Het voorstel van de Europese Commissie voor de nieuwe meerjarenbegroting 2021-2027 bevat een opvallende vernieuwing: eigen middelen voor het Europese budget, die nieuwe uitdagingen en uitgaven moeten helpen financieren. Een taks op verpakkingsplastic ter waarde van 0,8 euro per kilo kan jaarlijks 7 miljard euro per jaar opleveren. De lidstaten zouden de bijdrage moeten doorstorten naar de Europese begroting, in functie van de hoeveelheid plastic die niet gerecycleerd wordt. Dat moet de regeringen er ook toe aansporen maatregelen te nemen die de plastic afvalberg verkleinen.

De Commissie stelde in januari al voor om tegen 2030 alle plastic verpakkingen recycleerbaar te maken, tegenover 60% nu. Alles is nog urgenter geworden door een recente Chinese beslissing om niet langer plastic afval uit de rest van de wereld te recycleren.

Deze en andere nieuwe inkomsten maken dat de Europese Unie ook na de Brexit toekomstgerichte investeringen kan doen op domeinen waar de EU nu zwak staat.

Vlaams minister van Leefmilieu Joke Schauvliege (CD&V) reageert alvast tevreden op de taks. “Ik ben een voorstander van die heffing. Die zal het gedrag zeker sturen, ook omdat ze op meer slaat dan op drankverpakkingen alleen.”

“Verbied niet-recycleerbare verpakkingen”

“Deze taks kan helpen, op voorwaarde dat hij voldoende hoog is om gerecycleerd plastic te laten concurreren met vers plastic”, zegt Olivier Beys van de Bond Beter Leefmilieu (BBL). “Anders zullen de bedrijven gewoon voortdoen zoals voorheen. Er zijn nog veel drempels om gerecycleerd materiaal te gebruiken, zoals hygiëne of kwaliteit. Die krijg je met deze belasting niet weg. Wij vinden dat niet-recycleerbare verpakkingen gewoonweg verboden moeten worden.” Voor Beys komt er best nog een extra maatregel bij: het gebruik van gerecycleerd materiaal in producten verplichten.

Fost Plus, de organisatie die instaat voor de selectieve ophaling van het verpakkingsafval in ons land, noemt het voorstel “geen positief gegeven”. “Zo”n extra taks kan landen die vandaag slecht presteren qua recyclage, wel dwingen om het beter te doen.” Daar is België volgens Fost Plus niet bij.

Overigens bestaat er al iets vergelijkbaars met de Europese taks op Belgisch niveau: de verpakkingsheffing. Dat is een belasting op individuele drankverpakkingen (behalve melk). Op herbruikbare verpakkingen bedraagt die 1,41 euro per hectoliter product, op niet-herbruikbare 9,86 euro. De opbrengst loopt op tot 320 miljoen euro per jaar en gaat naar de federale kas.