"Met graanresten na bierbrouwen nucleaire vervuiling uit water filteren"
Graanresten die overblijven na het brouwen van bier kunnen gebruikt worden om zware metalen en zelfs radioactieve stoffen uit (zee)water te filteren. Tot die opvallende conclusie komt UHasselt-onderzoekster Sara Vanderheyden in haar doctoraatsstudie.
Bij het brouwen van 100 liter bier blijft er al snel 15 kilogram draf (graanafval) achter, zegt Vanderheyden. Die draf wordt nu verwerkt in bijvoorbeeld voeding voor koeien, maar UHasselt ging op zoek naar meer duurzame oplossingen. En die zijn er: door de resten te verhitten in een zuurstofarme omgeving (pyrolyse) wordt er een char gevormd, een verkoold residu. "Wanneer we dit dan verder verhitten en stoom toevoegen, krijgen we actieve kool."
Actieve kool wordt nu al gebruikt om milieuvervuilende producten uit water of gas te absorberen, maar Vanderheyden ging een stapje verder: "Ik verbeterde de actieve kool door er extra chemische verbindingen op te binden, en ontdekte dat deze verbeterde actieve kool zelfs toxische radionucliden kan adsorberen."
"Verbeterde kool kan radioactief Cesium uit zeewater halen"
Dat laatste is opmerkelijk, en heeft heel wat voordelen. Want de verbeterde actieve kool zou bijvoorbeeld het radioactieve Cesium uit zeewater kunnen halen. "Denk daarbij aan de kernramp van Fukushima. Hier wordt zeewater gebruikt als koelwater, dat zeewater wordt al snel radioactief. De verbeterde actieve koolstof kan hier ingezet worden om selectief het radioactieve Cesium grotendeels te verwijderen."
"Op deze manier wordt het restproduct na een brouwproces plots een zeer waardevol product", zegt Sara Vanderheyden. "Een product dat we ook nog verder kunnen verbeteren, waardoor het ook gebruikt kan worden om andere milieuverontreinigende stoffen te verwijderen. Zo kan er bijvoorbeeld onderzocht worden of we hiermee ook verontreinigde bodems kunnen zuiveren na een nucleaire ramp", besluit Sara Vanderheyden.
Dit is nog maar net het begin. Het is een veelbelovend onderwerp
Hoe zit het met het potentieel van de ontdekking voor praktische toepassingen? "Dit is nog maar net het begin," vertelt Sara Vanderheyden ons aan de telefoon. "Het is een veelbelovend onderwerp. Als er interesse is vanuit de industrie, kan de ontwikkeling snel gaan. "
In Fukushima werd radioactief vervuilde grond gewoon (massaal) weggeschraapt. Maar het kan milieuvriendelijker: met de adsorberende kolen kan het Cesium worden weggehaald met filters. Bovendien, zegt Vanderheyden, "ging het in mijn experiment om erg hoge Cesium-concentraties. Je kan er in de praktijk (bij mindere concentraties, red.) dus eventueel nog zuiniger mee gaan omspringen."
