Mindervalide Canadese (69) na 44 jaar Engeland uitgezet: "Ik voelde me een stuk vuil"

O'Brien kreeg een brief van het ministerie van Binnenlandse Zaken, waarin stond dat ze geen toelating had om in het VK te verblijven: "U zal schikkingen moeten treffen om het land zo snel mogelijk te verlaten". De brief zei ook dat de Britse overheid haar gedwongen zou deporteren naar haar geboorteland, als ze zou weigeren vrijwillig op te krassen. En mocht ze beslissen te blijven, zo klonk nog de waarschuwing, "dan zou het leven in het VK alsmaar moeilijker worden" voor haar. Concreet liep O'Brien het risico opgepakt en vervolgd te worden, en zes maanden achter de tralies te verdwijnen.

Eerder kreeg de Britse overheid al felle kritiek voor haar kille aanpak van Caribisiche migranten die het land na WO II mee hadden helpen heropbouwen. De kinderen van de zogenaamde Windrush-generatie riskeerden plots op gezegende leeftijd meedogenloos te worden uitgewezen. Het geval van Margaret O'Brien lijkt aan te tonen dat dit Windrush-schandaal ook burgers uit andere staten van het Gemenebest treft.

De Canadese vrouw kreeg de bewuste brief een paar dagen na het trouwfeest van haar zoon, die vervolgens op huwelijksreis ging naar New York. O'Brien wist zich geen raad. Juridische bijstand zou haar minstens 1.000 euro kosten. "Ik ben een mindervalide gepensioneerde, dat geld heb ik niet", verklaart ze in The Guardian.

Ze verzamelde dan maar allerhande materiaal om te bewijzen dat ze al voor 1973, het jaar dat de Immigration Act in voege trad, legaal in het VK verbleef. Na meer dan een jaar aandringen kreeg ze eindelijk iemand van het ministerie van Binnenlandse Zaken in persoon te spreken. Het enige wat hij vroeg was of ze iemand in Canada kende bij wie ze kon logeren.

Toch relativeert Margaret O'Brien haar situatie: "Ik ben vernederd, maar er zijn zo veel mensen die nog slechter af zijn dan ik". Dat ze twee jaar zonder invaliditeitsuitkering zit, vindt ze niks in vergelijking met wie in Jamaica in gedwongen ballingschap vastzit, verwijst ze naar het Windrush-schandaal.

Om de drie maanden moest ze zich aanmelden bij het Home Office. Niet evident voor haar, door haar handicap. Telkens moest iemand haar vergezellen. Ze deed er vier uur over, heen en terug. Ze stond er eens twee uur lang in de rij aan te schuiven, om dan te horen dat ze op een andere dag moest terugkomen. Het personeel van het ministerie behandelt iedereen als een nummer, zegt ze.

De eerste problemen met de papieren van O'Brien doken op ergens rond 2008, nadat haar Canadese paspoort vervallen was. Ze had nooit een Britse identiteitskaart aangevraagd en omdat ze toch niet op vakantie zou gaan, legde ze het gemeentepersoneel gewoon uit dat ze al tientallen jaren in het VK woonde en werkte. Dat volstond destijds als verklaring. Het kwam dan ook als een complete verrassing voor haar dat het ministerie van Binnenlandse Zaken zijn pijlen op haar richtten.

O'Brien heeft altijd gewerkt en belastingen betaald in Engeland. Daarom vroeg ze zich af of ze, in het geval ze haar effectief zouden deporteren, haar belastingbijdragen zou kunnen terugvorderen. Spaargeld had ze niet meer, na de intrekking van haar uitkering.

Gelukkig was er uiteindelijk nog de medewerker van het Vluchtelingen- en Migrantencentrum die zich om haar lot bekommerde. Hij wees haar op een stempel in haar vervallen Canadese paspoort, die het bewijs was dat Margaret O'Brien wel degelijk legaal in het VK verbleef. Het Britse ministerie van Binnenlandse Zaken bevestigde dat en de gepensioneerde vrouw kreeg weer een uitkering. Een happy end, maar over haar ervaring met het Home Office was ze minder gelukkig. "Hoe het ministerie mij behandelde, was vreselijk. Ik voelde me een stuk vuil", besluit ze in The Guardian.