Moslims hebben hun eigen bitcoin
Moslims mogen niet speculeren volgens de sharia. Daarom ontwikkelde een start-up uit Dubai een cryptomunt die wel kan volgens de islamitische wetgeving. Maar niet iedereen is het daarmee eens.
Voor moslims die recht in de leer zijn moet de bitcoin het werk van de duivel lijken. Een: de virtuele munt vertegenwoordigt geen enkele reële waarde. Twee: er wordt wild met de bitcoin gespeculeerd. Beide eigenschappen botsen met de sharia, het islamitische recht, dat alleen de handel in tastbare goederen goedkeurt en het geven of ontvangen van rente verbiedt.
Voor de preciezen van de islam dus geen bitcoin, ether, ripple of monero. Maar voor de rekkelijken is er sinds kort de onegram, een cryptomunt van een gelijknamige start-up in Dubai. Het bedrijf noemt zijn onegram "de eerste door de sharia gesteunde cryptomunt gebaseerd op de blockchaintechnologie" - de techniek die veilige financiële transacties mogelijk maakt zonder dat er een bank of andere tussenpersoon aan te pas komt.
Sluipweg
Om moslims met meer plooibare opvattingen te laten profiteren van het moderne monetaire fenomeen hebben ze bij OneGram een sluipweg bedacht. Voor een conventionele munt staat het land garant dat de munt uitgeeft, het liefst met een kluis vol goud. Bij de onegram staat tegenover elke uitgegeven 'munt' minimaal een gram goud, veilig opgeborgen in een kluis. Dat beperkt de speculatieve handel, zo is de gedachte.
OneGram is niet over een nacht ijs gegaan. Het ging te rade bij Al-Maali Consulting, een adviesbureau in Dubai dat dit soort financiële constructies en vraagstukken langs de islamitische meetlat legt. "Wij proberen aan te tonen dat de regels en wetten van de sharia volledig in overeenstemming zijn met de blockchaintechnologie", opperde medeoprichter Ibrahim Mohammed van OneGram in een vraaggesprek met het persbureau Reuters.
Islamitische rechtsgeleerden zijn het onderling oneens over hoe de eeuwenoude geschriften zich uitlaten over de wenselijkheid van de cryptomunt
OneGram lijkt op de goede weg: Al-Maali gaf zijn zegen en het bedrijf heeft inmiddels al voor tientallen miljoenen euro's cryptomunten uitgegeven. Eind mei wil OneGram een notering op de beurs hebben, om voor een half miljard financiering binnen te halen. Voor die tijd moet de hele voorraad aan onegram - beperkt tot ruim 12 miljoen eenheden - in omloop zijn gebracht. Begin april was al 60 procent gedistribueerd.
De bitcoin is de jongste financiële vondst waarvoor slimme ondernemers proberen een variant te bedenken die door de streng-islamitische beugel kan. Een andere is de sukuk, een obligatielening die voldoet aan de sharia. De markt voor sharia-obligaties in dollars groeide vorig jaar met 20,73 miljard dollar (17,73 miljard euro), verdeeld over dertien nieuwe leningen, blijkt uit berekeningen van het financieel persbureau Dow Jones. Ruim 9 miljard dollar werd door de Saudische overheid opgehaald, maar de grootste uitschrijving was van IDB Trust, een islamitische ontwikkelingsbank in de belastingvrijhaven Jersey. IDB Trust haalde 2,5 miljard dollar uit de markt.
Discussie
Moslims en ondernemers die én met cryptomunten aan de slag willen én Allah niet voor het hoofd willen stoten, hebben ondertussen een andere kopzorg. Islamitische rechtsgeleerden zijn het onderling hartstochtelijk oneens over hoe de eeuwenoude geschriften zich uitlaten over de wenselijkheid van moderne fratsen als de cryptomunt.
In Zuid-Afrika noemden islamkenners de bitcoin vorig jaar 'maatschappelijk aanvaard en ingeburgerd', maar vakgenoten in Turkije, India en Groot-Brittannië oordeelden dat de sharia de virtuele munten niet toestaat. Zij kregen steun van de grootmoefti van Egypte, een belangrijke stem in de moslimwereld. Shawki Allam oordeelde dat de bitcoin het risico meebrengt van "fraude, gebrek aan kennis en bedrog". Nog net niet het werk van de duivel, maar gevaarlijk dichtbij.