Ziekenfondsen kritisch voor De Block: "Ze bewijst de farmasector een mooie dienst"

Stel: een medicijn tegen huidkanker blijkt ook patiënten met longkanker te kunnen helpen. Dan zal het farmabedrijf achter dat geneesmiddel de terugbetaling vragen voor de nieuwe, grotere groep patiënten. De ziekteverzekering probeert dan een prijsdaling van het medicijn te onderhandelen. Minister De Block sleutelt nu aan dat principe.

De Block neemt de maatregel omdat farmabedrijven volgens haar door het huidige systeem vaak afzien van aanvragen voor een ruimere terugbetaling, ook al zijn Belgische patiënten ermee geholpen.

Daarnaast wordt het de bedrijven ook gemakkelijker gemaakt om binnen de Commissie Tegemoetkoming Geneesmiddelen (CTG) hun slag thuis te halen. Die commissie neemt alle dossiers rond terugbetalingen onder de loep en adviseert de minister. Tot dusver moet twee derde van de CTG ermee akkoord gaan dat het geneesmiddel in kwestie een echte meerwaarde heeft voor de bijkomende groep patiënten. Straks zal een eenvoudige meerderheid volstaan.

De ziekenfondsen zijn kritisch. "De stemmingen zullen voortaan ook anoniem verlopen", zegt Paul Callewaert, voorzitter van de Socialistische Mutualiteiten. "Het wordt veel makkelijker voor de sector om leden van de CTG te beïnvloeden zonder dat het opvalt."

Sp.a en Groen niet te spreken. Volgens de oppositiepartijen deelt de minister cadeaus uit aan de farmaindustrie. "Terwijl experts steeds meer vragen stellen bij de hoge prijzen en de beperkte meerwaarde van vele nieuwe geneesmiddelen, maakt de minister het net makkelijker om die exuberante prijzen aan te houden. Daarnaast maakt ze de terugbetalingsprocedure minder kritisch en minder transparant", zegt sp.a-Kamerlid Karin Jiroflée. "Daar wordt maar één iemand beter van: dat is de farma-industrie."

Ook Groen-Kamerlid Anne Dedry is misnoegd. "Alle sectoren van de gezondheidszorg moeten besparen, behalve de multinationals van de farma-industrie. Minister De Block kiest nog maar eens de verkeerde kant", zegt ze. "Sinds het aantreden van De Block zit de volledige gezondheidszorg in besparingsmodus. De farma-industrie daarentegen geeft nog steeds meer uit dan afgesproken in het Toekomstpact. Gevolg: andere sectoren waar de noden enorm zijn, moeten daarvoor opdraaien. Dat kan zo niet langer."

Dat bedrijven via de nieuwe regeling makkelijker hun slag thuis kunnen halen, klopt niet volgens het kabinet van minister van Volksgezondheid Maggie De Block (Open Vld). De aangepaste regeling voor de terugbetaling van geneesmiddelen komt er "louter om de toegang van de Belgische patiënt tot innovatieve geneesmiddelen" te bevorderen.

Dankzij de nieuwe regeling voorkomt net dat de verzekeringsinstellingen de stemming blokkeren om meer korting te eisen, waardoor bedrijven niet altijd gemotiveerd zijn om voor elk geneesmiddel dat mogelijk een klinische meerwaarde heeft, een terugbetalingsaanvraag in te dienen. "Met een gewone meerderheid kunnen de zorgverleners en de academici een meerwaarde erkennen, zonder steun van de verzekeringsinstellingen", klinkt het.

Als de CTG het licht op groen zet, moeten farmabedrijven ook niet meer per se de prijs laten zakken, op voorwaarde dat de budgettaire impact ervan kleiner is dan 2,5 miljoen euro. Volgens het kabinet-De Block opnieuw omdat de bedrijven in het huidige systeem daarom vaak afzien van aanvragen voor een ruimere terugbetaling.

Het kabinet van de minister maakt zich sterk dat de impact van de nieuwe regeling budgetneutraal zal zijn, en "we durven zelfs te beweren dat het mogelijk positief is", omdat er voor andere geneesmiddelen juist grotere prijsdalingen onderhandeld zullen kunnen worden, luidt het.

De nieuwe regeling gaat in op 1 juli, ongeacht het advies van het verzekeringscomité binnen het Riziv.