De heisa draait rond de daklozen, een honderdtal, die al enige tijd in bijzonder onhygiënische omstandigheden aan en in het Noordstadion in Brussel verblijven. Donderdag raakte bekend dat de Brusselse regering daarom de opvangvoorziening La Porte d’Ulysse in Haren opnieuw wil openen. “Het is voor ons moreel gezien niet te verantwoorden dat honderden personen hun toevlucht zoeken in de openbare ruimte, onze stations en onze parken”, zo zei Brussels minister Pascal Smet (SP.A).

Het opvangcentrum voor daklozen in Haren, dat geopend werd in het kader van de winteropvang 2017-2018, sloot op maandag 30 april de deuren. Er werd meteen voor gewaarschuwd dat honderden mensen op straat kwamen te staan. De Brusselse regering heeft daarom donderdag beslist de opvang opnieuw te openen en premier Charles Michel (MR) en staatssecretaris voor Francken (N-VA) een brief te sturen. In die brief wordt de federale overheid herinnerd aan “haar verantwoordelijkheden inzake opvang van personen zonder verblijfsvergunning in transit”.

“Nul euro”

Maar staatssecretaris Francken is niet van plan die factuur te betalen. Brussel mag “0 euro” verwachten, tweet de N-VA’er. De betrokken burgemeesters en politiediensten zouden moeten optreden, maar weigeren dat, meent hij.

Volgens Francken loopt de situatie aan het Brusselse Noordstation uit de hand en is de plek “onveilig” en “walgelijk”, maar speelt onder meer Schaarbeeks burgemeester Bernard Clerfayt (DéFI) een “electoraal spelletje om ter grootste humanist” tegenover migranten. “Men wil zijn migrantenachterban niet voor het hoofd stoten”, aldus Francken. “De knuffelpolitiek naar illegalen moet stoppen”, klinkt het fors.

Zelf optreden kan en wil Francken niet doen. “Mensen kunnen asiel aanvragen en krijgen dan dezelfde dag nog bed, bad en brood, maar dat wil men niet doen”, zegt hij. “Ik kan maar optreden als de politiediensten hun werk doen. Maar men weigert dat te doen. Men verzet zich als linkse humanisten tegen de rechtse regering en tegen Francken en Jambon. Maar als men een een migratiehub wil creëren tussen Italië en het Verenigd Koninkrijk doe ik daar niet aan mee”, aldus nog Francken.

Smet: “Francken moet doen waar hij voor betaald wordt”

Pascal Smet heeft bij persbureau Belga misnoegd gereageerd op de uitspraken van de staatssecretaris. “Francken ontloopt zijn verantwoordelijkheid. Hij doet de job niet waarvoor hij betaald wordt.”

Volgens de SP.A-minister is de reactie op mensen zonder papieren een exclusief federale bevoegdheid. “Ofwel via de asielprocedure, ofwel door het terugleiden van mensen naar hun land van herkomst of via de Dublin-regels naar een ander Europees land”, zegt Smet.

“Dit heeft helemaal niets te maken met het creëren van safe havens voor migranten of met een te soft beleid. Wij willen ook geen kampen in Brussel of in Antwerpen. Maar als er menselijk dramatische situaties ontstaan met mensen zonder papieren zoals in het Noordstation, dan moet federaal zijn verantwoordelijkheid nemen en dat doet men nu niet”, aldus Smet. “Als er kampen ontstaan, is dat omdat Francken zelf zijn job niet doet.”

Volgens Smet wil het Brussels Gewest meewerken aan een oplossing, maar kan dat enkel als federaal “de deur niet sluit”.

Clerfayt: “Schandalig en leugenachtig”

Burgemeester van Schaarbeek Bernard Clerfayt (DéFI) is niet opgezet met de uithaal Francken. “Zijn uitlatingen zijn schandalig en leugenachtig”, klinkt het in een persbericht. “Het is beledigend en compleet fout om te zeggen dat de gemeente Schaarbeek al maanden niets doet. Sinds het begin trekken we aan de alarmbel bij de federale regering, maar daar valt alles in dovemansoren. Al onze voorstellen worden systematisch verworpen”, verklaart Clerfayt.

De politie van de zone Brussel Noord werd ook op de korrel genomen door Francken, maar Clerfayt wil hem eraan herinneren dat het de spoorwegpolitie, onder de bevoegdheid van minister Jan Jambon, is die de orde moet verzorgen in het rond het station Brussel-Noord.

Een constructief overleg tussen alle partijen lijkt vrijwel onmogelijk geworden. “Theo Francken en de N-VA zijn groots in hun tweets, maar klein op het terrein”, stelt Clerfayt. “Ze provoceren, laten de problemen verrotten en buiten ze uit terwijl ze zelf niets doen. Deze vorm van communiceren zal hun kiezers een plezier doen, maar het is een beknopte visie die de trieste realiteit van de situatie aan het Noordstation negeert.”

Close reageert niet

Brussels burgemeester Philippe Close is niet onder de indruk van de uithaal van Francken. “We gaan daar niet op reageren”, verklaart zijn woordvoerster Maïté Van Rampelbergh. Hij werkt naar verluidt liever in alle luwte aan de kwestie.

Onenigheid binnen regering

Ook binnen de federale regering heerst onenigheid over het onderwerp. Zo steunt Alexander De Croo (Open VLD) Francken wel. “Als iedereen voor eigen deur veegt, is de hele straat proper”, zegt hij bij VRT Nieuws. “Alle steden en gemeenten hebben hun best gedaan om de asielcrisis onder controle te krijgen. Brussel moet niet zomaar de factuur doorschuiven.”

Zijn eigen partij staat achter Francken, en dus ook N-VA-minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon. “Als wij een metrolijn aanleggen in Brussel, zullen we de factuur ook doorsturen. Dit is te absurd om los te lopen. Natuurlijk betalen we die rekening niet.”

Vanuit CD&V-kringen klinkt een andere boodschap. “Wat ik begrepen heb is dat Brussel een oplossing wil geven aan de meest kwetsbaren, onder wie daklozen, zieken, vrouwen en kinderen”, zegt Kris Peeters (CD&V). “Overleg lijkt daarom op zijn plaats om het probleem op te lossen.”