Daar gaat de Nobelprijs voor de Vrede van Donald Trump 

President Trump heeft voor één keer eens niet geflipflopt. Zoals hij al jaren belooft, zou hij het akkoord met Iran in de prullenmand gooien. Dat heeft hij dus met verve gedaan. Zijn viscerale anti-Iraanse-regime-houding droop van zijn speech af.

Diegenen die geloofden dat hij nog in een overgangsperiode zou voorzien om Iran alsnog te overtuigen om het akkoord te versterken, zijn eraan voor de moeite. Met één pennentrek voert hij opnieuw Amerikaanse economische sancties in, wat regelrecht ingaat tegen zowel de letter als de geest van het akkoord uit 2015. 

Maar was dat geen multilateraal akkoord, vraagt u zich af? Klopt, ook Frankrijk, het VK, Duitsland, Rusland en China zaten toen mee aan tafel. En zij staan nog steeds achter het akkoord.

Alleen jammer dat Trump in zijn speech ook heeft aangekondigd dat alle landen die Iran blijven steunen ook gesanctioneerd zullen worden. Europese bedrijven die verder handel drijven met Iran hangen Amerikaanse sancties boven het hoofd.

En dat is geen theorie. BNP Paribas heeft enkele jaren geleden, nog voor het afsluiten van de deal, een monsterboete van 9 miljard dollar van de VS gekregen, omdat het bleef zakendoen met Iran. Zo’n houding is waarschijnlijk karakteristiek voor de hegemoon, diegene die het voor het zeggen heeft in deze wereld (of althans dat denkt)?

De vraag is alleen hoelang die hegemonie nog zal voortduren. De ster van de VS is aan het dalen, zeker in vergelijking met die van China. De beslissingen van Bush om Afghanistan en Irak aan te vallen, hebben de relatieve val van de VS enkel versneld.

Ik voorspel dat deze beslissing omtrent de deal met Iran deze val nog zal doen versnellen. De rest van de wereld, inclusief Europa, kan met Trumps beslissing niet lachen.

Ook de rest van de wereld wil geen nucleair Iran. Maar de rest van de wereld schat wel correct in dat de manier waarop we dat proberen aan te pakken ook belangrijk is, en dat diplomatie het meeste kans maakt op succes.

Het diplomatieke akkoord met Iran van 2015 werkt, of moet ik nu zeggen ‘werkte’ ?

Iran is vandaag het meest gecontroleerde land door het IAEA, en alle rapporten uit Wenen stellen dat Iran niet vals speelt, in tegenstelling tot de boude beweringen van Trump. Deze unilaterale beslissing van de VS – de zoveelste – is een kaakslag voor de wereldwijde diplomatie, en meer bepaald voor het nucleair non-proliferatie- en ontwapeningsregime. 

Zelfs met de beste wil van de wereld zullen het VK, Duitsland, Frankrijk en de rest van Europa omwille van de hoger vernoemde extra territoriale sancties hoogstwaarschijnlijk niet in staat zijn om hun bedrijven te overtuigen om te blijven investeren en handel te drijven met Iran. Zodra die economische voordelen van de deal voor Iran wegsmelten als sneeuw voor de zon, staat niets nog de terugtrekking van Iran uit het akkoord in de weg.

Dan zijn we terug bij af. Of de gematigden in Iran dan opnieuw aan het langste zeel zullen trekken, is maar de vraag.

De kans is reëel dat Iran zijn civiel nucleair programma dan opnieuw zal uitbreiden en op die manier in ieder geval de mogelijkheid voor zichzelf zal creëren om de Bom aan te maken op het moment dat de Hoogste Leider het nodig acht. Indicaties van een Saudisch kernwapenprogramma zouden hiervoor bijvoorbeeld de aanleiding kunnen vormen.

Kortom, de kansen zijn sinds vandaag gevoelig toegenomen dat het Midden-Oosten een nucleaire wapenwedloop te verwerken krijgt bovenop alle anders gesels die het nu al moet ondergaan.

Deze unilaterale Amerikaanse beslissing die ingaat tegen de Europese economische en veiligheidsbelangen schreeuwt om een duidelijke stellingname vanuit Brussel. Hoelang blijft Europa de poedel van de VS?

Wie durft er na vandaag en na dreigementen voor een heuse handelsoorlog het woord ‘bondgenoten’ nog in de mond nemen?

Hoe moet het verder met de NAVO?

Wordt het niet tijd dat Europa ook op vlak van defensie op eigen poten staat en dan allesbehalve als een kloon van het Amerikaanse militair-industrieel complex?

Europa moet de wereld tonen dat buitenlands beleid ook mogelijk is waarbij respect voor andere landen en continenten voorop staat, waarbij ontwikkelingssamenwerking naar waarde wordt geschat, waarbij diplomatie van stal wordt gehaald als er een conflict dreigt, waarbij massavernietigingswapens geen plaats meer hebben, en waarbij militaire interventies enkel "in last resort" kunnen en met een duidelijk plan B voor de heropbouw van het land in kwestie? Met de VS als het kan, maar zonder als het moet.

Het moge na vandaag eens te meer duidelijk zijn dat de Amerikaanse en Europese belangen niet meer parallel lopen.

Na het Parijse milieu-akkoord, de farce omtrent Jeruzalem als hoofdstad, is het zich unilateraal terugtrekken uit het Iran-akkoord het zoveelste bewijs hiervan.

Hoog tijd om onze afhankelijkheid van de VS te verkleinen en op te komen voor wat we zelf belangrijk achten.