Van Barbara Dex tot Nicole en Hugo: deze 8 Belgische Songfestivaliconen vieren een jubileum in 2018

Precies een kwarteeuw geleden trok Barbara Dex voor ons land naar het Songfestival. Dat vond op 15 mei 1993 plaats in Millstreet in Ierland. Op 6 maart had ze vrij verrassend de voorrondes gewonnen met "Iemand als jij". Ze versloeg daarbij onder anderen Lisa Del Bo met "Vlinder", Bart Herman met "Ik ga dood aan jou" en Leopold 3 met "Vergeet-mij-nietje".

Amper 19 was Dex op dat moment en als student mode besloot ze zelf haar jurk te ontwerpen. Helaas sloeg ze de bal compleet mis. Europa kreeg een collectieve hartverlamming toen ze in een vaalgeel en halfdoorzichtig gewaad met elfenmouwen het podium opklom. De belichting priemde genadeloos door de stof heen en stelde zo haar zwarte onderkleren pijnlijk scherp.

Hoewel Dex vocaal een prima prestatie neerzette, was het kwaad geschied. Uiteindelijk zou ze op de laatste plaats eindigen met amper 3 punten van Duitsland. Voor het eerst in de geschiedenis van het Songfestival moest ons land hierdoor het volgende jaar thuisblijven.

In 2004 en 2006 zou Dex nog 2 keer aan de voorrondes van het Songfestival deelnemen met "One life" en "Crazy". Toch blijft het haar jurk van weleer die haar erfenis voor de liedjeswedstrijd bepaalt met de Barbara Dex Award. Die "bekroont" sinds 1997 elk jaar de slechtst geklede artiest die deelneemt. België viel al 1 keer in de "prijzen" met Nathalie Sorce in 2000.

10 jaar geleden ging ons land bijna opnieuw met de Barbara Dex Award aan de haal. Soetkin Baptist kreeg de prijs toen ei zo na voor de opvallende rood-witte jurk die ze op 20 mei 2008 in Belgrado droeg tijdens de eerste halve finale van het Songfestival in Belgrado. Samen met de groep Ishtar vertegenwoordigde ze ons land met "O julissi".

Met die oorwurm had Ishtar op 9 maart de voorrondes gewonnen. De tekst van het lied was in een verzonnen taal geschreven, met hier en daar alsnog een herkenbaar vers als "kolosali krokodili". In de finale moesten onder anderen Sandrine en Brahim de duimen leggen voor het vrolijke deuntje (dat naast een schare fans al snel op heel wat tegenstand kon rekenen).

Veel succes oogstte Ishtar niet op het Songfestivalpodium. De groep strandde in de halve finale met amper 16 punten. Enkel Estland en San Marino deden slechter. Begin 2009 verliet Baptist de groep. Ze zingt nog steeds in andere ensembles en ze geeft les in een muziekschool.

5 jaar eerder had Urban Trad meer succes met een nummer in een verzonnen taal. Op 24 mei 2003 zong de groep voor België het lied "Sanomi" op het Songfestival in Riga. Tegen alle verwachtingen in leverde het een 2e plek op voor ons land.

Nochtans waren de verwachtingen vooraf bijzonder laag. De RTBF had Urban Trad zelf aangeduid en die keuze deed velen de wenkbrauwen fronsen. "De houterige presentatie en ouderwetse kleren en belichting van de groep, maken een overwinning onwaarschijnlijk", poneerde De Standaard aan de vooravond van het Songfestival.

Ook Het Nieuwsblad had twijfels. "Vreemd is dat zowat iedereen "Sanomi" mooi lijkt te vinden, maar tegelijk acht iedereen het kansloos", schreef de krant. "Als België morgen tot winnaar van het Eurovisiesongfestival zou worden uitgeroepen worden, zal dat, om eerlijk te zijn, een bijzonder grote verrassing zijn", stelde Het Laatste Nieuws enigszins meewarig.

Aan de deelname van Urban Trad was een politieke storm voorafgegaan. In een gelekt rapport had de Staatsveiligheid gesteld dat zangeres Soetkin Collier een extreemrechts verleden had. Minister voor Cultuur Richard Miller (MR) van de Franse gemeenschap ging zich met de zaak bemoeien. Om de lieve vrede te bewaren, besloot de RTBF dat Collier zou thuisblijven.

