Tienduizenden zwaluwen zijn vermist: "Er moet onderweg iets gebeurd zijn"
Er worden deze lente veel minder zwaluwen gespot dan anders. Mogelijk is er onderweg iets gebeurd tijdens de trek van Afrika naar hier, zegt Hendrik Moeremans van Natuurpunt. Een drama hoeft dat nog niet te zijn, al waren de aantallen de voorbije decennia sowieso al gedaald. Overigens: het zijn de boeren- en huiszwaluw die getroffen zijn. Met pakweg de gierzwaluw is alles perfect in orde.
Eén zwaluw maakt de lente niet. We kennen allemaal het oeroude spreekwoord, maar gaat het binnenkort nog wel op? Zwaluwen zijn typische trekvogels, die hier de lente en zomer komen doorbrengen, maar dit jaar is er iets aan de hand. Er worden er veel minder gesignaleerd dan anders: "Naar schatting gaat het om tienduizenden minder dit jaar", vertelt Moeremans.
Normaal zien we de eerste zwaluwen begin maart, en later krijgen we dan een piek. "We hebben weldegelijk de eerste zwaluwen zien komen, maar dit jaar blijft het wachten op die piek. Hij is nog niet gekomen."
Mogelijk waren ze op het verkeerde moment op de verkeerde plaats, en zijn ze uit koers geslagen door een zandstorm
De zwaluwen komen van centraal- en zuidelijk Afrika, waar ze de winter doorbrengen. In de lente vliegen ze naar onze contreien en nog een stuk noordelijker, om er te komen broeden. Maar mogelijk is het onderweg ergens misgelopen.
"Mogelijk zijn ze uit koers geslagen door de harmattan, een weerfenomeen ten zuiden van de Sahara, dat zandstormen veroorzaakt", schetst Moeremans. "Dat fenomeen doet zich wel elk jaar voor, maar is de ene keer al sterker dan de andere. Mogelijk hadden de zwaluwen pech, en waren ze dit keer op het verkeerde moment op de verkeerde plaats."
Uit koers geslagen? Te weinig voedsel gevonden?
De zwaluwen zijn dus mogelijk uit koers geslagen. Maar of de dieren dan gestorven zijn of niet, en waardoor precies, is niet duidelijk. Het zou bijvoorbeeld ook kunnen dat ze onvoldoende water en voedsel hebben gevonden, omdat hun rustgebieden veranderd zijn door de klimaatverandering.
Intussen blijven er wel nog zwaluwen aankomen, maar het zijn er voorlopig weinig, en de vraag rijst of ze nu nog voldoende tijd zullen hebben om te broeden. Eén slecht broedseizoen is nog niet rampzalig, zegt Moeremans, "maar als dit zich zou herhalen, dan krijgt de zwaluw het echt wel moeilijk. (...) Ik denk dat toekomstige generaties sowieso minder zwaluwen zullen zien."
Eén slecht broedseizoen is nog niet rampzalig
Een zwaluw gezien? Hier kan je lezen welke
Toch is het niet allemaal slecht nieuws: de gierzwaluw is zoals normaal aanwezig deze lente. Hij is ietsje kleiner en maakt een kenmerkend, gierend geluid. "Hij heeft sikkelvormige vleugels, terwijl je de boerenzwaluw kan herkennen aan zijn lange staartpennen", zegt Moeremans.
Boerenzwaluwen kan je bijvoorbeeld spotten op telefoondraden, en in de buurt van schuren of stallen. De huiszwaluw kan je met wat geluk aantreffen in de buurt van bruggen en gebouwen, dichter bij de mens. Klik hier door naar de pagina van Natuurpunt voor meer informatie.