Europese Commissie wil budget van de EU licht verhogen

Het gaat om de zogenoemde meerjarenbegroting voor de periode 2021-2027. Voor die periode stelt de commissie een budget van zowat 1.279 miljard euro voor. Door de brexit zal dat bedrag echter worden betaald door 27 in plaats van 28 lidstaten. Jean-Claude Juncker heeft het over een "ambitieus, evenwichtig en rechtvaardig budget" dat 1,11 procent van het Europese BNP vertegenwoordigt. 

Er zijn een aantal opvallende verschuivingen. Zo daalt het aandeel van de landbouwsubsidies van 39 naar 30 procent. Er gaat ook minder geld naar de armere regio's: van 34 naar 29 procent. Het budget voor de strijd tegen illegale migratie zou dan weer verdrievoudigen, het budget van Erasmus verdubbelt (van 15 miljard naar 30 miljard euro).

"We gaan die verhoging van het budget voor 12 procent opvangen door nieuwe middelen", zegt Europees Commissaris Marianne Thyssen (CD&V) aan VRT NWS. "Niet rechtstreeks bij de lidstaten, maar door eigen beleid dat geld opbrengt." De EU zou de lidstaten vragen een stuk aan Europa af te dragen van onder meer de opbrengst van de verhandelbare emissierechten en van een belasting op niet gerecycleerd plasticafval.

Thyssen heeft het over een ambitieus en realistisch budget. Volgens haar wordt er ingezet op een aantal prioriteiten: onderzoek, innovatie en opleiding/vorming. "Dat is echt nodig voor de competitiviteit en om jobs te kunnen creëren en om ervoor te zorgen dat iedereeen een goede levensstandaard heeft", zegt ze. Andere prioriteiten zijn volgens haar migratie, veiligheid en defensie.

"Dat betekent dat er voor andere budgetposten minder beschikbaar is", aldus Thyssen.

Aan het einde van zijn toespraak in het Europees Parlement had Juncker het ook nog over de uitzondering die de EU van de Amerikaanse president Trump heeft gekregen voor de invoer van staal en aluminium in de VS. Trump wil hogere invoertarieven heffen, maar heeft de uitzondering die hij voor de EU had toegestaan met een maand verlengd.

"Wij hebben nota genomen van die beslissing, maar ik wil hier de oproep herhalen om die uitzondering onbeperkt te laten gelden. Wij beschouwen de Amerikaanse maatregelen maar gerechtvaardigd in het kader van de nationale veiligheid van de VS en niet gepast als ze voor bondgenoten gelden. Wij vragen dus dat de maatregel eenvoudigweg wordt ingetrokken." Juncker laar de deur open voor onderhandelingen met Washington. "Maar wij weigeren te onderhandelen met het mes op de keel."

Guy Verhofstadt (Open VLD), fractieleider van de Europese liberalen, reageert vrij positief. Hij ziet een breuk met het verleden in deze begroting:

• voor het eerst sinds twee decennia is er sprake van een stijging van het budget, 
• er worden prioriteiten gesteld en waar nodig wordt bespaard, 
• er wordt gezocht naar nieuwe eigen inkomsten, 
• Europees geld zal maar gaan naar zij die de Europese waarden respecteren (een uithaal naar de eigenzinnige koers van de Hongaarse premier Viktor Orban).

Sander Loones (N-VA) van de fractie van Europese Conservatieven en Hervormers is veel minder positief. Hij ziet vooral één constante: "De lidstaten zullen meer moeten gaan betalen." Voor België betekent dat volgens hem 600 miljoen extra per jaar. "Wie mag betalen? Altijd dezelfde! En welke landen krijgen? Ook altijd dezelfde! Dat is niet juist. De Europese Unie is meer dan een cashmachine." Loones mist ambitie in het begrotingsvoorstel van Juncker.