Dat bleek later een overhaaste beslissing. Na een onderzoek van het Comité I gaf de Staatsveiligheid toe dat het zich had vergist. Het Comité I noemde de beschuldigingen aan het adres van Collier "ongenuanceerd, ongecontroleerd en verouderd". "De vrouw vormde geen enkele bedreiging voor de Belgische staat of de democratie", klonk het nog. Zelf spande Collier een rechtszaak aan tegen de RTBF om haar naam te zuiveren.

De puntentelling op de avond van het Songfestival was voor het eerst in jaren een ware thriller. België, Turkije en Rusland deden voortdurend haasje over aan de top van de rangschikking. Hoewel ons land van bijna alle landen punten kreeg waaronder verschillende keren een 10 en een 12, ging Sertab finaal met amper 2 punten verschil met de overwinning voor Turkije lopen met het nummer "Every way that I can".

20 jaar geleden mocht Mélanie Cohl voor ons land naar het Songfestival in Birmingham. Ze was toen 16 en had zich een jaar eerder laten opmerken in de talentenjacht "Pour la gloire" van de RTBF.

Philippe Swann schreef voor haar het lied "Dis oui" waarmee ze in 1998 aan de voorrondes voor het Songfestival deelnam. Die won ze met vlag en wimpel en op 9 mei verdedigde ze de kleuren van België. Nadat ze als klein meisje Sandra Kim en Céline Dion had zien winnen, was het voor haar een droom die uitkwam. Ze deed het uiteindelijk lang niet slechte met een 6e plek op 25 deelnemers.

In 1983 stuurde de toenmalige BRT Pas de Deux met "Rendez-vous" naar het Songfestival in München. Hoewel de groep rond Walter Verdin pas voorlaatste eindigde met 13 punten, is het experimentele nummer 35 jaar later nog steeds een van de meest controversiële inzendingen ooit van ons land.

Meer nog dan het eigenlijke optreden op het Songfestivalpodium op 23 april staat de finale van de voorrondes in het collectieve geheugen gegrift. Die vond plaats op 19 maart in het Amerikaans Theater in Brussel en eindigde in totale chaos.

De avond was nochtans rustig verlopen. Ook tijdens de puntentelling leek lange tijd weinig aan de hand. Tot aan de uitreiking van de hoogste scores van de jury had Pas de Deux slechts 7 punten gesprokkeld. Publiekslievelingen Sofie, Bart Kaëll en Wim De Craene lagen ver op kop.

"De rode penningen die goed zijn voor een 10 kunnen natuurlijk heel die uitslag flink ondersteboven gooien", waarschuwde presentator Luc Appermont. En zo geschiedde. Liefst 6 tienen kreeg Pas de Deux van de jury en uit het niks steeg "Rendez-vous" naar de eerste plaats.

De ontzetting bij het publiek was totaal. Waar eerst nog kreten vol twijfel en ongeloof weerklonken, veranderde de teneur in geen tijd naar ongeremd boegeroep dat ook tijdens de herneming van het nummer aanhield. De zaal liep helemaal leeg. Toch bleef na de laatste noot net genoeg volk over om Pas de Deux met een finaal fluitconcert te "feliciteren".

De jury lag nadien zwaar onder vuur. Daarin zaten rebelse rakkers als Studio Brussel-pioniers Jan Schoukens en Paul De Wyngaert, muzikanten Roel Van Bambost en Zaki en presentator Mike Verdrengh. Zij vonden de andere nummers maar niks en hadden daarom resoluut voor het shockeffect van "Rendez-vous" gekozen.

Net wegens dat shockeffect was "Rendez-vous" het allereerste nummer dat bij de start van Studio Brussel op 1 april op de gloednieuwe radiozender was te horen.

1973 was het jaar van Nicole en Hugo op het Songfestival. Eigenlijk hadden ze 2 jaar eerder al moeten deelnemen met het nummer "Goeie morgen, morgen", maar vlak voor de afreis naar Dublin viel Nicole toen ten prooi aan hepatitis. Lily Castel en Jacques Raymond zongen het lied van maar in hun plaats.

