behaalt, is het toch dit toestel waarmee von Richthofen alom bekend wordt.

Op 21 april 1918 – twee weken voor zijn 26^ste verjaardag en een dag na zijn 80^ste overwinning – zet von Richthofen nabij de Somme de aanval in op een Britse Sopwith Camel, bestuurd door de onervaren Canadese luitenant Wilfrid May, die hiermee pas aan zijn tweede gevechtsvlucht toe is.

Terwijl von Richthofen het toestel van zijn tegenstander achtervolgt, wordt hij zelf achterna gezeten door de Canadese kapitein Arthur ‘Roy’ Brown. Tijdens dit gevecht – dat zich op een erg lage hoogte afspeelt – wordt von Richthofen dodelijk getroffen.

Ondanks zijn verwonding weet hij zijn toestel in een Australische sector aan de grond te zetten. Wanneer soldaten komen toegesneld, vangen ze nog net von Richthofens laatste woorden op : ‘Kaputt…’.

Von Richthofen blijkt in de borst getroffen door één enkele .303 British – de standaardmunitie in de legers van Groot-Brittannië en het Gemenebest. Vermits de kogel langs onder zijn lichaam binnendrong, werd von Richthofen hoogstwaarschijnlijk vanop de grond getroffen en niet door zijn achtervolger ‘Roy’ Brown, die nochtans officieel de overwinning op zijn conto mag schrijven.

Maar wie schoot de fatale kogel af ? Onlangs wees een documentaire van Discovery Channel soldaat Snowy Evans als fatale schutter aan, terwijl een documentaire van Channel 4 beweerde dat het om soldaat Cedric Popkin ging. Nog andere getuigen noemen de naam van soldaat Robert Buie…

De Australiërs begraven von Richthofen met militaire eer op het kerkhof van het dorpje Bertangles nabij Amiens. Na de oorlog herbegraven de Fransen hem op de Duitse militaire begraafplaats van Fricourt. Nog later laat de familie van von Richthofen hun gesneuvelde familielid overbrengen naar het Invalidenfriedhof in Berlijn, vanwaar hij in 1975 wordt overgebracht naar Wiesbaden om er op het Südfriedhof een laatste maal herbegraven te worden.