Wie gaat shoppen, heeft het zeker al gemerkt: na 18 uur lopen de winkelstraten leeg. En verlaten wijken trekken in de late uurtjes kleine criminaliteit aan, waardoor we er helemaal niet meer willen komen. Om het tij te ­keren en de wijken meer leven in te blazen, zwaait de Vlaamse regering nu met een financieel cadeautje. Wie in winkelgebieden woningen creëert ­boven de handelspanden, moet vijf jaar geen onroerende voorheffing betalen. Wanneer weer meer mensen wonen in de winkelstraten, komen die automatisch tot leven is de redenering. Een vrijstelling voor drie jaar bestond al, maar door de vele voorwaarden maakte zo goed als niemand er gebruik van. Die voorwaarden vallen nu weg.

Autodelen

Niet alleen de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten is blij met de maatregel – onder andere omdat de regering het financieel verlies voor de lokale besturen compenseert –, ook de Verenigde Eigenaars reageert positief. Directeur Katelijne D’Hauwers wijst er wel op dat meer maatregelen nodig zijn om mensen naar het centrum van steden te lokken. “Vaak zijn er ook praktische problemen, zoals een dubbele ingang die ontbreekt voor winkel én woning. En aangezien veel winkelcentra autovrij zijn, raken bewoners vaak hun auto niet kwijt.” Maar dat mag volgens Vlaams bouwmeester Leo Van Broeck geen obstakel zijn. “Auto’s staan 23 van de 24 uur stil en nemen ook veel ruimte in. Mensen moeten leren auto­delen, taxi’s nemen of openbaar vervoer gebruiken.” Dat de regering nu eindelijk kiest om dergelijke wijken nieuw leven in te blazen door positieve maatregelen, zal volgens Van Broeck ook meer effect hebben dan het bestraffen van leegstand.

2,3 miljoen euro

Tommelein pakt overigens ook de leegstand van winkelpanden aan. Die neemt al tien jaar toe. Vorig jaar stonden er volgens cijfers van Locatus al meer dan 21.000 te verkommeren. Wie die lege gebouwen voortaan wil omvormen tot woningen, hoeft ook geen onroerende voorheffing te betalen. Op vraag van Unizo kan dat wel alleen buiten de winkelcentra. De ­ondernemersorganisatie vreesde dat anders de bedrijvigheid uit de centra dreigde te verdwijnen.

En ook voor gewone leegstaande panden geldt de fiscale maat­regel. Toch voor de circa 5.000 woon- en bedrijfspanden die nu officieel op de zogenoemde gewestelijke inventaris staan. Wie ze koopt en sloopt en er iets nieuws op bouwt, kan tot 1.000 (voor woningen) en 4.000 (bedrijfsruimte) euro per jaar uitsparen. Alle maatregelen samen kosten op kruissnelheid 2,3 miljoen euro.