James Comey in "Terzake" een jaar na zijn ontslag: "Trump is niet iemand die de waarden van de VS weerspiegelt" 

Precies een jaar geleden zette de Amerikaanse president Donald Trump FBI-baas James Comey aan de kant. Volgens de officiële versie werd hij ontslagen, omdat hij het onderzoek naar e-mails van Hillary Clinton niet goed had aangepakt. Comey zelf wees het onderzoek naar mogelijke samenwerking tussen de Trump-campagne en de Russen aan als ware reden. 

Het plotse ontslag wekt veel verbazing, niet het minst bij de betrokkene zelf. "Maar vernederd voelde ik me niet", zegt Comey. "Wat ik wel voelde, was desoriëntering, verwarring, een bijna misselijk gevoel, en diepe bedroefdheid. Ik betreurde het ook dat ook mijn familie het nieuws via de televisie moest vernemen".

Woede jegens Trump voelde Comey naar eigen zeggen evenmin. "Ook familieleden hebben me dat gevraagd, maar kwaadheid voelde ik eigenlijk niet. Wel verdriet en verwarring."  

Na zijn ontslag schreef Comey zijn versie van de feiten neer in een boek, "A higher loyalty", waarin hij snoeihard uithaalt naar de president. Het kwam hem ook zelf op kritiek te staan, omdat sommige van zijn observaties -over de kleine handen van de president of diens oranje teint- soms wel zeer laatdunkend klinken. Volgens critici verlaagt Comey zich daarmee tot het niveau van Trump zelf. Maar daar is hij het niet mee eens.

"Voor het eerst in mijn leven heb ik geprobeerd om een auteur te zijn. Ik beschrijf dus details, precies zoals mijn uitgever me had aangeraden. Wees alsjeblieft beschrijvend, want mensen willen weten of Donald Trump er in het echt hetzelfde uitziet als op tv. Ik wilde hem niet kleineren of de spot met hem drijven. Ik probeerde gewoon een auteur te zijn." 

Comey haat Trump trouwens niet, zegt hij. "Haat geeft mensen macht over je, wat je hen niet mag geven, dus probeer ik niemand te haten. Maar ik hou niet van veel van wat hij doet". Toch kan hij ook goede eigenschappen van de president opnoemen. "Eén in het bijzonder: die man heeft een enorme energie, en dat bedoel ik niet sarcastisch. Hij heeft een energie, passie en drive die je zelden ziet, en al zeker niet bij mensen van zijn leeftijd." 

"Ik ben erg bezorgd dat sommige normen die het hart van ons land vormen zwaar beschadigd worden. Vooral het gezag van de wet en het engagement om onze leiders verantwoordelijk te houden om de waarheid te vertellen. Het gevaar bestaat dat we onverschillig worden en aanvaarden dat onze president en zijn regering een loopje nemen met de waarheid. Ik weet niet hoe je daar als land van herstelt, en dat baart me zorgen."

Hoewel bezorgd, is James Comey ook optimistisch. "Op dit moment is Donald Trump iemand die de waarden van de VS niet weerspiegelt. Voor ons als land is dat nefast, we moeten erdoor. Maar ik ben optimistisch over dit land. Er zijn verdeeldheden over het beleid, maar we delen wel een bepaald waardenpakket. Dat is waar het Amerikaanse experiment om draait. Ik ben er optimistisch over dat we op die waarden zullen focussen en terug het soort inspiratiebron en model worden dat we zouden moeten zijn."