Eerste reacties op exit Trump uit atoomakkoord met Iran: "We betreuren dit"
Dat de Amerikaanse president Trump heeft beslist om zich terug te trekken uit het bestaande atoomakkoord met Iran, valt bij de Europese landen die de deal ook hebben ondertekend niet echt in goede aarde. Frankrijk, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk "betreuren" die beslissing, zo heeft de Franse president Emmanuel Macron getweet. May wil dan weer vooral "positief voorwaarts". Voormalig Amerikaans president Obama, die de deal voor de VS destijds ondertekende, noemt Trumps beslissing "een grote fout".
"Het internationale regime en de strijd tegen verdere nucleaire verspreiding staan hiermee op het spel", zo schrijft Macron nog op Twitter, kort na Trumps aankondiging van zijn beslissing. Hij laat ook verstaan dat hij samen met Duitsland en Groot-Brittannië wil samenwerken aan "een breder akkoord". "Iets wat zowel gaat over de nucleaire activiteit na 2025, als het gebruik van ballistische raketten en de stabiliteit in het Midden-Oosten, meer specifiek in Syrië, Jemen en Irak."
De Britse premier May is kort na Trumps mededeling ook met een gemeenschappelijk statement van Groot-Brittannië, Frankrijk en Duitsland naar buiten gekomen. Daarin benadrukt ze dat de drie Europese partners in het atoomakkoord iedereen met aandrang vragen om "verantwoordelijk te blijven handelen" en "toegewijd te blijven aan de integrale toepassing van het akkoord met Iran."
De drie Europese partijen in het akkoord vragen Trump ook "om zeker geen beslissingen te nemen die de verdere uitvoering van het akkoord door de andere partijen zou belemmeren". May besluit de mededeling met de woorden dat ze "samen een positieve weg voorwaarts willen inslaan".
De Duitse minister van Buitenlandse Zaken Heiko Maas heeft vanavond op de Duitse televisie benadrukt dat de andere partners het akkoord maximaal behouden. "We gaan proberen om dit belangrijke akkoord in leven te houden, want dit garandeert dat het Midden-Oosten op zich en de hele wereld eigenlijk een veiligere plek zijn", aldus Maas op ARD.
En de Europese Unie?
Ook de Europese Unie is "vastberaden" om het akkoord met Iran over zijn nucleair programma te behouden. Dat heeft de hoge vertegenwoordiger van het Europees buitenlands beleid Federica Mogherini gezegd in een eerste reactie op de beslissing van de Amerikaanse president Trump.
"Zolang Iran zijn verplichtingen in het kader van het akkoord blijft uitvoeren, zoals tot nu het geval is, zal de Europese Unie gehecht blijven aan de volledige en effectieve implementatie van het akkoord", zo stelde Mogherini, die de afspraken met het regime in Teheran over zijn nucleaire programma bestempelde als "een van de belangrijkste verwezenlijkingen die diplomatie ooit heeft bereikt".
Volgens Mogherini heeft het akkoord tot nu ook zijn doel bereikt, nl. garanderen dat Iran geen kernwapens ontwikkelt. "De Europese Unie is vastberaden om dat zo te houden", zegt Mogherini. Volgens Europees president Donald Tusk zal Trump op het vlak van handel op "een verenigde Europese aanpak" stuiten.
VN en Rusland zijn "bezorgd"
Ook de Verenigde Naties hebben kort na de mededeling van president Trump hun ongenoegen kenbaar gemaakt. Secretaris-generaal António Guterres zegt "diep bezorgd en teleurgesteld" te zijn over Trumps beslissing. Hij roept de vijf andere landen die de overeenkomst hebben ondertekend op "alle gemaakte afspraken vooral te blijven nakomen".
Ook Rusland, een van de partners in de Iran-deal, is diep teleurgesteld in Trump, en vindt dat de Amerikaanse president in zijn eentje handelt "tegen een meerderheid van staten in en op die manier ook nog eens het internationale recht schendt".
Obama die het akkoord ondertekende: "Dit is verkeerd"
Ook voormalig Amerikaans president Barack Obama blijft niet onbewogen bij de beslissing van Trump. In een bijzonder uitgebreide Facebookpost heeft hij laten weten dat hij die beslissing "misleidend" en "een serieuze fout" vindt. "Zo'n akkoord op de helling zetten zonder inbreuken van Iran is écht een enorme vergissing."
"Er zijn weinig zaken zo doorslaggevend voor de veiligheid van de Verenigde Staten dan de mogelijke verspreiding van kernwapens, of het risico op nog meer destructieve oorlogen in het Midden-Oosten. Net daarom hebben de VS het JCPOA (zoals de Irandeal voluit heet, nvdr) onderhandeld", schrijft Obama.
Volgens de oud-president doet het akkoord wel degelijk wat het moet doen, en wordt die mening ook gedeeld door de Europese bondgenoten en onafhankelijke experts. "Het JCPOA heeft het Iraanse nucleaire programma fors teruggeschroefd en is een modelvoorbeeld van wat met diplomatie bereikt kan worden. (...) Op een moment dat we allen duimen voor een diplomatiek succes in de Noord-Koreaanse kwestie, zet het afwijzen van het JCPOA een deal op het spel die - naar Iran toe - precies het resultaat heeft dat we beogen met de Noord-Koreanen", schrijft Obama nog.