De Vlaamse verpleegkundigen zijn steeds minder tevreden. Vier op de tien zouden niet opnieuw voor het beroep kiezen. In ­opdracht van het medisch uitzendbureau Express Medical werden 847 verpleegkundigen bevraagd. Ze gaven zichzelf een ­tevredenheidsscore van 7,1 op 10. Vorig jaar was dat nog 7,5.

Hoogleraar Walter Sermeus van het Leuvens Instituut voor Gezondheidszorgbeleid is niet verrast. “De werkdruk blijft toenemen. Omdat patiënten ­korter in het ziekenhuis verblijven, moet er meer gebeuren in minder tijd. Er zijn ook geen middelen voor extra personeel.”

Volgens verschillende ­beroepsverenigingen is ook de onzekerheid toegenomen. Minister van Volksgezondheid De Block (Open VLD) wil dat ziekenhuizen nauwer samenwerken, maar daardoor bestaat de vrees dat campussen zullen verdwijnen of diensten verhuizen.

Praten met collega’s

“Toch moeten verpleegkundigen niet meteen vrezen voor hun job”, zegt Zorgambassadeur Lon Holtzer. “Het is een van de hardnekkigste knelpuntberoepen die er bestaan. Dat de stress toeneemt, klopt. Maar dat is een probleem van de hele samenleving.”

Wel specifiek voor het beroep is de emotionele ­belasting waarmee verplegers te maken krijgen. “Je wordt geconfronteerd met situaties die minder rooskleurig zijn. Denk maar aan de afdeling oncologie. Dan is het belangrijk dat je daarover kan praten met collega’s of leidinggevenden. Dat klinkt misschien melig, maar dat is echt ­nodig om je job met passie uit te voeren.”

Holtzer merkt dat zulke overlegmomenten net worden afgebouwd. “Ik stel vast dat sommige voorzieningen er wél in slagen verpleegkundigen gelukkig te houden. En ze werken binnen hetzelfde wettelijk ­kader met dezelfde middelen. Het is dus aan de raden van bestuur om de hand in eigen boezem te steken.”

De cijfers tonen in elk ­geval aan dat verpleegkundigen veel waarde hechten aan hun relaties op de werkvloer: 60 procent zegt echt op collega’s te kunnen rekenen en één op de drie kan ook bij hen terecht met persoonlijke problemen.

Pillen slikken

Een enquête bij 2.560 verpleegkundigen van beroepsvereniging NVKVV, vakbond ACV en Het Laatste Nieuws maakt eveneens duidelijk dat de sector op haar tandvlees zit door de toenemende werkdruk.

Van de verpleegkundigen in ziekenhuizen zegt 88 procent dagelijks gebukt te gaan onder hoge werkdruk. Vooral de gezondheid van verpleegkundigen schiet erbij in. Zo geeft 15 procent aan dat ze dagelijks geneesmiddelen gebruiken om hun job aan te kunnen en nog eens 15 procent heeft het over wekelijks gebruik.

Ook bij de verpleegkundigen die nog maar enkele jaren aan de slag zijn, heeft 10 procent dagelijks geneesmiddelen nodig. Het gaat daarbij voornamelijk om pijnstillers, ontstekingsremmers en slaappillen. Zorgnet, de koepel van ziekenhuizen, noemt de resultaten “geen positieve ontwikkeling”, maar verwijst ook naar het hoge medicijnengebruik in de hele maatschappij.

De Block toont begrip

Minister Maggie De Block (Open VLD) toont begrip voor de situatie en neemt de boodschap mee. De grondoorzaak is echter de vergrijzing en daardoor het stijgend aantal chronisch zieken en meer verschillende ziektebeelden, aldus het ministerie van Volksgezondheid. Daarnaast, aldus het communiqué, zijn er dankzij de evolutie in de geneeskunde ook de kortere ziekenhuisopnames voor de patiënten, waardoor de opnames intensiever zijn voor het personeel. Dat alles draagt bij tot een complexere workload.

De Block verwijst echter ook naar de verantwoordelijkheid van de directies voor het welzijn van hun werknemers.

Vanuit de overheid werden al tal van maatregelen genomen, stelt Volksgezondheid. Zo werd verleden week nog een pilootproject gelanceerd tegen burn-out in de ziekenhuizen en was er al een campagne tegen het overmatig gebruik van medicijnen. In het sociaal akkoord dat onlangs van kracht werd, werd verpleegkunde als een zwaar beroep erkend en werden verschillende financiële incentives aangereikt, waardoor de lonen omhoog gaan.

Tenslotte wordt ook een uitbreiding onderzocht van het aantal handelingen die een verpleegkundige zou kunnen delegeren aan een zorgkundige, aldus nog het communiqué.