Waarom het gelijke kansenbeleid in ons onderwijs maar weinig resultaat boekt
Het Vlaamse GOK-beleid, dat scholen extra middelen voorziet om sociaal zwakkere leerlingen dezelfde onderwijskansen te bieden als andere, moet zich meer focussen op de kwaliteit van de extra-leerkrachten die hiervoor ingezet worden. Dat heeft de Leuvense hoogleraar Ides Nicaise (Onderzoeksgroep Onderwijs en Levenslang Leren) vandaag in Leuven gezegd tijdens een studiedag van het Steunpunt Studie- en Schoolloopbanen.
In zijn lezing ging Nicaise op zoek naar de redenen waarom het gelijke kansenbeleid, waarin Vlaanderen al meer dan 15 jaar investeert, zo weinig resultaat boekt. "Uit onderzoek blijkt dat er wel degelijk een beperkt effect is, maar je moet het wel met een vergrootglas gaan zoeken", aldus de Leuvense hoogleraar, verwijzend naar enkele onderzoeken hierover van de afgelopen jaren, waarin evenwel het effect van de vernieuwde aanpak sinds 2012 met het financieringsdecreet leerplichtonderwijs nog niet kon gemeten worden.
Een pijnpunt in het GOK-beleid is volgens Nicaise dat leerkrachten, die met de extra lestijden aangesteld worden, vaak minder ervaren en gekwalificeerd zijn. "Een OESO-rapport uit 2014 leert dat ons land bijna het meest van allemaal investeert in kwantitatieve ondersteuning van scholen met sociaal zwakkere leerlingen, maar dat het kwalificatieniveau van het personeel dat het hiervoor inzet in vergelijking met andere landen extreem laag is. Uit een bevraging van schooldirecties in Vlaanderen blijkt dat GOK-leerkrachten vaak jong en onervaren zijn en weinig impact hebben op het ganse team", aldus Nicaise.
'Uit een rondvraag blijkt dat GOK-leerkrachten vaak jong en onervaren zijn en weinig impact hebben op het ganse team'
Naast een verschuiving van kwantiteit naar kwaliteit in de ondersteuning van GOK-scholen pleitte Nicaise ook voor meer aandacht voor de deskundigheid van de directies en de schoolinfrastructuur. Hij verzet zich ook tegen een tendens in het beleid om minder voorwaarden te koppelen aan de toekenning van deze extra middelen. "Scholen moeten daarentegen meer begeleid en gesuperviseerd worden. Nog te veel maakt men immers één pot nat met de begeleiding van leerlingen met een emotionele problematiek en beperkt men zich in het algemeen tot individuele remediëring. Het bieden van gelijke onderwijskansen door een school veronderstelt in wezen een collectieve, structurele aanpak van groepen met dezelfde sociale problemen zoals de taalkennis", aldus Nicaise.