45 jaar geleden was het eindelijk de beurt aan Nicole en Hugo zelf. Deze keer hadden ze het al even iconische lied "Baby, baby" voorbereid voor de editie in Luxemburg. Winnen lukte hen niet. Integendeel: met 58 punten eindigden ze op de 17e en laatste plek. Toch schreven ze Songfestivalgeschiedenis.

Het verliefde echtpaar trad aan in knalpaarse outfits, strak rond de billen en met olifantenpijpen. Dat was een revelatie op het Songfestival waar tot dan toe weinig artiesten het hadden aangedurfd vestimentair uit de band te springen. De hippe outfits van Abba zouden nog een jaar op zich laten wachten, maar het Songfestival was het discotijdperk officieel binnengetreden.

Zodra dirigent Francis Bay de melodie van "Baby, baby" aanhief, begonnen Nicole en Hugo er bovendien lustig op los te shaken. Ook dat was vrij nieuw voor die tijd. Het duo liet het niet aan zijn hart komen en werkte als een geoliede machine zijn dansroutine perfect af.

Nicole en Hugo zijn altijd in de showbizz actief gebleven met tal van optredens, actes de présence en gastrollen op tv en op de planken. In 2004 deden ze opnieuw een gooi naar het Songfestival tijdens de preselecties van de VRT, maar met hun nummer "Love is all around" raakten ze niet voorbij de voorrondes.

In 1978 was de overwinning voor België op het Songfestival in zicht. Dat jaar stuurde de RTBF wijlen Jean Vallée met het nummer "L'amour ça fait chanter la vie". In 1970 had hij al eens deelgenomen in Amsterdam met het lied "Viens l'oublier". Toen was hij 8e geëindigd.

Met 125 punten veroverde hij deze keer de 2e plek, na Israël dat won met "A-ba-ni-bi". Tot aan de overwinning van Sandra Kim in 1986 zou dat het beste resultaat ooit blijven voor ons land. Pas in 2003 zou Urban Trad het evenaren. Sindsdien heeft niemand dat nog gedaan.

40 jaar geleden zond ook Jordanië het Songfestival op tv uit. Toen het land in de mot kreeg dat buurland en aartsvijand Israël op de overwinning afstevende, brak het de uitzending af. Het publiek kreeg te horen dat België op de 1e plek was geëindigd.

In 1999 sloeg koning Albert II Jean Vallée tot ridder in de Kroonorde. Hij overleed in 2014.

Tot 2013 was België al bijna een decennium op de sukkel op het Songfestival. In 2010 had Tom Dice dan wel het beste Vlaamse resultaat ooit neergezet met een 6e plaats in de finale, sinds 2005 was ons land telkens in de halve finale gestrand met twijfelachtige inzendingen als "Le grand soir" van Nuno Resende (2005) en "Would you" van Iris (2012). Zelfs Kate Ryan wist geen plek in de finale te bemachtigen met "Je t'adore" in 2006.

De 18-jarige Roberto Bellarosa moest 5 jaar geleden het tij keren. In 2012 had hij "The voice Belgique" op de RTBF gewonnen en de Franstalige openbare omroep duidde hem hierop aan om ons land op het Songfestival in Malmö te vertegenwoordigen. Dat deed hij met het lied "Love kills".

Bij de voorstelling van het nummer op 16 december 2012 maakte Bellarosa evenwel weinig indruk. Zijn stem liet het hoorbaar afweten bij de hoge noten waardoor het resultaat ronduit vals klonk. Ook op zijn uitspraak van de Engelse tekst kwam veel kritiek. 

Het was dan ook zonder veel verwachtingen dat Bellarosa op 14 mei in de eerste halve finale aantrad. Toch deed hij wat niemand had voorspeld: doorstoten naar de finale op 18 mei.

In die finale deed Bellarosa het niet onaardig. Hij sprokkelde 71 punten bijeen wat hem een 12e plek opleverde. Zoals wel vaker gebeurt met deelnemers aan het Songfestival, is het sindsdien stil geworden rond hem. In 2015 bracht hij wel nog een album "Suis ta route" uit.