Wetenschappers hebben achterhaald waarom we zo graag roddelen

Het nieuwe, niet zo geslaagde, kapsel van je buurvrouw, een gênant geheimpje over je lief, de vervelende ziekte van je beste vriend of de domme stoten die je broer of zus heeft uitgestoken. Als je erbij stilstaat dat roddelen in feite betekent dat je over andere mensen praat en een moreel oordeel velt, valt het op dat zo’n koffieklets vaak voorvalt. Maar liefst 65 procent van ons dagelijks taalgebruik valt onder roddelen, beweert de bekende antropoloog Robin Dunbar.

Volgens Dunbar heeft het zelfs een belangrijke rol gespeeld bij de menselijke evolutie. Mensen zijn door de eeuwen heen in steeds grotere groepen gaan leven. Roddelen is dan de uitgelezen manier om te weten wat er speelt in de levens van anderen. Meer zelfs: zo konden onze voorouders in de gaten houden wie de deugnieten en de delinquenten waren. Door over andere mensen te praten, was iedereen ook op de hoogte van de groepsnormen. Kortom, zonder alle geruchten zou het veel moeilijker geweest zijn om sociale relaties te smeden in grote groepen.

Psycholoog Roy Baumeister geeft zijn collega gelijk. Hij verklaart ook waarom we het zo ontzettend moeilijk vinden om niet kwaad te spreken over anderen. Anekdotes doorvertellen over misstappen of fails van mensen is veel leerrijker dan iemand de lucht in te prijzen. Dat geldt nu nog altijd. Het is een pak interessanter om te weten waarom een bepaalde collega ontslagen is dan te horen waarom iemand uitgeroepen is tot ‘medewerker van de maand’.

Maar als al dat gekoffieklets zoveel evolutionair nut heeft en ons helpt om te leren uit fouten van anderen, waarom voelen we ons dan toch schuldig achteraf? Daar heeft de Britse professor Brian Boyd dan weer een antwoord op. Ook hij gaat ervan uit dat onze voorouders roddelden om informatie over elkaar te delen en te controleren wie de groep in gevaar brengt door de normen te overschrijden. Stel dat jij als eerste kan uitpakken met het nieuws dat iemand iets mispeuterd heeft, dan krijgt jouw sociale status een flinke boost.

Net daarom is het ook zo verleidelijk om een pittig detail van iemand door te vertellen, ook al had je nog zo braaf beloofd “dat je het tegen niemand anders ging zeggen”. Maar als je dit te veel doet, krijg je natuurlijk een slecht gevoel. Helemaal als je de waarheid gaat verdraaien of jezelf gaat verkneukelen in het onheil van iemand anders.