Man die als geit leefde bekroond met Ig Nobelprijs

De Ig Nobelprijzen worden elk jaar uitgereikt op de universiteit van Harvard door echte Nobelprijswinnaars, een week voor de bekendmaking begint van die "gewone" Nobelprijzen. Er zijn telkens tien laureaten. Het onderzoek dat wordt bekroond, lijkt op het eerste zicht absurd en belachelijk, maar is daarom niet per se nutteloos. En op zijn minst zetten de studies aan tot nadenken. Bijna alle laureaten zijn ook gepubliceerd in wetenschappelijke magazines.

We geven een overzicht van de winnaars van deze 26e editie. Ze worden onder meer beloond met een biljet van 10 biljoen dollar. Zimbabwaanse dollar welteverstaan, dus minder dan 1 euro waard.

De Britse "geit-man" Tom Thwaites heeft drie dagen als een geit geleefd in de Alpen. Hij werkte een jaar aan de voorbereidingen van zijn plan en overtuigde een expert in protheses om hem een set geitenpoten te maken, zodat hij minder zou opvallen in de groep. Hij schreef over zijn waarnemingen het boek "GoatMan: How I took a holiday from being human".

Thwaites deelt zijn prijs met een andere Brit, Charles Foster, die een gelijkaardig onderzoek heeft gedaan. Foster heeft pogingen gedaan om het leven te ervaren van verschillende wilde dieren, zoals een das, een otter en een vos. Hij schreef er het boek "Being a beast" over.

Mark Avis, Sarah Forbes en Shelagh Ferguson, uit Groot-Brittannië en Nieuw-Zeeland, zijn bekroond in de categorie economie voor hun studie -in het kader van marketing- naar de persoonlijkheden die mensen toeschrijven aan verschillende soorten stenen.

De Ig Nobelprijs voor natuurkunde gaat naar een onderzoek dat ontdekt heeft dat witharige paarden het minste last hebben van paardenvliegen (dazen). Dezelfde onderzoekers beschreven ook waarom libellen aangetrokken zijn tot zwarte grafstenen (ze zien het als een poel water, mocht u geïnteresseerd zijn).

Christoph Helmchen en zijn collega-wetenschappers ontdekten dat je een jeuk aan de linkerkant van je lichaam kan verlichten door voor een spiegel te staan en aan de rechterkant van je lichaam te krabben (en omgekeerd). Een ontdekking die zijn nut kan hebben voor mensen die een jeukende plek niet mogen aanraken.

De Ig Nobelprijs voor de vrede gaat naar een studie over "de receptie en detectie van pseudo-diepzinnige onzin". De onderzoekers gingen aan de slag met slogans en posters met lukraak gekozen woorden (bijvoorbeeld "Wholeness quiets infinite phenomena") en onderzochten of mensen doorhadden dat het om onzin ging.

Fredrik Sjöberg is bekroond in de categorie literatuur voor zijn driedelige autobiografische werk over het verzamelen van vliegen op een Zweeds eiland. Een boek dat -ondanks het niet-evidente onderwerp- behoorlijk wat succes had in Zweden en vertaald is naar het Engels.

In de categorie psychologie hebben twee landgenoten de hoofdprijs weggekaapt, Evelyne Debey en Maarten De Schryver van de UGent. Samen met collega's uit het buitenland voerde ze een groot onderzoek naar leugens. De onderzoekers vroegen proefpersonen om tegen hen te liegen en maakten dan een inschatting hoe goed ze leugens konden vertellen. Het resulterende onderzoek biedt onder meer een antwoord op de vraag op welke leeftijd mensen het best kunnen liegen (18 tot 29, zo blijkt).

In het onderzoek werd ook gevraagd aan de proefpersonen om bij te houden hoe vaak ze leugens vertelden. Het concept om "aan duizend leugenaars te vragen hoe vaak ze liegen en dan de antwoorden te geloven", vond de organisatie blijkbaar erg amusant.

Japanners Atsuki Higashiyama en Kohei Adachi onderzochten waarom dingen er anders uitzien als je voorover buigt en ze bekijkt door je benen.

De vreemde eend in de bijt. Het Ig Nobelcomité heeft de prijs namelijk toegekend aan Volkswagen, "voor het oplossen van het probleem dat auto's te veel vervuilen door automatisch en elektromechanisch minder uitstoot te produceren als de auto's getest worden".

Ahmed Shafik, een Egyptische uroloog, is bekroond voor zijn onderzoek waarin hij een soort broeken maakte voor ratten in verschillende stoffen. Vervolgens onderzocht hij het effect daarvan op de voortplanting. Zo kon hij vaststellen dat de ratten met een broekje in polyester minder seksueel actief waren dan gemiddeld. Wol en katoen hadden geen specifiek effect.

Meer info over alle winnaars staat op de website van de Ig Nobelprijzen.