Jean-Claude Trichet: "Financieel systeem is nog altijd heel fragiel"
Het financiële systeem is fragiel, de wereldwijde schuldenlast explodeert en de monetaire en budgettaire ruimte om in te grijpen bij een 'accident de parcours' is onbestaande. Neen, voormalig ECB-president Jean-Claude Trichet ziet het niet positief in.
Het interview in de Volkskrant met de voormalige sterke man van de Europese Centrale Bank (ECB) Jean-Claude Trichet vond plaats aan de vooravond van de documentaire De achtste dag van Robert Kosters en Yan Ting Yuen die vandaag in Amsterdam in première gaat.
De film gaat over de zeven beslissende dagen aan het einde van september 2008, toen de Belgische en de Nederlandse overheid het financiële conglomeraat Fortis moesten redden dat een jaar eerder ABN Amro had overgenomen. Trichet zat als ECB-voorzitter op de eerste rij.
Een decennium later schetst Trichet een somber beeld van de huidige stand van het financiële systeem. Zijn grootste zorg is dat de wereldwijde schuldenlast – publiek en privaat – nu aanzienlijk hoger is dan voor de crisis van 2007 en 2008. "Dat toont hoe fragiel het systeem nog altijd is. Het IMF heeft daar deze week nog op gewezen. En ik vind dat de internationale gemeenschap zich er onvoldoende van bewust is."
'Als er weer een recessie komt, is er weinig ruimte om te manoeuvreren, budgettair noch monetair'
Trichet wijst erop dat de westerse landen weer in een opgaande conjunctuur zitten. "Maar de cyclus zal een keer omslaan. En als er weer een recessie komt, is er weinig ruimte om te manoeuvreren, budgettair noch monetair. De overheidsschulden in de ontwikkelde landen zijn te hoog. De rentes zijn erg laag. Het eerste probleem is: hoe een recessie te bestrijden in de huidige omstandigheden."
Volgens Trichet is het voorkomen van een herhaling van de systeemcrisis van 2008 een absolute must. "Als nog eens hetzelfde gebeurt, zullen de mensen dat hun leiders niet vergeven."
De voormalige ECB-voorzitter is heus niet de eerste en de enige die aan de alarmbel trekt. Claudio Borio, topeconoom van de Bank voor Internationale Betalingen, 'de bank van de centrale banken', liet zich eerder in dezelfde bewoordingen uit.
'Geen onverdachte bron'
Hans Bevers, hoofdeconoom van de vermogensbeheerder Bank Degroof Petercam wil toch een en ander nuanceren. "De economische groei is met ruim 2 procent heel goed, maar we komen dan ook van ver. Tegelijk zie je inderdaad dat de wereldwijde schuldgraad torenhoog is, terwijl de intrestvoeten historisch laag zijn. En dan komt de vergrijzingsgolf ook nog eens op ons af. Het is dus zeker geen comfortabele situatie. Maar tegelijk is er de voorbije jaren ook veel onderzoek gevoerd naar hoe een systeemcrisis te counteren. Een meer doorgedreven samenwerking tussen de centrale banken en de beleidsmakers is daarbij onontbeerlijk. Het gros van de overheidsschuld staat op de balans van de centrale banken. Dat is ook een deel van hun functie: lender of last resort." Dat creëert een vangnet."
'Als ECB-voorzitter heeft Trichet een aantal beleidsbeslissingen genomen die nefast bleken'
Overigens, stelt Bevers, is Trichet niet de meest geloofwaardige bron in dit debat. "Trichet heeft aantoonbaar een vinger in de pap bij de chaotische afhandeling van de financiële crisis. Hij is niet de aanstoker ervan, laat dat duidelijk zijn. Maar als ECB-voorzitter heeft hij een aantal beleidsbeslissingen genomen die nefast bleken."
Bevers doelt op de twee renteverhogingen, in de zomer van 2008 en 2011, die toen al als een beleidsflater werden weggezet. "Dat maakt hem mee verantwoordelijk voor de lange nasleep van de crisis."