'De arts heeft aandacht en zorg voor zijn eigen gezondheid.' Zo staat het in artikel 10 van de nieuwe code. En ook: 'De arts streeft naar een evenwicht tussen zijn beroepsactiviteit en zijn privéleven.'

De code is zopas bekendgemaakt en vervangt de vorige uit 1975. Het document somt de ­regels op waaraan elke arts zich moet houden om zijn job naar behoren uit te voeren.

De Orde kan een arts in principe een tuchtsanctie opleggen, van een berisping tot een schorsing. Toch is het niet de bedoeling artsen die buitensporig veel uren presteren, op te sporen of op het matje te roepen. ‘De vernieuwde code is vooral een aanmoediging voor de collega’s om zichzelf niet te vergeten’, zegt ondervoorzitter Michel Deneyer. ‘Doen ze dat wel, dan lijden hun patiënten daar­onder. Het is cruciaal dat artsen niet over hun grenzen gaan.’

Burn-out

Sommige onderzoeken geven aan dat liefst een op de vijf huisartsen al een burn-out heeft gehad. Andere studies leggen dat percentage veel lager. ‘In ieder geval zijn problemen zoals burn-out, depressie en zelfdoding bekend en gevreesd in de medische wereld’, zegt Marc Moens van het artsensyndicaat BVAS. ‘De job is veeleisend en de verleiding is groot altijd en overal paraat te staan.’

Dat was lang de vereiste. Oudere artsen kregen tijdens hun opleiding te horen dat ze alles zouden moeten laten voor hun job. Die mentaliteit lijkt gekeerd.

Dat is maar goed ook, zegt Lode Godderis, professor arbeidsgeneeskunde (KU Leuven). ‘Artsen hebben een voorbeeldfunctie. Als zij zichzelf niet verzorgen, waarom zouden hun patiënten dat dan doen?’ Hij vindt een werkweek van 55 uren het absolute maximum. ‘Wie langer werkt, zet zijn gezondheid op het spel.’

Voldoende nachtrust

Een goede dokter draagt zorg voor zichzelf. Niet alleen om de job vol te houden, benadrukt de Orde, ook omdat het werk van een arts complex is. De juiste beslissingen nemen of opereren, vereist concentratie en dus voldoende nachtrust.

‘Een kwestie van professionaliteit’, vindt ook Frederik Deman van de vereniging voor specialisten in opleiding (VSOA). Hij juicht de aandacht voor zelfzorg toe. ­‘Elke patiënt verwacht dat je op je best bent. De verwachtingen liggen hoog. Een goede dokter houdt daar rekening mee.’