Alabama (VS) opent monument voor Afro-Amerikaanse slachtoffers van lynchpartijen
Vandaag opent in Montgomery, de hoofdstad van de zuidelijke Amerikaanse staat Alabama, de eerste herdenkingsplaats en het eerste museum voor Afro-Amerikaanse slachtoffers. The National Memorial for Peace and Justice herdenkt 4.400 Afro-Amerikaanse mannen, vrouwen en kinderen die door lynchpartijen om het leven werden gebracht. Alabama heeft een geschiedenis van slavernij en raciale ongelijkheid.
Als erfenis van de segregatie
De herdenkingsplaats is opgezet door de Equal Justice Initiative (EJI) met als oprichter Bryan Stevenson. De EJI is een liefdadigheidsorganisatie die zich inzet voor Afro-Amerikaanse burgerrechten. Op de website van de EJI is te lezen dat "het monument een erfenis is van de segregatie en van Afro-Amerikanen geterroriseerd door lynchpartijen". Duizenden zwarte burgers werden tussen 1877 en 1950 zonder noemenswaardige reden door blanke zuidelijke Amerikanen op gewelddadige wijze vermoord. Een zwarte man die een blanke vrouw aanraakte, was al reden tot moorden. De moorden bleven nadien zonder proces.
Het monument is geïnspireerd op het Holocaustmuseum in Berlijn en het Apartheid Museum in Johannesburg, Zuid-Afrika. Volgens een verklaring van de EJI hebben "de VS heel weinig gedaan om de erfenis van slavernij, lynchen en raciale segregatie te erkennen".
De VS heeft heel weinig gedaan om de erfenis van slavernij, lynchen en raciale segregatie te erkennen
Alabama als bakermat
Alabama staat bekend als de bakermat van de Confederatie waarvan 11 zuidelijke staten deel uitmaakten. De Confederatie ontstond in 1861 en eindigde in 1865. Het verbond was tegen de afschaffing van de slavernij. Volgens de Geconfedereerde Staten van Amerika was de slavernij een van de motoren van de economie en was ze anders dan in de noordelijke staten verankerd in de grondwet. Het conflict leidde tot de Amerikaanse Burgeroorlog (1861-1865) tussen de Noordelijke Staten (de Unie) en de Zuidelijke Verenigde Staten (de Confederatie).
Het is ook de reden waarom het museum bijvoorbeeld niet in Washington D.C., hoofdstad van de VS, is geplaatst. "Het is belangrijk dat Amerikanen exact hier de reis door de geschiedenis kunnen maken, op de plaats waar men zich het best kan verbinden met wat Alabama bijna een eeuw heeft nagelaten", aldus Stevenson. Het monument in Montgomery moet de Amerikanen laten nadenken over de gruwelijke taferelen van slavernij en racisme die er zich hebben afgespeeld.
Martin Luther King en Rosa Parks
Montgomery is naast de bakermat van de Confederatie ook de geboorteplaats van haar tegenpool, de Amerikaanse Burgerrechtenbeweging. De geweldloze beweging streefde naar gelijke rechten voor Afro-Amerikanen en streed tegen de rassensegregatie in de VS tijdens de jaren '50 en '60. De beweging viel uiteen nadat boegbeeld Martin Luther King in 1968 werd vermoord.
Rosa Parks wordt als 'de moeder' van de burgerrechtenbeweging gezien. Op 1 december 1955 weigerde zij op te staan toen een buschauffeur vroeg om haar plaats af te staan aan een blanke man. De politie werd erbij gehaald en Parks werd gearresteerd. Haar arrestatie veroorzaakte protestacties en leidde in Alamaba tot het ongrondwettelijk verklaren van rassenscheiding in bussen door het Amerikaanse Hooggerechtshof. Die zaak werd de 'Montgomery-busboycot' genoemd.